Wypłata pieniędzy z lokaty przed śmiercią właściciela a podatek

Autor: Katarzyna Nosal

Moja babcia jest właścicielem konta bankowego i posiadała lokatę, przy czym ustanowiła na nią zapis na wypadek choroby i śmierci na mnie, swoją wnuczkę. Środki z tej lokaty w kwocie 50 tys. zł wypłaciłam w chwili, gdy babcia znalazła się w szpitalu, niestety wkrótce zmarła. Pytanie: czy muszę zgłaszać tę kwotę do urzędu skarbowego, a jeśli tak, to czy ciąży na mnie obowiązek podatkowy i w jakiej wysokości?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Wypłata pieniędzy z lokaty przed śmiercią właściciela a podatek

Kwota wypłacona na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci

Zasadniczo nie musi się Pani obawiać o podatek. Trzeba jednak rozważyć, z jakiego tytułu miałby on być w ogóle ustalany. Postaram się wyjaśnić tę kwestię.

Jak się domyślam, babcia dokonała dyspozycji na wypadek śmierci, o której mowa w art. 56 ust. 1 ustawy Prawo bankowe. Zgodnie z tym przepisem posiadacz rachunku oszczędnościowego, rachunku oszczędnościowo-rozliczeniowego lub rachunku terminowej lokaty oszczędnościowej może polecić pisemnie bankowi dokonanie - po swojej śmierci - wypłaty z rachunku wskazanym przez siebie osobom: małżonkowi, wstępnym, zstępnym lub rodzeństwu określonej kwoty pieniężnej (dyspozycja wkładem na wypadek śmierci).

Dalej art. 56 ust. 5 Prawa bankowego stanowi, że kwota wypłacona na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci nie wchodzi do spadku po posiadaczu rachunku.

W prostej sytuacji, gdyby wypłaciła Pani pieniądze po śmierci babci, nabyłaby je Pani nie w drodze dziedziczenia, ale podlegałyby reżimowi ustawy o podatku od spadków i darowizn. W przypadku wypłaty pieniędzy z konta przed śmiercią właściciela to nie obowiązuje.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Dyspozycja na wypadek śmierci a podatek od spadków i darowizn

Mimo że kwota wypłacona przez bank nie weszła w skład spadku po Pani babci, to nabycie tych pieniędzy wiąże się z obowiązkiem podatkowym w zakresie podatku od spadków i darowizn.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn w art. 1 ust. 1 wskazuje, iż podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej „podatkiem”, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:

  1. dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
  2. darowizny, polecenia darczyńcy;
  3. zasiedzenia;
  4. nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
  5. zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
  6. nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci a podatki

Według ust. 2 art. 1 ustawypodatkowi podlega również nabycie praw do wkładu oszczędnościowego na podstawie dyspozycji wkładem na wypadek śmierci oraz nabycie jednostek uczestnictwa na podstawie dyspozycji uczestnika funduszu inwestycyjnego otwartego albo specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego na wypadek jego śmierci.

W tej sytuacji obowiązywałyby Panią reguły dotyczące dziedziczenia kwot pieniężnych.

Pani jednak weszła w posiadanie pieniędzy przed śmiercią babci. Tutaj zaczyna się kłopot, jak określić te pieniądze. Jeśli zostały wydatkowane na babcię i sprawy związane z jej chorobą, to oczywiście nie ma nad czym się zastanawiać. Jeśli jednak pieniądze te nie zostały wydane, to stanowią zwykły spadek po babci. W takim wypadku są dziedziczone na zasadach ogólnych. Nie wiem jednak, czy w Pani przypadku nie wchodzą w grę inni spadkobiercy. Niemniej jednak należałoby przeprowadzić postępowanie w sprawie o stwierdzenie nabycia spadku i wydać kwotę uzyskaną z lokaty spadkobiercom. Jeśli jedyną spadkobierczynią jest Pani, to również nie ma problemu. Jeśli są inni spadkobiercy – mają oni wobec Pani roszczenie o wydanie wartości stanowiącej majątek spadkodawcy. Dyspozycja wypłaty na wypadek choroby nie zmienia bowiem właściciela pieniędzy zgromadzonych na lokacie.

Można jeszcze przyjąć, że babcia przed śmiercią darowała Pani te pieniądze, które Pani wypłaciła. Trzeba jednak pamiętać, że jedynie w przypadku, gdy obdarowani udokumentują otrzymanie pieniędzy dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym, w grę wchodzi uznanie tzw. „zerowej” grupy podatkowej i zwolnienie z podatku. Jeśli przelała Pani pieniądze na swoje konto to wszystko w porządku. W przeciwnym razie odpada możliwość ustalenia zwolnienia Pani z podatku.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Nabycie własności rzeczy przez wnuczkę - zgłoszenie do US

Niezależnie od formy wejścia w posiadanie pieniędzy opisanej powyżej może Pani skorzystać ze zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 4a ustawy zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1) zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie dziedziczenia, darowizny lub wykorzystania dyspozycji bankowej, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz

2) w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 – udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

2. Jeżeli nabywca dowiedział się o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych po upływie terminów, o których mowa w ust. 1 pkt 1, zwolnienie, o którym mowa w ust. 1, stosuje się, gdy nabywca zgłosi te rzeczy lub prawa majątkowe naczelnikowi urzędu skarbowego nie później niż w terminie 6 miesięcy od dnia, w którym dowiedział się o ich nabyciu, oraz uprawdopodobni fakt późniejszego powzięcia wiadomości o ich nabyciu.

Zatem musi Pani ocenić, która z przedstawionych przeze mnie opcji jest najwłaściwsza (jeśli jest Pani jedyną spadkobierczynią, to jednak upieram się na dziedziczeniu wcześniej wypłaconych pieniędzy) i zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od śmierci babci lub dokonania przelewu na własne konto. Wówczas nie zapłaci Pani żadnego podatku od otrzymanych pieniędzy.

Przykłady

Przykład 1: Wypłata środków na leczenie

Jan Kowalski, będąc jedynym spadkobiercą swojej matki, wiedział, że matka ustanowiła na nim dyspozycję na wypadek śmierci dla swojej lokaty. Gdy matka ciężko zachorowała, Jan postanowił wykorzystać te środki na pokrycie kosztów leczenia i rehabilitacji. Wypłacił z lokaty 30 tys. zł jeszcze przed śmiercią matki, inwestując je bezpośrednio w opiekę zdrowotną. Po jej śmierci zastanawiał się, czy musi zgłosić tę kwotę do urzędu skarbowego i czy obowiązują go jakiekolwiek zobowiązania podatkowe z tego tytułu.

 

Przykład 2: Podział środków między rodzeństwo

Anna Nowak, wiedząc, że jej ojciec przed śmiercią wskazał ją jako beneficjentkę dyspozycji na wypadek śmierci swojej lokaty o wartości 100 tys. zł, zdecydowała się podzielić te środki po równo z bratem, aby uniknąć konfliktów rodzinnych. Wypłaciła pieniądze i przelała połowę na konto brata tuż po śmierci ojca. Zastanawiała się, czy taka transakcja podlega obowiązkowi podatkowemu i czy powinna zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego.

 

Przykład 3: Inwestycja w nieruchomość

Marek Zieliński został wskazany przez swoją babcię jako osoba uprawniona do wypłaty środków z lokaty w wysokości 200 tys. zł na wypadek jej śmierci. Gdy babcia Marka zmarła, postanowił on zainwestować otrzymane środki w zakup mieszkania na wynajem, myśląc o zabezpieczeniu swojej przyszłości finansowej. Przed dokonaniem inwestycji Marek zastanawiał się, czy transakcja ta podlega zgłoszeniu do urzędu skarbowego i czy musi uiścić podatek od spadków i darowizn.

 

W tych trzech życiowych sytuacjach pojawiają się pytania o obowiązek podatkowy w kontekście wypłaty środków z lokaty przed śmiercią właściciela konta, co pokazuje różnorodność okoliczności, w których beneficjenci mogą znaleźć się po stronie obowiązków podatkowych.

Podsumowanie

Podsumowując, w przypadku wypłaty środków z lokaty na podstawie dyspozycji na wypadek śmierci przed zgonem właściciela konta, istnieje szereg sytuacji, które mogą mieć wpływ na obowiązek podatkowy beneficjenta. Kluczowe jest zrozumienie, że takie transakcje mogą podlegać regulacjom dotyczącym podatku od spadków i darowizn, jednakże szczegółowe okoliczności, w jakich środki zostały wykorzystane lub rozdysponowane, są istotne dla ustalenia obowiązków podatkowych. Warto więc dokładnie analizować indywidualne przypadki i w razie potrzeby skonsultować się z ekspertem podatkowym, aby uniknąć nieporozumień z prawem podatkowym.

Oferta porad prawnych

Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online i pomocy w przygotowaniu pism dotyczących wypłat z lokat i obowiązków podatkowych po śmierci właściciela konta. Nasi eksperci pomogą Ci zrozumieć Twoje prawa i obowiązki, oferując profesjonalne wsparcie na każdym kroku. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
2. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Prawo bankowe - Dz.U. 1997 nr 140 poz. 939

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Indywidualne Porady Prawne

Masz problem z podatkiem dochodowym?
Opisz swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem:

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

sluzebnosc.info

Szukamy prawnika »