Aktualizacja adresu zamieszkania dla celów podatkowych z opóźnieniem

Autor: Aleksander Słysz

Od listopada 2013 r. jestem rezydentką Szwajcarii. Przez pierwsze półrocze 2013 r. jeszcze pracowałam w Polsce i oczywiście rozliczyłam się z tego roku w Polsce. O stycznia 2014 r. pracuję w Szwajcarii i rozliczam się tutaj z podatków. Nurtuje mnie jedna kwestia. Co prawda wysłałam do US rozliczenie z 2013 r., ale nie poinformowałam o zmianie miejsca zamieszkania. Ponadto nadal zameldowana jestem w Polsce (nigdy się nie wymeldowałam). Zapewne powinnam była to zrobić w momencie przeprowadzki do innego kraju. Czy powinnam zaktualizować te dane teraz? Jak to ewentualnie zrobić i czy mogę ponieść jakieś konsekwencje?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Aktualizacja adresu zamieszkania dla celów podatkowych z opóźnieniem

Aktualizacja w urzędzie skarbowy danych dotyczących miejsca zamieszkania

Zgodnie z ustawą z dnia 13 października 1995 r. o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników w przypadku zmiany adresu miejsca zamieszkania przez podatnika będącego osobą fizyczną objętą rejestrem PESEL nieprowadzącą działalności gospodarczej lub niebędącą zarejestrowanym podatnikiem podatku od towarów i usług, za dokonanie aktualizacji uznaje się podanie przez tego podatnika aktualnego adresu miejsca zamieszkania w składanej deklaracji lub innym dokumencie związanym z obowiązkiem podatkowym. Niemniej jednak podatnicy mogą również dokonać aktualizacji adresu miejsca zamieszkania według wzoru określonego na podstawie art. 5 ust. 5 ww. ustawy tj. na druku ZAP-3. Wzór tego druku – obecnie 3 wersję – określa Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 25 listopada 2014 r. w sprawie wzorów formularzy zgłoszeń identyfikacyjnych i zgłoszeń aktualizacyjnych oraz zgłoszeń w zakresie danych uzupełniających.

Zobacz też: Kara za niezgłoszenie zmiany miejsca zamieszkania

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej będącej podatnikiem

Powinna Pani zatem złożyć ZAP-3, tj. zgłoszenie aktualizacyjne osoby fizycznej będącej podatnikiem, w którym wskaże Pan zmianę adresu zamieszkania dla celów podatkowych z Polski na Szwajcarię.

Tu pojawia się drobny szczegół, o którym trzeba pamiętać. Nie może Pani pominąć daty zmiany miejsca zamieszkania, tj. momentu, w którym zmieniła Pani rezydencję podatkową. Druk ZAP-3 nie pozwala wpisać daty historycznej zmiany miejsca zamieszkania (taką możliwość dawał poprzednio obowiązujący NIP-3).

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Zmiana miejsca zamieszkania dla celów podatkowych

Zatem moim zdaniem nie ma innego dobrego wyjścia poza założeniem ZAP-3 wraz z pismem wyjaśniającym, że zmieniła Pani miejsce zamieszkania dla celów podatkowych np. 1 listopada 2013 r. Jest to o tyle istotne, że jeśli nie wskaże Pani historycznej daty zmiany miejsca zamieszkania, fiskus może próbować opodatkować Pani dochody uzyskane w Szwajcarii do dnia złożenia ZAP-3 w Polsce (oczywiście zgodnie z warunkami umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania).

Obowiązek aktualizacji danych osoby wyjeżdżającej za granicę

Miała Pani obowiązek zaktualizować dane wyjeżdżając. Można przyjąć, że niezaktualizowanie danych stanowiło wykroczenie skarbowe, albowiem zgodnie z Kodeksem karnym skarbowym art. 81 § 1 pkt 1 każdy, który wbrew obowiązkowi nie dokonuje w terminie zgłoszenia identyfikacyjnego albo aktualizacji objętych nim danych albo też podaje w nim dane niezgodne ze stanem rzeczywistym lub niepełne, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe. Taka wykładnie nie jest jednak wcale taka oczywista bowiem trudno stosować wprost ww. normę w przypadku ZAP-3. Nawet jednak jeśli uznać, że popełniła Pani czyn zabroniony będący wykroczeniem, to karalność wykroczenia skarbowego ustała, jeżeli od czasu jego popełnienia upłynął rok. W pewnym uproszczeniu przyjmuje się zatem (mimo określonych wyjątków), że po upływie roku można dokonać aktualizacji bez jakichkolwiek konsekwencji karnoskarbowych. Moim zdaniem może więc Pani dokonać aktualizacji w opisany sposób bez jakichkolwiek szkodliwych konsekwencji.

Co do obowiązku meldunkowego przywołać należy ust. 1 art. 36 ustawy o ewidencji ludności, w którym czytamy, że każdy „obywatel polski, który wyjeżdża z kraju z zamiarem stałego pobytu poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej, jest obowiązany zgłosić swój wyjazd. Zgłoszenie wyjazdu poza granice Rzeczypospolitej Polskiej skutkuje wymeldowaniem z miejsca pobytu stałego i czasowego”.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Anna, pracowniczka IT w Niemczech
Anna wyjechała z Polski do Niemiec w 2017 roku, gdzie podjęła stałą pracę w branży IT. W Polsce nadal była zameldowana u rodziców i przez kilka lat nie informowała urzędu skarbowego o zmianie miejsca zamieszkania. Dopiero w 2022 roku, chcąc uporządkować sprawy podatkowe, złożyła druk ZAP-3 oraz dołączyła pismo wyjaśniające, wskazując datę przeprowadzki. Aktualizacja przebiegła bez żadnych problemów ani sankcji, ponieważ od przeprowadzki minęło więcej niż 5 lat.

 

Michał, student w Holandii
Michał wyjechał do Holandii na studia w 2019 roku. Z czasem zaczął tam także pracować dorywczo, ale cały czas był zameldowany w Polsce. O swojej zmianie rezydencji podatkowej przypomniał sobie dopiero w 2024 roku, gdy chciał złożyć wniosek o kredyt studencki wymagający zaświadczenia o niezaleganiu z podatkami. Zgłosił aktualizację danych poprzez ZAP-3, dołączając wyjaśnienie z dokładną datą wyjazdu i dokumentami potwierdzającymi jego stały pobyt w Holandii. Nie spotkały go żadne konsekwencje, a urząd bez problemu zaktualizował jego dane.

 

Katarzyna, pielęgniarka w Norwegii
Katarzyna podjęła stałą pracę w Norwegii pod koniec 2014 roku, ale przez kilka lat nie składała żadnych dokumentów do polskiego urzędu skarbowego – była przekonana, że nie musi. Dopiero w 2021 roku, po konsultacji z doradcą podatkowym, dowiedziała się o konieczności zgłoszenia zmiany miejsca zamieszkania. Wysłała ZAP-3 z pismem, wyjaśniając okoliczności i datę zmiany rezydencji. Pomimo dużego opóźnienia nie została ukarana, ponieważ od potencjalnego wykroczenia minęło już więcej niż rok.

Podsumowanie

Zmiana miejsca zamieszkania dla celów podatkowych wiąże się z obowiązkiem aktualizacji danych w urzędzie skarbowym, którego niedopełnienie może – choć nie zawsze musi – skutkować konsekwencjami karnoskarbowymi. Choć przepisy przewidują możliwość ukarania za brak terminowej aktualizacji, w praktyce po upływie roku od przeprowadzki ryzyko sankcji zazwyczaj ustaje. Kluczowe jest jednak prawidłowe wskazanie daty zmiany rezydencji podatkowej, najlepiej w formie pisma dołączonego do formularza ZAP-3. Nawet jeśli aktualizacja następuje po latach, warto dopełnić tego obowiązku, by uniknąć wątpliwości co do właściwego opodatkowania dochodów i potencjalnych problemów z fiskusem.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz pomocy w sprawach podatkowych, mieszkasz za granicą lub masz wątpliwości dotyczące obowiązków wobec polskiego urzędu skarbowego? Skorzystaj z naszych porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Nasi doświadczeni prawnicy pomogą Ci zrozumieć przepisy, przygotować niezbędne dokumenty i rozwiać wszelkie wątpliwości. Zadaj pytanie, a otrzymasz fachową i dostosowaną do Twojej sytuacji odpowiedź.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1974 r. o ewidencji ludności i dowodach osobistych - Dz.U. 1974 nr 14 poz. 85

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Indywidualne Porady Prawne

Masz problem z podwójnym opodatkowaniem?
Opisz swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem:

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

sluzebnosc.info

Szukamy prawnika »