Czy dziedziczony dom będzie chroniony przed egzekucją?

Podatnik odpowiada całym swoim majątkiem za wynikające ze zobowiązań podatkowych podatki. Istotne z punktu widzenia Pana interesu znaczenie ma przepis art. 29 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym w przypadku osób pozostających w związku małżeńskim odpowiedzialność, o której mowa w art. 26, obejmuje majątek odrębny podatnika oraz majątek wspólny podatnika i jego małżonka. Odpowiedzialność Pana jest ograniczona do majątku wspólnego małżeńskiego.

Jak Pan wskazuje – miał Pan kiedyś razem z małżonka dom, ale został on przekazany Pana mamie (darowany, sprzedany). US jako wierzyciel nie wytoczył jeszcze skargi pauliańskiej, gdyż prawdopodobnie nie wie o tym, że dom zmienił właściciela. US ma na to 5 lat od chwili przeniesienia domu na mamę. Po tym czasie roszczenie to przedawnia się. Może więc Pan samodzielnie ustalić, czy US ma jeszcze prawo do skutecznej skargi pauliańskiej.

Z chwilą zawarcia małżeństwa powstaje między małżonkami z mocy ustawy wspólność majątkowa (wspólność ustawowa) obejmująca przedmioty majątkowe nabyte w czasie jej trwania przez oboje małżonków lub przez jednego z nich (majątek wspólny). Przedmioty majątkowe nieobjęte wspólnością ustawową należą do majątku osobistego każdego z małżonków.

Do majątku osobistego każdego z małżonków należą:

1. przedmioty majątkowe nabyte przed powstaniem wspólności ustawowej;

2. przedmioty majątkowe nabyte przez dziedziczenie, zapis lub darowiznę, chyba że spadkodawca lub darczyńca inaczej postanowił;

3. prawa majątkowe wynikające ze wspólności łącznej podlegającej odrębnym przepisom;

4. przedmioty majątkowe służące wyłącznie do zaspokajania osobistych potrzeb jednego z małżonków;

5. prawa niezbywalne, które mogą przysługiwać tylko jednej osobie;

6. przedmioty uzyskane z tytułu odszkodowania za uszkodzenie ciała lub wywołanie rozstroju zdrowia albo z tytułu zadośćuczynienia za doznaną krzywdę; nie dotyczy to jednak renty należnej poszkodowanemu małżonkowi z powodu całkowitej lub częściowej utraty zdolności do pracy zarobkowej albo z powodu zwiększenia się jego potrzeb lub zmniejszenia widoków powodzenia na przyszłość;

7. wierzytelności z tytułu wynagrodzenia za pracę lub z tytułu innej działalności zarobkowej jednego z małżonków;

8. przedmioty majątkowe uzyskane z tytułu nagrody za osobiste osiągnięcia jednego z małżonków;

9. prawa autorskie i prawa pokrewne, prawa własności przemysłowej oraz inne prawa twórcy;

10. przedmioty majątkowe nabyte w zamian za składniki majątku osobistego, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej.

Niewątpliwie więc dom darowany Panu przez mamę powinien być darowany tylko Panu. Wtedy stanowiłby Pana majątek osobisty i nie wchodziłaby w rachubę egzekucja z niego. Wyjątkiem byłaby sytuacja, w jakiej US doprowadziłby do sądowego uznania przekazania domu przez Pana i małżonkę na rzecz mamy za nieskuteczne wobec siebie. Gdy wskutek czynności prawnej dłużnika dokonanej z pokrzywdzeniem wierzycieli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową, każdy z wierzycieli może żądać uznania tej czynności za bezskuteczną w stosunku do niego, jeżeli dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli, a osoba trzecia o tym wiedziała lub przy zachowaniu należytej staranności mogła się dowiedzieć.

Ale w takim przypadku (wyrok pozytywny dla US) egzekucja mogłaby dotyczyć całego domu, gdyby US uzyskał tytuł przeciwko Panu jako małżonkowi. W razie braku tytułu przeciwko Panu US musiałby doprowadzić do zniesienia wspólności majątkowej i miałby prawo skierować egzekucję do udziału małżonki.

Według obowiązującego obecnie stanu prawnego oraz przy założeniu, że US nie uzyska pozytywnego dla siebie wyroku przy skardze pauliańskiej – dom przekazany Panu przez mamę byłby wolny od egzekucji jajko Pana majątek osobisty.