Darowizna pieniędzy w gotówce a urząd skarbowy

Darowizna w rodzinie i zwolnienie z podatku

Otrzymanie darowizny stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Ustawa przewiduje jednak możliwość skorzystania z całkowitego zwolnienia od podatku w przypadku darowizny otrzymanej od członka najbliższej rodziny. Zgodnie bowiem z art. 4a ustawy w przypadku, gdy obdarowany otrzyma darowiznę poprzez przelew bankowy oraz zgłosi w ciągu 6 miesięcy fakt otrzymania darowizny do urzędu skarbowego na druku SD-Z2, to taka darowizna jest całkowicie zwolniona od podatku.

Zobacz też: Darowizna akcji

Udokumentowanie otrzymania darowizny

Z powyższego wynika, że podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienia, jeżeli przedmiotem darowizny są środki pieniężne, poza zgłoszeniem nabytych środków pieniężnych naczelnikowi urzędu skarbowego, jest udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek.

Trzeba jednak zauważyć, że organy podatkowe uznają, iż powyższy warunek jest spełniony także wtedy, gdy nabywca udokumentuje ich otrzymanie dowodem przekazania bezpośrednio na rachunek osoby trzeciej, w wykonaniu zawartej z nim umowy lub tytułem zobowiązania ciążącego na obdarowanym wobec tej osoby trzeciej (np. na rachunek dewelopera, czy sprzedawcy nieruchomości).

Potwierdzają to zarówno wyroki sądu, jak i orzeczenia organów podatkowych.

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 7 kwietnia 2010 r. (sygn. II FSK 2028/08):

„Biorąc pod uwagę powyższe rozważania, należy zaakcentować, że w sytuacji, gdy wpłata jest dokonywana przez darczyńcę na konto dewelopera tytułem raty przysługującej mu od obdarowanego, to również jest to wpłata »na rachunek bankowy nabywcy«. W ramach rachunku bankowego dewelopera prowadzącego przecież inwestycje na rzecz wielu osób, wyodrębnione są subkonta poszczególnych osób, na które wpływają kolejne raty. Zatem zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego wpłata dokonana na konto dewelopera spełnia wymogi zawarte w cyt. wyżej art. 4a ust. 1 pkt 2, ponieważ przelew dokonywany jest w związku z umową łączącą dewelopera z obdarowanym, a nie dewelopera z darczyńcą. Dokonanie tej wpłaty przez darczyńcę zamiast obdarowanego na konto dewelopera ze szczegółowym określeniem tytułu tej wpłaty jest tylko ominięciem zbędnego pośrednika, przy pełnym zachowaniu celu ustanowionego przepisu. Takie przekazanie w wyraźny i niewątpliwy sposób dokumentuje kto, komu i co darował”.

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z 14 czerwca 2013 r. (sygn. IPTPB2/436-24/13-4/k.k.):

„W sytuacji więc, gdy środki pieniężne będące przedmiotem darowizny zostały przekazane bezpośrednio na rachunek bankowy zbywcy mieszkania, w związku z zawartą przez Wnioskodawczynię umową darowizny, jednak na Jej rzecz, uznać należy, że przedmiotowa darowizna korzystać będzie ze zwolnienia wymienionego art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ponadto zwolnienie z podatku od spadków i darowizn będzie przysługiwać, jeżeli we właściwym terminie nabycie zostanie zgłoszone właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego oraz zostanie ono udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy innego, niż Wnioskodawczyni (obdarowana), podmiotu w tym przypadku zbywcy mieszkania, ale na Jej rzecz”.

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 18 sierpnia 2017 r. (sygn. 0111- KDIB4.4015.84.2017.2 MPU):

„Fakt, iż środki pieniężne objęte darowizną nie zostały przekazane bezpośrednio na konto Wnioskodawczyni, lecz z rachunku bankowego syna Wnioskodawczyni na rachunek osoby sprzedającej Wnioskodawczyni nieruchomość nie ma wpływu na zastosowanie zwolnienia, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Istotnym bowiem jest, że nabycie tytułem darowizny jest udokumentowane dowodem przekazania na rachunek bankowy i na rzecz osoby obdarowanej. Zatem aby skorzystać z powyższego zwolnienia, nie było konieczności dokonywania dodatkowych operacji finansowych, tj. przekazania pieniędzy z rachunku bankowego syna Wnioskodawczyni na konto matki – Wnioskodawczyni (Obdarowanej). Wobec tego należy zgodzić się z Wnioskodawczynią, że może skorzystać ze zwolnienia podatkowego przewidzianego w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn”.

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 7.06.2018r., nr 0111-KDIB2-2.4015.25.2018.2.SK:

„Ponadto, z wniosku wynika również, że darczyńca działając w imieniu obdarowanego (Wnioskodawcy), przekaże należne obdarowanemu tytułem darowizny środki pieniężne bezpośrednio na rachunek bankowy sprzedawcy nieruchomości, sprzedawcy udziałów lub akcji w spółkach, spółki w której podwyższonym kapitale mają być objęte udziały lub akcje, co wynikać będzie z zapisów umowy darowizny lub odrębnego porozumienia.

Wobec powyższego, należy zgodzić się z Wnioskodawcą, że umowa darowizny przedstawiona w opisie zdarzenia przyszłego będzie zwolniona z opodatkowania na podstawie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn”.

Przekazanie środków z darowizny w gotówce

Należy jednak zauważyć, że powyższe orzeczenia obejmują inny stan faktyczny niż ten przedstawiony przez Pana. Otóż organy podatkowe akceptują skorzystanie ze zwolnienia, gdy darczyńca przekaże środki pieniężne bezpośrednio na rachunek dewelopera. Natomiast w Pana przypadku środki pieniężne zostały najpierw wypłacone Panu gotówką (co stanowi umowę darowizny), w wyniku czego stał się Pan właścicielem tych środków, a następnie Pan w ramach rozdysponowania tych środków dokonał wpłaty na konto dewelopera.

Obawiam się, że w takim przypadku US zakwestionuje Pana prawo do całkowitego zwolnienia od podatku właśnie z uwagi na fakt, że środki zostały przekazane w gotówce Panu. Inaczej sprawa by się przedstawiała, gdyby rodzice przelali środki bezpośrednio na konto dewelopera – wtedy ze zwolnienia można było skorzystać.

Powoduje to, że organ podatkowy wymierzy podatek od darowizny na zasadach ogólnych.

Inne możliwości skorzystania z ulgi podatkowej 

Obawiam się, że w tym przypadku niewiele da się zrobić. Pieniądze zostały przekazane gotówką i nie ma Pan potwierdzenia przelewu tych środków, a jest to warunek konieczny do skorzystania z całkowitego zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 4a ustawy.

Może Pan jednak skorzystać z innych zwolnień przewidzianych w ustawie. Kwota wolna przy darowiźnie wynosi 9637 zł od jednej osoby. Skoro darowiznę otrzymał Pan od obojga rodziców, to kwota wolna wynosi 19274 zł.

Dodatkowo zgodnie z art. 4 ust. 1 pkt 5 ustawy zwalnia się od podatku nabycie w drodze darowizny pieniędzy lub innych rzeczy przez osobę zaliczoną do I grupy podatkowej w wysokości nieprzekraczającej 9637 zł od jednego darczyńcy, a od wielu darczyńców łącznie nie więcej niż 19 274 zł w okresie 5 lat od daty pierwszej darowizny, jeżeli pieniądze te lub rzeczy obdarowany przeznaczy w okresie 12 miesięcy od dnia ich otrzymania na wkład budowlany lub mieszkaniowy do spółdzielni, budowę domu jednorodzinnego, nabycie lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość albo spłatę zabezpieczonego hipoteką kredytu mieszkaniowego wraz z odsetkami.

Powyższy warunek Pan spełnił, w rezultacie może Pan skorzystać z drugiej kwoty wolnej od podatku w wysokości 19 274 zł. W sumie kwota wolna przy darowiźnie w gotówce od rodziców wynosi 38 548 zł.