Darowizna z zagranicy od partnera a podatek

Umowa darowizny

W przypadku nieodpłatnego przekazania środków pieniężnych mamy do czynienia z umową darowizny. Zgodnie z art. 888 Kodeksu cywilnego umowa darowizny polega na nieodpłatnym przysporzeniu kosztem majątku darczyńcy. Oczywiście nie ma przeszkód aby obywatel polski otrzymał darowiznę od osoby z zagranicy.

Na gruncie prawa podatkowego umowa darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.

Zobacz też: Spadek z Niemiec obowiązek podatkowy

Podatek od darowizny

W myśl art. 2 ustawy SD „nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej”.

Na mocy art. 2 ww. ustawy przedmiotem ustawy o podatku od spadków i darowizn objęte jest również nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą. Jednakże, powołany przepis ma zastosowanie tylko wówczas, gdy w chwili zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Tylko te okoliczności są kluczowe, jeżeli chodzi o ustalenie obowiązku podatkowego.

W przypadku podatku od spadków i darowizn nie ma znaczenia rezydencja podatkowa – ta bowiem jest determinująca wyłącznie na gruncie podatku PIT, ale nie na gruncie podatku od spadków i darowizn.

Polskie obywatelstwo i podatek w Polsce

Skoro zatem ma Pani polskie obywatelstwo, to tego rodzaju darowizna podlega opodatkowaniu polskim podatkiem od spadków i darowizn. Nie ma w tym przypadku znaczenia, czy środki zostaną przekazane na polskie, czy zagraniczne rachunki bankowe. Art. 2 ustawy SD w ogóle nie determinuje kwestii opodatkowania od tego, gdzie środki zostaną przekazane – istotne znaczenie ma kwestia obywatelstwa obdarowanego.

Dodajmy także, że nie ma w tym przypadku zastosowania polsko-niemiecka umowa w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, ponieważ ta dotyczy podatków dochodowych PIT oraz CIT, a nie podatków majątkowych, jakim jest podatek od spadków i darowizn.

Zgodnie z art. 5 ustawy SD obowiązek podatkowy w takim przypadku spoczywa na osobie obdarowanej.

Darowizna od partnera

W przypadku darowizny od partnera mamy do czynienia z darowizną od osoby z III grupy podatkowej, czyli od osoby niespokrewnionej. W takim przypadku istnieje możliwość skorzystania z kwoty wolnej wynoszącej 4902 zł. Nadwyżka kwoty darowizny ponad ten limit podlega opodatkowaniu. Przy wskazanej kwocie darowizny stawka podatku to 2877 zł 90 gr + 20% od nadwyżki ponad 20 556 zł.

Podatnik jest zobligowany do wykazania wartości otrzymanej darowizny w walucie polskiej stosując kurs NBP z dnia otrzymania darowizny (dnia powstania obowiązku podatkowego).

Tak też pismo z dnia 22.03.2016 r., wydane przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach, nr IBPB-2-1/4515-218/15/MD:

„W odniesieniu do kwestii określenia podstawy opodatkowania w związku z tym, że otrzymana kwota jest wyrażona w walucie obcej, wskazać należy, iż wobec braku uregulowania w ustawie o podatku od spadków i darowizn odmiennej zasady określania wartości rynkowej w odniesieniu do walut, należy przyjąć do obliczania podstawy opodatkowania średni kurs euro ogłaszany przez NBP na dzień powstania obowiązku podatkowego.

Sposób ustalania średniego kursu NBP określa uchwała Nr 51/2002 Zarządu Narodowego Banku Polskiego z dnia 23 września 2002 r. w sprawie sposobu wyliczania ogłaszania bieżących kursów walut obcych (Dz. Urz. NBP z 2015 r., poz. 11), a sposób jego wyliczenia jest zbliżony do definicji wartości rynkowej określonej w ustawie o podatku od spadków i darowizn, gdyż jest ustalany na postawie średnich kursów walut”.

Zeznanie podatkowe

Obdarowany ma obowiązek w ciągu miesiąca od dnia otrzymania darowizny złożyć do naczelnika US zeznanie SD-3. W oparciu o to zeznanie naczelnik US wydaje decyzję podatkową ustalającą kwotę podatku od darowizny do zapłaty. Podatek jest płatny w terminie 14 dni, licząc od dnia odbioru decyzji.

W przypadku osób mieszkających za granicą, właściwym organem jest Naczelnik III US Warszawa-Śródmieście. Do zeznania SD-3 należy dołączyć potwierdzenie przelewu dokumentujące otrzymanie darowizny.

Darczyńca z tytułu dokonania darowizny nie ma żadnych obowiązków podatkowych względem polskiego fiskusa. Dla polskiego fiskusa nie ma w tym przypadku znaczenia, skąd pochodzą środki darczyńcy. Nie jest to bowiem kwestia regulowana polskimi przepisami podatkowymi.

Złożenie zgłoszenia SD-3 i zapłata podatku „legalizuje” środki pieniężne, co oznacza, że organy podatkowe nie mogą ich kwestionować czy też traktować jako środki nielegalne czy nieujawnione.