Dostarczenie dokumentów do odległej siedziby urzędu skarbowego

Wszczęcie kontroli podatkowej i żądanie dostarczenia dokumentów

Prawdą jest, że do zakresu kontroli skarbowej należy kontrola rzetelności m.in. deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania podatków stanowiących dochód budżetu państwa.

Ad 1. Samo wszczęcie postępowania kontrolnego następuje w formie postanowienia i właśnie datą wszczęcia postępowania kontrolnego jest dzień doręczenia postanowienia o wszczęciu postępowania kontrolnego. Wraz z nim pracownicy organu przedkładają imienne upoważnienia udzielone przez organ kontroli skarbowej do przeprowadzenia przedmiotowej kontroli.

Zasadą jest, że organ zawiadamia kontrolowanego o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej i kontrolę wszczyna się nie wcześniej niż po upływie 7 dni i nie później niż przed upływem 30 dni od dnia doręczenia zawiadomienia. Nie zawsze jednak organ musi to zrobić, zgodnie z art. 13 ust. 1a ustawy z dnia 28 września 1991 r. o kontroli skarbowej i art. 282c § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa „nie zawiadamia się o zamiarze wszczęcia kontroli podatkowej, jeżeli:

1) kontrola:

1. dotyczy zasadności zwrotu różnicy podatku lub zwrotu podatku naliczonego w rozumieniu przepisów o podatku od towarów i usług,
2. ma być wszczęta na żądanie organu prowadzącego postępowanie przygotowawcze o przestępstwo lub przestępstwo skarbowe,
3. dotyczy opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych,
4. dotyczy niezgłoszonej do opodatkowania działalności gospodarczej,
5. ma być podjęta w oparciu o informacje uzyskane na podstawie przepisów o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
6. zostaje wszczęta w trybie, o którym mowa w art. 284a § 1,
7. ma charakter doraźny dotyczący ewidencjonowania obrotu za pomocą kasy rejestrującej, użytkowania kasy rejestrującej lub sporządzania spisu z natury,
8. dotyczy podatku od wydobycia niektórych kopalin;

2) organ podatkowy posiada informacje, z których wynika, że kontrolowany:

1. został prawomocnie skazany w Rzeczypospolitej Polskiej za popełnienie przestępstwa skarbowego, przestępstwa przeciwko obrotowi gospodarczemu, przestępstwa z ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (Dz. U. z 2009 r. Nr 152, poz. 1223, z późn. zm.) lub wykroczenia polegającego na utrudnianiu kontroli; w przypadku osoby prawnej ten warunek odnosi się do każdego członka zarządu lub osoby zarządzającej, a w przypadku spółek niemających osobowości prawnej – do każdego wspólnika,
2. jest zobowiązanym w postępowaniu egzekucyjnym w administracji,
3. nie ma miejsca zamieszkania lub adresu siedziby albo doręczanie pism na podane adresy było bezskuteczne lub utrudnione”.

Właściwym sposobem rozpoczęcia jest sposób przedstawiony powyżej, jednak natychmiast lub nawet równocześnie ze wszczęciem kontroli organ może zażądać dokumentów, o tym jednak poniżej.

Sposób przekazania dokumentów organowi kontroli skarbowej

Ad 2. Ustawa o kontroli skarbowej nie reguluje tematu przekazania dokumentów. Zgodnie z jednak z art. 31 ust. 1 tej ustawy w zakresie nieuregulowanym w ustawie do postępowania kontrolnego stosuje się odpowiednio przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa. Kontrolujący, w zakresie wynikającym z upoważnienia, są w szczególności uprawnieni do m.in. żądania udostępniania akt, ksiąg i wszelkiego rodzaju dokumentów związanych z przedmiotem kontroli oraz do sporządzania z nich odpisów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej. Ponadto na mocy art. 286 § 2 pkt 2 Ordynacji „kontrolujący może zażądać wydania, na czas trwania kontroli, za pokwitowaniem akt, ksiąg i dokumentów, kopii, wyciągów, notatek, wydruków i udokumentowanego pobierania danych w formie elektronicznej - związanych z przedmiotem kontroli:

1. w razie powzięcia uzasadnionego podejrzenia, że są one nierzetelne, lub
2. gdy podatnik nie zapewnia kontrolującym warunków umożliwiających wykonywanie czynności kontrolnych związanych z badaniem tej dokumentacji, a w szczególności nie udostępnia kontrolującym samodzielnego pomieszczenia i miejsca do przechowywania dokumentów”.

Z czynności tej sporządza się protokół – robi to organ (aczkolwiek przepis mówi tylko o pokwitowaniu), który nie ma urzędowej formy i winno z niego wynikać, co, komu i w jakim postępowaniu kontrolnym przekazano oraz na jakiej podstawie.