Jak uregulować zaległy podatek od wynajmu nieruchomości w Polsce?

Rezydencja podatkowa

W pierwszej kolejności należy odnieść się do kwestii rezydencji podatkowej. Na gruncie prawa polskiego zagadnienie to reguluje ustawa PIT. Zgodnie z art. 3 ust. 1–1a ustawy „osoby fizyczne, jeżeli mają miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podlegają obowiązkowi podatkowemu od całości swoich dochodów (przychodów) bez względu na miejsce położenia źródeł przychodów (nieograniczony obowiązek podatkowy). Za osobę mającą miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej uważa się osobę fizyczną, która:

1) posiada na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej centrum interesów osobistych lub gospodarczych (ośrodek interesów życiowych) lub

2) przebywa na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej dłużej niż 183 dni w roku podatkowym”.

Natomiast z przedstawionego przez Pana opisu stanu faktycznego wynika, że żaden z powyższy warunków nie jest spełniony, ponieważ na stałe mieszka Pan za granicą i nie przebywa Pan w Polsce dłużej niż 183 dni. W rezultacie na gruncie prawa polskiego ma Pan status nierezydenta.

Jak stanowi art. 3 ust. 2a ustawy „osoby fizyczne, jeżeli nie mają na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej miejsca zamieszkania, podlegają obowiązkowi podatkowemu tylko od dochodów (przychodów) osiąganych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (ograniczony obowiązek podatkowy)”. Natomiast w myśl art. 3 ust. 2b pkt 4 ustawy „za dochody (przychody) osiągane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez podatników, o których mowa w ust. 2a, uważa się w szczególności dochody (przychody) z położonej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej nieruchomości lub praw do takiej nieruchomości”.

Opodatkowanie najmu w Polsce

Opodatkowanie dochodu z najmu nieruchomości położonej w Polsce znajduje również potwierdzenie w umowach w sprawie unikania podwójnego opodatkowania. W art. 6 tejże umowy czytamy, że dochód, osiągany przez osobę mającą miejsce zamieszkania za granicą z majątku nieruchomego (włączając dochód z gospodarstwa rolnego lub leśnego) położonego w Polsce, może być opodatkowany w Polsce. Postanowienia niniejszego artykułu stosuje się do dochodu osiągniętego z bezpośredniego użytkowania, dzierżawy lub innego rodzaju użytkowania majątku nieruchomego.

Powyższe sformułowanie „może być opodatkowane” oznacza, że od woli ustawodawcy danego kraju zależy, czy zdecyduje się on poprzez swoje wewnętrzne prawo na opodatkowanie takich dochodów. Nie jest to dobrowolność istniejąca po stronie podatnika. Polska poprzez swoje krajowe przepisy zdecydowały się na opodatkowanie takich dochodów. W rezultacie zwrot „może być opodatkowane” należy odczytywać jako „są opodatkowane”.

Opodatkowanie przychodu z najmu ryczałtem

Zgodnie z art. 9a ust. 6 ustawy PIT w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2022 roku w przypadku przychodów z najmu prywatnego formą opodatkowania jest ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

W takim przypadku stawka podatku wynosi 8,5% przychodu, a jeżeli przychód przekroczy 100 000 zł, to 12,5%. W tym przypadku brak możliwości uwzględnienia kosztów podatkowych.

Podatnik ma obowiązek wpłaty ryczałtu do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu uzyskania przychodu z wynajmu (z możliwością rozliczania w formie kwartalnej, o czym informuje się w zeznaniu PIT-28 składanym po zakończeniu roku podatkowego). Rozliczenia rocznego dokonuje się na formularzu PIT-28 składanym w terminie do końca kwietnia roku następującego po roku podatkowym.

W zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych nie ma możliwości uwzględnienia żadnych kosztów podatkowych, co powoduje, ze podatek jest płatny od kwoty uzyskanego przychodu. W tym wypadku nie ma również żadnej kwoty wolnej od podatku zatem już pierwszy przychód generuje konieczność odprowadzenia podatku.

Zgodnie z art. 6 ust. 1a ustawy o zryczałtowanym podatku „opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń z tytułu najmu prywatnego o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 6 ustawy PIT”.

Nierezydenci składają zeznanie podatkowe do wyspecjalizowanych urzędów skarbowych ustalonych w danym województwie w którym prowadzony jest wynajem i w którym położona jest wynajmowana nieruchomość. Zgodnie z § 5 rozporządzenia w sprawie właściwości organów podatkowych są to:

„1) w województwie dolnośląskim - Naczelnik Urzędu Skarbowego Wrocław-Psie Pole;

2) w województwie kujawsko-pomorskim - Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Bydgoszczy;

3) w województwie lubelskim - Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Lublinie;

4) w województwie lubuskim - Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Zielonej Górze;

5) w województwie łódzkim - Naczelnik Urzędu Skarbowego Łódź-Śródmieście;

6) w województwie małopolskim - Naczelnik Urzędu Skarbowego Kraków-Śródmieście;

7) w województwie mazowieckim - Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście;

8) w województwie opolskim - Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu;

9) w województwie podkarpackim - Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Rzeszowie;

10 )w województwie podlaskim - Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Białymstoku;

11) w województwie pomorskim - Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Gdańsku;

12) w województwie śląskim - Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego w Katowicach;

13) w województwie świętokrzyskim - Naczelnik Drugiego Urzędu Skarbowego w Kielcach;

14) w województwie warmińsko-mazurskim - Naczelnik Urzędu Skarbowego w Olsztynie;

15) w województwie wielkopolskim - Naczelnik Urzędu Skarbowego Poznań-Nowe Miasto;

16) w województwie zachodniopomorskim - Naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego w Szczecinie”.

Zaległe podatki i czynny żal

Dodatkowo należy wskazać, że niezapłacenie podatku oraz niezłożenie deklaracji podatkowej stanowi czyn zabroniony zagrożony karą grzywny na mocy art. 54 Kodeksu karnego skarbowego. Od odpowiedzialności karnej można jednak uwolnić się poprzez zastosowanie instytucji czynnego żalu.

Zgodnie z art. 16 Kodeksu karnego skarbowego „nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. Przepis stosuje się tylko wtedy, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym”.

W konsekwencji czynny żal chroni wyłącznie od odpowiedzialności karno-skarbowej i nie zwalnia z konieczności zapłaty podatku. Co więcej, warunkiem skuteczności czynnego żalu jest zapłata zaległości podatkowej. Reasumując powyższe, należy:

• opłacić zaległy ryczałt za okres wynajmu od marca do bieżącego momentu (wraz z odsetkami za zwłokę),
• na bieżąco opłacać ryczałt od przychodu z najmu, stosując rozliczenie kwartalne lub miesięczne,
• w terminie do 30 kwietnia 2025 r. złożyć deklarację PIT-28,
• złożyć czynny żal celem uniknięcia kary grzywny za niezapłacony od marca ryczałt za przychód z najmu.Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›