Konsekwencje zbycia udziałów spółki bez zgłoszenia do KRS

W pierwszej kolejności należy zwrócić uwagę na przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. 2017 poz. 1577), zwanej dalej także „K.s.h.”. Istotne będą również przepisy ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. 2021, poz. 112), zwanej dalej także „u.k.r.s.”

Wpisanie zmiany do KRS

Wspomniał Pan, że doszło już do podpisania umowy zbycia udziałów w tej spółce z o.o. Zatem kolega nie jest już z prawnego punktu widzenia udziałowcem w tej spółce. Skutek ten zaistniał w momencie zawarcia umowy zbycia udziałów.

Natomiast wpisanie tej zmiany do KRS ma charakter wtórny (deklaratoryjny) i jest jedynie zrealizowaniem obowiązku informacyjnego, który ciąży na określonych osobach zgodnie z przepisami u.k.r.s. Sam wpis lub brak wpisu nie wpływa na ważność takiej umowy.

Od momentu zawarcia umowy nabywcy udziałów są wspólnikami, a kolega przestał być już wspólnikiem.

Na marginesie wskazać należy, że wspólnik w zasadzie nie odpowiada za długi spółki. Odpowiedzialność za długi spadkowe ponosi w pierwszej kolejności spółka, a w drugiej kolejności członkowie zarządu (o tym za moment). Dalej wskazać należy również, że obowiązek wpisania zmian do KRS ciąży przede wszystkim na zarządzie tej spółki.

Jeżeli kolega jest członkiem zarządu tej spółki, to powinien po pierwsze takie zmiany zgłosić do KRS. Zgodnie bowiem z art. 201 § 1 K.s.h. to zarząd prowadzi sprawy spółki i reprezentuje spółkę.mZmiana powinna zostać zgłoszona w terminie 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu (art. 22 u.k.r.s.):

„Art. 22. Wniosek o wpis do Rejestru powinien być złożony nie później niż w terminie 7 dni od dnia zdarzenia uzasadniającego dokonanie wpisu, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej”.

Rezygnacja z bycia członkiem zarządu spółki

Po drugie zaś, jeżeli kolega jest członkiem zarządu tej spółki z o.o., to powinien rozważyć rezygnację z tej funkcji. Jeżeli bowiem będzie tę funkcję wykonywał, nie mając rzeczywistego wpływu na działanie spółki i stanie się ona niewypłacalna, to naraża się na odpowiedzialność odszkodowawczą z art. 299 K.s.h. Zgodnie z tym przepisem:

„Art. 299. § 1. Jeżeli egzekucja przeciwko spółce okaże się bezskuteczna, członkowie zarządu odpowiadają solidarnie za jej zobowiązania.

§ 2. Członek zarządu może się uwolnić od odpowiedzialności, o której mowa w § 1, jeżeli wykaże, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym samym czasie wydano postanowienie o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo o zatwierdzeniu układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu, albo że niezgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło nie z jego winy, albo że pomimo niezgłoszenia wniosku o ogłoszenie upadłości oraz niewydania postanowienia o otwarciu postępowania restrukturyzacyjnego albo niezatwierdzenia układu w postępowaniu w przedmiocie zatwierdzenia układu wierzyciel nie poniósł szkody.

§ 3. Przepisy § 1 i § 2 nie naruszają przepisów ustanawiających dalej idącą odpowiedzialność członków zarządu.

§ 4. Osoby, o których mowa w § 1, nie ponoszą odpowiedzialności za niezłożenie wniosku o ogłoszenie upadłości w czasie, gdy prowadzona jest egzekucja przez zarząd przymusowy albo przez sprzedaż przedsiębiorstwa, na podstawie przepisów Kodeksu postępowania cywilnego, jeżeli obowiązek złożenia wniosku o ogłoszenie upadłości powstał w czasie prowadzenia egzekucji”.

Podsumowując, umowa zbycia udziałów jest ważna, nawet jeżeli nie dokonano wpisu do KRS.

Natomiast jeśli kolega jest członkiem zarządu, to najlepiej byłby zgłosić zmiany do KRS nie tylko po to, żeby uczynić zadość art. 22 u.k.r.s., ale także po to, żeby nie widnieć w publicznym rejestrze. Ponadto, jeżeli piastuje on w tej spółce funkcję członka zarządu, to należałoby rozważyć złożenie rezygnacji. Zwłaszcza, jeżeli nie ma faktycznej kontroli nad spółką, a przejęli ją tzw. anonimowi właściciele spółki.