Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
W 2018 odziedziczyłem mieszkanie na podstawie testamentu, co rok później potwierdził sąd w postanowieniu o nabyciu spadku. Złożyłem do urzędu skarbowego informację o nabyciu praw majątkowych na formularzu SD-Z2. Jednak z niewiedzy nie złożyłem w wymagalnym terminie formularza IN-1. Opłacałem cały czas podatek od nieruchomości drogą elektroniczną na dedykowane konto bankowe według decyzji gminy wystawianych na zmarłego testatora. Jak mogę teraz ten zaległy obowiązek wypełnić? Jakie czynności i w jakiej kolejności wykonać? Gdzie złożyć IN-1 i „czynny żal”, jak udokumentować, że faktyczne opłacałem podatek od nieruchomości? Czy złożyć również wniosek o zaniechanie ukarania?
Na wstępie wskazuję, że osoby, które nabyły nieruchomość, są zobowiązane do złożenia formularza IN-1, stanowiącego podstawę do ustalenia zobowiązania podatkowego, w terminie 14 dni od zaistnienia zdarzenia powodującego zmianę właściciela nieruchomości.
Wobec niezłożenia wcześniejszego informacji IN-1 zasadnym jest jak najszybsze złożenie tzw. czynnego żalu. Zgodnie z art. 16 § 1 i 2 Kodeksu karnego skarbowego – nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. Nadto przepis § 1 stosuje się tylko wtedy, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym.
Jeśli nie wszczęto żadnego postępowania karno-skarbowego, fakt czynnego żalu da dużą szansę, że nie zostanie Pan ukarany za ten czyn. Nie mniej organ może, ale nie musi uwzględnić czynnego żalu. Kluczowe jest złożenie go zanim organ dowie się o niewypełnieniu obowiązku podatkowego, po tym czasie nie ma szans na skuteczność czynnego żalu.
Wskazuje, że aby organ podatkowy mógł odstąpić od ukarania Pana, który nie dopełnił ciążących na nim obowiązków, musi Pan:
1) złożyć czynny żal, czyli zawiadomić o popełnieniu czynu zabronionego, w którym dobrowolnie poinformuje Pan organ podatkowy, o tym jakich obowiązków nie dopełniono,
2) dopełnić obowiązków, w tym uiścić w całości zobowiązanie, które nie zostało uregulowane.
Zaznaczam, że czynny żal nie odniesie skutku, jeśli zostanie złożony w czasie, gdy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa lub wykroczenia skarbowego, a także po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, na przykład przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia czynu zabronionego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania.
Następnie wskazuję, że na podstawie złożonej deklaracji IN-1 organ ustali zobowiązanie podatkowe za wskazane lata. Jednocześnie zalecam dołączenie do pism potwierdzeń dokonywania zapłaty podatku oraz informacji, że podatek faktycznie był opłacany, tylko według kwoty ustalonej dla poprzedniego właściciela.
Po ustaleniu zobowiązania podatkowego na Pana rzecz otrzyma Pan dokładne informacje, jakie kwoty, w jakich terminach i na jakie konto należy uiścić. W zależności od sytuacji prawnej organ albo zaliczy wpłacone kwoty na rzecz Pana, albo też Pan będzie musiał ponownie uiścić kwoty podatku, a wpłacone kwoty zostaną zwrócone Panu jako spadkobiercy.
Jednakże tu organ dopiero po przeanalizowaniu dokładnie sprawy wskaże, jaki tryb postępowania przyjmie. Jeżeli uznane zostałoby, że wpłaty na konto poprzedniego właściciela jako spadkodawcy organ pozostawiłby w mocy, za lata poprzednie nie posiadałby najprawdopodobniej Pan nawet żadnych zaległości.
Następnie wskazujące, że formularz IN-1 oraz czynny żal należy złożyć we właściwym organie podatkowym (wójt, burmistrz lub prezydent miasta ze względu na położenie nieruchomości), najlepiej razem z pismem dotyczącym czynnego żalu. Można od razu zapłacić należność, ale jeśli nie ma Pan pewności, ile wynosi, lepiej w czynnym żalu wnieść o jej wyliczenie i wskazać, że niezwłocznie ją Pan ureguluje.
Spadek po rodzicach
Pani Anna odziedziczyła mieszkanie po rodzicach i od razu złożyła formularz SD-Z2, zgłaszając nabycie majątku. Niestety, zapomniała o formularzu IN-1, który powinien być złożony w terminie 14 dni od nabycia nieruchomości. Gdy zorientowała się po kilku miesiącach, zgłosiła ten fakt w urzędzie, dołączając czynny żal i opłaciła zaległy podatek. Urząd odstąpił od nałożenia kary, ponieważ wcześniej nie wszczęto żadnego postępowania.
Zakup działki rolnej
Pan Tomasz kupił działkę rolną pod miastem z myślą o budowie domu. Z uwagi na liczne formalności budowlane zapomniał o złożeniu formularza IN-1 w wyznaczonym terminie. Po roku otrzymał wezwanie z gminy do wyjaśnienia sprawy podatkowej. Po złożeniu IN-1 i wyjaśnienia, że płacił podatek, ale na konto poprzedniego właściciela, urząd naliczył mu nową wysokość podatku, a także odsetki za zwłokę.
Kupno mieszkania na rynku wtórnym
Pani Katarzyna kupiła mieszkanie na rynku wtórnym i zamieszkała w nim od razu po podpisaniu aktu notarialnego. Przez dwa lata opłacała podatek od nieruchomości zgodnie z wcześniejszymi decyzjami, ale nie złożyła formularza IN-1. Gdy zorientowała się o błędzie, szybko zgłosiła się do urzędu z czynnym żalem. Mimo złożenia wniosku o odstąpienie od kary, urząd nałożył na nią niewielką grzywnę za nieterminowe złożenie formularza.
Niezłożenie formularza IN-1 w terminie może skutkować konsekwencjami w postaci naliczenia odsetek lub grzywny, ale złożenie czynnego żalu daje szansę na uniknięcie kary. Kluczowe jest szybkie działanie i uregulowanie zobowiązań podatkowych, zanim urząd podejmie jakiekolwiek działania.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w sporządzaniu pism urzędowych, takich jak formularze IN-1 i czynny żal, aby skutecznie rozwiązać Państwa problemy podatkowe. Skontaktuj się z nami, aby uzyskać szybką i kompleksową obsługę prawną. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika