Autor: Marcin Sądej
Jestem z mężem po rozwodzie. Przy podziale majątku wspólnie postanowiliśmy, iż były mąż spłaci mi nasz wspólny majątek. Czy muszę zapłacić podatek dla urzędu skarbowego od spłaty męża i czy muszę to zgłosić do urzędu skarbowego?

Otrzymana od męża kwota spłaty majątku po rozwodzie nie spowoduje konieczności zapłaty podatku dochodowego. Zgodnie bowiem z treścią art. 2 ust. 1 pkt 5 ustawy PIT, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków w wyniku ustania lub ograniczenia małżeńskiej wspólności majątkowej oraz przychodów z tytułu wyrównania dorobków po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonków lub śmierci jednego z nich.
W konsekwencji nie są opodatkowane przychody z tytułu podziału wspólnego majątku małżonków. Przez taki nieopodatkowany przychód uznaje się wartość spłat (dopłat) otrzymywanych przez jednego z małżonków z tytułu podziału majątku. W rezultacie spłata otrzymana przez Panią od byłego męża nie spowoduje konieczności zapłaty podatku.
W tym miejscu warto wskazać, że zniesienie współwłasności stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych po stronie nabywającego udział (w tym przypadku byłby to Pani były małżonek). Na szczęście organy podatkowe przyjmują, że również w tym przypadku podatek PCC nie wystąpi. Jak bowiem wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z dnia 15.10.2010 r., nr IBPBII/1/436-161/10/AŻ:
„Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że nastąpił podział majątku wspólnego w wyniku rozwodu. W celu wyrównania udziałów w majątku wspólnym wnioskodawca dokonał na rzecz żony spłaty pieniężnej.
Wskazać należy, że podział majątku wspólnego małżonków jest instytucją typową dla prawa rodzinnego i opiekuńczego.
Należy podkreślić, że podział majątku wspólnego małżonków, wykazuje cechy odrębne od zniesienia współwłasności, unormowanego w Kodeksie cywilnym, i w związku z tym nie może być traktowany jako zniesienie współwłasności wymienione w art. 1 ust. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. Ponieważ podział majątku między małżonkami nie został wymieniony jako czynność podlegająca opodatkowaniu, nie będzie miał znaczenia fakt, że przy podziale majątku wystąpi spłata pieniężna.
Skoro więc w art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy jako podlegający podatkowi od czynności cywilnoprawnych nie został wymieniony podział majątku wspólnego należy uznać, że czynność ta nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.”
W rezultacie ani po Pani stronie, ani po stronie byłego męża podatek nie wystąpi.
Anna i Marek – rozliczenie bez niespodzianek podatkowych
Anna i Marek rozwiedli się po 12 latach małżeństwa. Uzgodnili, że mieszkanie przypadnie Markowi, a on spłaci Annę w ustalonej kwocie. Anna obawiała się, czy nie musi zapłacić podatku od tej spłaty. Po konsultacji z doradcą dowiedziała się, że skoro spłata nastąpiła w ramach podziału majątku po rozwodzie, nie ma obowiązku zgłaszania tego do urzędu skarbowego ani płacenia podatku dochodowego.
Joanna i Piotr – wspólna decyzja, brak podatku
Po rozwodzie Joanna i Piotr podzielili majątek: Piotr zatrzymał samochód i część oszczędności, a Joanna otrzymała spłatę w gotówce. Choć spisali umowę u notariusza, nie zgłaszali niczego do urzędu skarbowego. Jak się okazało, słusznie – transakcja nie rodziła obowiązku podatkowego ani po stronie Joanny (otrzymującej spłatę), ani po stronie Piotra (dokonującego spłaty).
Kasia i Tomasz – spokojny podział domu
Kasia i Tomasz byli współwłaścicielami domu. Po rozwodzie Tomasz przejął nieruchomość, spłacając Kasię zgodnie z wyceną rzeczoznawcy. Kasia miała wątpliwości, czy spłata nie wymaga zapłaty podatku od czynności cywilnoprawnych. Prawnik wyjaśnił jej, że w przypadku podziału majątku byłych małżonków przepisy nie nakładają obowiązku podatkowego z tytułu PCC – także Tomasz nie musiał nic zgłaszać ani płacić.
Podział majątku po rozwodzie, w tym otrzymanie spłaty od byłego małżonka, nie wiąże się z obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego ani zgłaszania tej czynności do urzędu skarbowego. Tego rodzaju rozliczenia są wyłączone spod opodatkowania na mocy przepisów ustawy o PIT oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych. W praktyce oznacza to, że zarówno osoba otrzymująca spłatę, jak i dokonująca jej, nie ponoszą żadnych konsekwencji podatkowych z tego tytułu. Ważne jest jedynie, aby spłata wynikała bezpośrednio z podziału majątku po ustaniu wspólności majątkowej.
Potrzebujesz pomocy prawnej w sprawie podziału majątku po rozwodzie? Skorzystaj z naszej oferty porad prawnych online – szybko, wygodnie i bez wychodzenia z domu. Doświadczeni prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, przeanalizują sytuację i wskażą najkorzystniejsze rozwiązanie. Zadaj pytanie już dziś i uzyskaj pewność co do swoich praw.
1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
2. Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - Dz.U. 2000 nr 86 poz. 959
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika