Podatek od nieruchomość niewykorzystywanej w działalności gospodarczej

Podatek od nieruchomości w ramach działalności gospodarczej

Przepisy ustawy o podatkach i opłatach lokalnych stanowią, że podatkowi od nieruchomości podleją: grunty, budynki lub ich części oraz budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej. Z punktu widzenia tego podatku dużego znaczenia nabiera ustalenie, czy dana nieruchomość lub obiekt budowlany jest związany z działalnością gospodarczą. Chodzi mianowicie o ustalenie, kiedy o danej nieruchomości można powiedzieć, że jest wykorzystywana do prowadzenia działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy – za grunty, budynki i budowle związane z prowadzeniem działalności gospodarczej uważa się grunty, budynki i budowle będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

Powyższe oznacza zatem, że za związane z działalnością gospodarczą, a w konsekwencji opodatkowane według najwyższej stawki są wszystkie grunty, budynki lub ich części znajdujące się w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą. Nie ma przy tym znaczenia fakt, czy dany budynek jest w danym momencie wykorzystywany w ramach działalności gospodarczej, czy też nie, istotny jest jedynie sam fakt jego posiadania przez przedsiębiorcę (zob. wyrok WSA w Gdańsku z dnia 6 czerwca 2006 r., I SA/Gd 481/05).

Zobacz też: Podatek od garażu blaszanego

Czy dany grunt jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej?

Dla oceny, czy dany grunt jest związany z prowadzeniem działalności gospodarczej podstawowe znaczenie ma rozstrzygnięcie, czy określony grunt odpowiada definicji ustanowionej w art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy. W świetle powołanej definicji – gruntem lub budynkiem związanym z działalnością gospodarczą są te, będące w posiadaniu przedsiębiorcy lub innego podmiotu prowadzącego działalność gospodarczą.

Powyższe stanowisko zostało wyrażone w wyroku WSA w Warszawie z 29.09.2005 r., III SA/Wa 1411/05. W uzasadnieniu sąd ten stwierdził, że: „Sam fakt objęcia we władanie przez przedsiębiorcę nieruchomości powoduje, że staje się on jej posiadaczem w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Tego typu posiadaczem jest zarówno przedsiębiorca mający prawo własności danej nieruchomości, jak też mający tę nieruchomość w trwałym zarządzie na podstawie ustawy o gospodarce nieruchomościami, a także ten, kto korzysta z nieruchomości sąsiada-właściciela bez jego wiedzy i zgody. Tak więc różnego rodzaju obiekty niewykorzystywane w danym momencie, gdzie prowadzona jest innego rodzaju działalność niż gospodarcza (np. socjalna), należy uznać za związane z działalnością gospodarczą. W definicji nie ma warunku wykorzystywania tego rodzaju nieruchomości na cele związane z działalnością gospodarczą, wystarczy sam fakt ich posiadania przez przedsiębiorcę”.

Z przepisów ustawy jasno wynika, że sposób, w jaki podatnik wykorzystuje posiadany obiekt nie ma znaczenia dla omawianego problemu, wystarczy bowiem, że ów podatnik jest przedsiębiorcą i posiada dany obiekt.

Kwestia umieszczenia danego środka trwałego w ewidencji również nie ma tu żadnego znaczenia, podobnie jak fakt, czy podatnik dokonywał odpisów amortyzacyjnych od danej nieruchomości. Pośrednio potwierdził to w wyroku z dnia 16 listopada 2001 r., I SA/Gd 570/99 Naczelny Sąd Administracyjny, który stwierdził: „Na wysokość podstawy opodatkowania budowli podatkiem od nieruchomości nie mają wpływu odpisy amortyzacyjne, a podstawa winna być zaktualizowana o wskaźnik przeliczeniowy środka trwałego (budowli)”. Z kolei w wyroku z dnia 15 marca 2001 r., I SA/Gd 2061/98 Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził: „Przy ustalaniu podstawy opodatkowania podatkiem od nieruchomości (...) wyłącza możliwość uwzględnienia dokonanych odpisów amortyzacyjnych (chociażby były one całkowicie zamortyzowane”.

Przeczytaj też: Budynki gospodarcze a podatek od nieruchomości

Kiedy nieruchomość staje się elementem przedsiębiorstwa osoby fizycznej lub można ją uznać za związaną z tym przedsiębiorstwem?

Powyższe stanowisko jest dominujące w doktrynie, jednakże pojawiają się również wyroki sądowe prezentujące odmienną wykładnię przepisów prawa. Przykładowo w wyroku NSA z dnia 17 lipca 2014 r., II FSK 1840/12 czytamy:

„W ocenie rozpatrującego sprawę składu orzekającego, podzielającego pogląd wyrażony w wyroku NSA z 18 lipca 2012 r., II FSK 32/11, że nieruchomość staje się elementem przedsiębiorstwa osoby fizycznej lub można ją uznać za związaną z tym przedsiębiorstwem, jeżeli w jakikolwiek sposób jest wykorzystywana w prowadzonej działalności gospodarczej (nie jest przy tym objęta podatkiem rolnym albo leśnym) lub – biorąc pod uwagę cechy faktyczne tej nieruchomości i rodzaj prowadzonej przez przedsiębiorcę działalności gospodarczej – może być wykorzystana wprost na ten cel. Zdaniem NSA, ujęcie nieruchomości w prowadzonej przez osobę fizyczną ewidencji środków trwałych, czy dokonywanie odpisów amortyzacyjnych, albo też zaliczanie do kosztów uzyskania przychodów wydatków dotyczących nieruchomości, przesądza o jej gospodarczym przeznaczeniu. Jednakże nie są to jedyne kryteria decydujące o takiej kwalifikacji np. gruntu czy też budynku. Do nieruchomości związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej zaliczone winny być również te grunty lub budynki, które przejściowo nie są wykorzystywane przez podatnika w prowadzonej przez niego działalności gospodarczej, ale ich cechy oraz rodzaj prowadzonej działalności gospodarczej powoduje, że mogą być one wykorzystywane na ten cel. W każdym razie warunków takich nie spełnia nieruchomość (budynek czy też grunt) przeznaczony na realizację niegospodarczych osobistych celów życiowych podatnika. W konsekwencji powyższego wywodu, za uzasadniony należało przyjąć zarzut naruszenia art. 5 ust. 1 pkt 1 lit. a w zw. z art. 1a ust. 1 pkt 3 u.p.o.l. w wyniku błędnej wykładni, że o tym, czy nieruchomość podlega opodatkowaniu stawkami podatkowymi w podwyższonej wysokości decyduje sam fakt posiadania jej przez podmiot posiadający status przedsiębiorcy. Przenosząc na grunt niniejszej sprawy przedstawione rozważania należy wskazać, że w sprawie kluczowe znaczenie ma ustalenie, czy przedmiotowa nieruchomość jest związana z działalnością gospodarczą prowadzoną przez skarżącego.”

Zastosowanie wyższej stawki podatku od nieruchomości

Organy podatkowe stoją na stanowisku, że wystarczający dla przyjęcia wyższej stawki podatku od nieruchomości jest sam fakt posiadania nieruchomości przez przedsiębiorcę. Nieruchomość nie musi być wpisana do ewidencji ŚT, nie musi być nawet wykorzystywana w działalności, może być pustostanem, a i tak urząd zastosuje wyższą stawkę.

Są jednak wyroki sądowe np. ten przytoczony przeze mnie, mówiące, że w przypadku niewykorzystywania nieruchomości do działalności gospodarczej nie można stosować wyższej stawki. W toku kontroli powinien Pan kontrolującym przedstawić taki wyrok. Może to pomóc w ustaleniu niższej stawki podatku od nieruchomości.