Pośrednictwo w sprzedaży produktów od chińskiego producenta

Ustanowienie przedstawiciela podatkowego

Zatem nie tylko będzie Pan świadczył klasyczną usługę pośrednictwa na rzecz podmiotu z Chin, ale również ma Pan zająć się obowiązkami celno-podatkowymi tego kontrahenta na terytorium Polski.

W świetle takich okoliczności w pierwszej kolejności chciałbym zwrócić uwagę na treść art. 18a ustawy VAT. Przepis ten stanowi, że podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego (a więc również podmiot z Chin), podlegający obowiązkowi zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny, jest obowiązany ustanowić przedstawiciela podatkowego.

Zobacz też: Towary z Chin przez internet

Utworzenie magazynu w Polsce i import towarów z Chin a podatki

Jeżeli przedsiębiorca z Chin chce utworzyć w Polsce magazyn, do którego będzie importował towary z Chin (pierwsza czynność opodatkowana VAT), a następnie z tego magazynu będzie sprzedawał towary do innych krajów UE w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów (druga czynność opodatkowana VAT), to co do zasady podlega obowiązkowi zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny, ponieważ wykonuje czynności opodatkowane na terytorium RP. Z uwagi jednak na fakt, że chiński przedsiębiorca nie ma siedziby w Polsce, to na mocy art. 18a musi obowiązkowo ustanowić przedstawiciela podatkowego.

Przeczytaj też: Pośrednictwo handlowe Chiny

Dalsza odsprzedaż importowanych towarów z Chin na tereny UE

Ponadto sytuacja, w której dochodzi do importu na teren RP w celu dalszej odsprzedaży na tereny UE, została uregulowana w art. 18d ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem w przypadku podatnika, który:

1) dokonuje na terytorium kraju wyłącznie importu towarów, których miejscem przeznaczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju i wywóz z terytorium kraju jest dokonywany przez importera tych towarów w ramach wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów, oraz

2) nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny

– przedstawiciel podatkowy wykonuje, w imieniu własnym i na rzecz tego podatnika, obowiązki tego podatnika. Podatnik odpowiada solidarnie z przedstawicielem podatkowym za zobowiązanie podatkowe, które przedstawiciel podatkowy rozlicza w imieniu własnym na rzecz tego podatnika.

Mając powyższe na uwadze, w przypadku gdy będzie Pan logistycznie i podatkowo organizował import towaru z Chin do Polski, a następnie sprzedaż do innych krajów UE, to jest Pan zobowiązany do rozliczenia podatku w swoim imienia, ale na rzecz kontrahenta z Chin. W takim przypadku to Pan jako przedstawiciel podatkowy rozlicza import (wynika to z treści art. 17 ust. 1b ustawy), dokonując zgłoszenia celnego i rozlicza VAT we własnym zakresie. Później naturalnie chiński kontrahent może Panu wszystkie koszty pokryć, ale dla celów rozliczenia VAT nie ma to znaczenia.

Dostawa zaimportowanych towarów z Chin do UE i rozliczenie WDT (formularz VAT-13)

Następnie dokonuje Pan dostawy zaimportowanych towarów do UE i rozlicza WDT (służy do tego specjalny formularz VAT-13). Faktura z tytułu WDT jest wystawiana przez Pana, ponieważ to Pan dokonuje WDT we własnym imieniu, choć na rzecz podatnika z Chin.

WDT może korzystać ze stawki VAT 0%, jeżeli zostały spełnione ustawowe warunki. Zgodnie bowiem z art. 42 ustawy VAT wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów podlega opodatkowaniu według stawki podatku 0%, pod warunkiem że:

1) podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej;

2) podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju (np. list przewozowy CMR);

3) podatnik, składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.

Obowiązek składania informacji podsumowujących w zakresie dokonywanych WDT

Dodatkowo taki przedstawiciel podatkowy ma obowiązek składania informacji podsumowujących w zakresie dokonywanych WDT oraz przechowywać i gromadzić dokumentacje tego przedsiębiorcy.

Trzeba jednak pamiętać, że nie każdy podmiot może zostać przedstawicielem podatkowym. Jak bowiem wskazuje art. 18b ustawy VAT przedstawicielem podatkowym może być osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej, jeżeli łącznie spełnia następujące warunki:

„1) posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju;

2) jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny oraz jako podatnik VAT UE;

3) przez ostatnie 24 miesiące nie zalegała z wpłatami poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczającymi odrębnie w każdym podatku odpowiednio 3% kwoty należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach; udział zaległości w kwocie podatku ustala się w stosunku do kwoty należnych wpłat za okres rozliczeniowy, którego dotyczy zaległość;

4) przez ostatnie 24 miesiące osoba fizyczna będąca podatnikiem, a w przypadku podatników niebędących osobami fizycznymi – osoba będąca wspólnikiem spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej, członkiem władz zarządzających, głównym księgowym, nie została prawomocnie skazana za popełnienie przestępstwa skarbowego; (…).”

Jak ustanowić przedstawiciela podatkowego?

Przedstawiciela podatkowego ustanawia się w drodze pisemnej umowy, która powinna zawierać:

1) nazwy stron umowy oraz ich adresy i dane identyfikacyjne na potrzeby odpowiednio podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze;

2) adres, pod którym będzie prowadzona i przechowywana dokumentacja na potrzeby podatku;

3) oświadczenie podmiotu, który jest ustanawiany przedstawicielem podatkowym, o spełnieniu warunków pozwalających na pełnienie funkcji przedstawiciela;

4) zgodę przedstawiciela podatkowego na wykonywanie obowiązków i czynności podatnika, dla którego został ustanowiony, w imieniu własnym i na rzecz tego podatnika.

Pobieranie wynagrodzenia przez przedstawiciela podatkowego

Naturalnie przedstawiciel podatkowy może z tytułu pełnienia swojej funkcji pobierać wynagrodzenie. W takim przypadku zastosowanie znajdzie art. 28b ustawy VAT. Zgodnie z tym przepisem miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. W konsekwencji miejscem świadczenia usług pośrednictwa (przedstawicielstwa) na rzecz chińskiego kontrahenta będą Chiny. W takim przypadku usługa pośrednictwa nie podlega opodatkowaniu w Polsce. Polski podatnik zobowiązany jest jednak do wystawienia faktury z tytułu takiej usługi. Z uwagi na fakt, że usługa ta nie podlega opodatkowaniu w Polsce, faktura zawiera jedynie wartość netto usługi bez kwoty podatku. W miejscu stawki podatkowej należy wpisać NP. (Nie Podlega). Faktura taka musi zawierać również wyrazy „odwrotne obciążenie”.

Kto może być przedstawicielem podatkowym?

Zgodnie z art. 18b ust. 1 pkt 5 ustawy VAT przedstawicielem podatkowym może być osoba, która jest uprawniona do zawodowego wykonywania doradztwa podatkowego zgodnie z przepisami o doradztwie podatkowym lub do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami o rachunkowości. Jednakże od 10 sierpnia 2014 r. jest to warunek praktycznie martwy. Od tego dnia – w związku z tzw. deregulacją dostępu do zawodu – każdy w zasadzie przedsiębiorca uprawniony jest do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych (jak również do wykonywania części doradztwa podatkowego). Warunek ten w przypadku przedsiębiorców jest zatem spełniony praktycznie zawsze.

W rezultacie obecnie każdy przedsiębiorca jest uprawniony do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych. Nie trzeba mieć w tym zakresie żadnych uprawnień czy certyfikatu. Zatem przedstawiciel podatkowy nie musi być doradcą podatkowym. Tak jak zostało wskazane, każdy przedsiębiorca spełnia powyższy warunek i może być przedstawicielem podatkowym.

Podsumowanie tematu

• chiński przedsiębiorca, chcąc importować towar z Chin do swojego magazynu w Polsce, a następnie sprzedawać do innych krajów UE, musi w Polsce ustanowić przedstawiciela podatkowego,
• aby móc zostać przedstawicielem podatkowym, należy spełnić warunki wskazane w ustawie,
• taki przedstawiciel działa we własnym imieniu, ale na rzecz kontrahenta z Chin,
• przedstawiciel dokonuje we własnym imieniu importu towarów, a następnie we własnym imieniu dokonuje WDT,
• przedstawiciel ma również szereg innych obowiązków, jak np. składanie informacji podsumowujących, deklaracji VAT-13, gromadzenie odpowiedniej dokumentacji itp.,
• przedstawiciel podatkowy może pełnić swoją funkcję odpłatnie. Z tytułu świadczenia usługi wystawia fakturę ze stawką NP, bez kwoty podatku oraz z adnotacją „odwrotne obciążenie”, ponieważ tego typu usługa podlega opodatkowaniu w kraju usługobiorcy czyli w Chinach (nie podlega zatem opodatkowaniu w Polsce).