Przekazanie gospodarstwa przez rodziców i rozliczenie z US przez rezydenta Unii Europejskiej

Podatki w prawie polskim

W pierwszej kolejności wskażmy, że wszystkie podatki funkcjonujące na gruncie prawa polskiego można podzielić na trzy grupy:

1. podatki dochodowe (PIT, CIT), czyli podatki od wypracowanego przez podatnika dochodu,
2. podatki obrotowe (VAT, akcyza, PCC) czyli podatki od dokonywanego obrotu towarami i usługami,
3. podatki majątkowe, czyli podatki od posiadanego majątku.

W kategorii „podatki majątkowe” mieszczą się: podatek od nieruchomości, podatek leśny, podatek od środków transportowych, podatek od spadków i darowizn oraz podatek rolny. Potwierdził to prof. Modzelewski w swojej pracy na temat podatków majątkowych. Cytuję:

„2. Klasyfikacje. Z ogółu podatków występujących obecnie w Polsce, do podatków majątkowych należy zaliczyć: podatek rolny, podatek leśny, podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych, podatek od spadków i darowizn.

1. Istota. Podatek rolny jest obecnie podstawowym podatkiem bezpośrednim obciążającym gospodarstwa rolne oraz produkcję rolną. W aktualnie obowiązującym stanie prawnym tylko wybrane rodzaje działalności rolniczej podlegają podatkowi dochodowemu jako tzw. działy specjalne (zob. rozdział dotyczący podatków dochodowych). We współczesnym polskim prawie podatkowym dochody z podstawowej działalności rolniczej nie podlegają podatkowi dochodowemu, a obroty gospodarstw opodatkowane są obniżoną stawką podatku od towarów i usług. Obciążenia podatkowe tych podmiotów sprowadzają się do podatku rolnego i ciężarów pośrednich wynikających z podatku akcyzowego i – częściowo – z podatku od towarów i usług, które obciążają niektóre towary i usługi nabywane przez podatników podatku rolnego”.

Podatek majątkowy dla rezydenta norweskiego

W konsekwencji podatek rolny czy też podatek od nieruchomości jest podatkiem majątkowym, a nie podatkiem dochodowym.

Polsko-norweska umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania nosi oficjalną nazwę: Konwencja między Rzecząpospolitą Polską a Królestwem Norwegii w sprawie unikania podwójnego opodatkowania i zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania w zakresie podatków od dochodu oraz Protokół do tej Konwencji, podpisane w Warszawie dnia 9 września 2009 r.

Jak zatem widać, umowa ta (oraz wszystkie inne podpisane przez Polskę) odnosi się wyłącznie do podatków dochodowych. W rezultacie nie ma ona zastosowania ani do podatków obrotowych, ani też do podatków majątkowych.

Zgodnie z art. 6 ust. 1 ww. umowy dochód, osiągany przez osobę mającą miejsce zamieszkania w Norwegii z majątku nieruchomego (włączając dochód z gospodarstwa rolnego lub leśnego) położonego w Polsce, może być opodatkowany w Polsce. Jak natomiast stanowi art. 6 ust. 3 umowy, postanowienia ustępu 1 niniejszego artykułu stosuje się do dochodu osiągniętego z bezpośredniego użytkowania, dzierżawy lub innego rodzaju użytkowania majątku nieruchomego.

Zatem umowa międzynarodowa znalazłaby zastosowanie jedynie, gdyby swoje gospodarstwo rolne oddała Pani np. w dzierżawę i osiągała z tego tytułu dochód. Wtedy bowiem będziemy mieć do czynienia z podatkiem dochodowym, ponieważ dochód uzyskany z dzierżawy (najmu) podlega opodatkowaniu podatkiem PIT.

Podatki rolne po przekazaniu gospodarstwa przez rodziców

Natomiast działalność rolnicza nie generuje dochodu w rozumieniu ustawy PIT. Jak wprost wskazuje art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy PIT, przepisy odnoszące się do podatku dochodowego nie znajdują zastosowania do działalności rolniczej. W konsekwencji działalność rolnicza jest opodatkowania podatkiem rolnym, a nie podatkiem dochodowym.

Przedstawię Pani kolejny argument. Zgodnie z art. 4a ustawy PIT przepisy tej ustawy stosuje się z uwzględnieniem umów w sprawie unikania podwójnego opodatkowania, których stroną jest Rzeczpospolita Polska. Natomiast w ustawie o podatku rolnym brak przepisu, który odsyłałby do zawartych umów międzynarodowych.

Ponadto zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku rolnym podatnikami tego podatku są właściciele gruntu. W tym przypadku obowiązek podatkowy i status podatnika nie jest warunkowany rezydencją podatkową, miejscem zamieszkania czy też obywatelstwem. Właściciel gruntów sklasyfikowanych w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne płaci podatek rolny niezależnie od miejsca zamieszkania.

Podsumowując powyższe, podatek rolny stanowi podatek majątkowy, a nie dochodowy. Do podatku rolnego nie stosujemy przepisów umów międzynarodowych. Nie mają do tego podatku zastosowania żadne metody unikania podwójnego opodatkowania. W konsekwencji podatku rolnego zapłaconego w Polsce nie odliczy Pani w norweskim zeznaniu podatkowym.

Umowy międzynarodowe a podatek rolny

Przechodzę zatem do odpowiedzi na zadane pytania.

Do podatków majątkowych takich jak np. podatek rolny umowy międzynarodowe w sprawie unikania podwójnego opodatkowania nie mają zastosowania. Z podatku majątkowego rozlicza się Pani w Polsce, gdyż jako właściciel jest Pani obciążona obowiązkiem podatkowym na gruncie podatku rolnego.

Nie jest wykluczone, że zgodnie z przepisami norweskimi tego rodzaju majątek będzie podlegał również opodatkowaniu w Norwegii. Tutaj należy odnieść się do norweskich przepisów podatkowych. Gdyby taka sytuacja wystąpiła, to niestety, ale metoda unikania podwójnego opodatkowania nie znajdzie zastosowania, bo tę stosujemy do podatków dochodowych, a nie majątkowych.

Brak opodatkowania podatkiem PIT

Działalność rolnicza nie podlega z mocy ustawy opodatkowaniu podatkiem PIT. Działalność ta podlega opodatkowaniu podatkiem rolnym. Podatek rolny płatny jest w urzędzie gminy właściwym ze względu na miejsce położenia gruntów. Obowiązek podatkowy powstaje od 1. dnia miesiąca następującego po miesiącu nabycia własności gruntów. Ma Pani obowiązek wysłania do gminy formularza IR-1, w oparciu o który wójt gminy co roku wyda decyzję podatkową określającą wysokość rocznego podatku. Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego w terminach do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego. W zakresie podatku rolnego nie ma żadnego znaczenia Pani dochód z Norwegii – nie jest on w ogóle uwzględniany w formularzu IR-1 ani też w decyzji wójta.