Refakturowanie energii elektrycznej i konserwacja instalacji w zespole garaży w świetle prawa energetycznego i podatkowego

Podstawa prawna rozliczania kosztów energii

Zacznijmy od tego, że Prawo energetyczne nakazuje koszty zakupu energii rozliczyć w pobieranych opłatach. Wysokość opłat powinna być ustalana w taki sposób, aby zapewniała wyłącznie pokrycie ponoszonych przez odbiorcę kosztów zakupu energii elektrycznej. W tym przypadku koszty zakupu pomniejsza podatek VAT częściowo odliczony. Kosztami do rozliczenia w takim przypadku byłyby więc koszty wynikające z ksiąg rachunkowych.

Kto może być stroną w rozliczeniach energii?

Niemniej jednak jeśli garaże należą do prywatnych właścicieli, w pierwszej kolejności należy ustalić, do kogo należy licznik główny. Jeżeli licznik jest zarejestrowany na inny podmiot niż Pan, nie ma prawnych podstaw do rozliczania energii przez Pana i potem rozliczania się z tytułu faktur z zakładem energetycznym. Gdyby licznik należał do Pana, wtedy można by wykorzystać instytucję refakturowania (1 do 1 z tym, ile płaci Pan dostawcy energii, bo na tym nie może Pan zarabiać) do rozliczania energii pobranej przez poszczególne garaże. Jednakże takie rozwiązanie byłoby bezproblemowe, gdyby garaże również należały do Pana, a ich użytkownicy tylko je od Pana wynajmowali.

Czy refakturowanie energii wiąże się z podatkiem akcyzowym?

Zgodnie z art. 9 ustawy o podatku akcyzowym:

1. W przypadku energii elektrycznej przedmiotem opodatkowania akcyzą jest: (…)

2) sprzedaż energii elektrycznej nabywcy końcowemu na terytorium kraju, w tym przez podmiot nieposiadający koncesji na wytwarzanie, magazynowanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną w rozumieniu przepisów ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne, który wyprodukował tę energię; (…)

3. Jeżeli w stosunku do energii elektrycznej powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z czynności, o których mowa w art. 9 ust. 1, to nie powstaje obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem innej czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą, jeżeli kwota akcyzy została określona lub zadeklarowana w należnej wysokości, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.

Zatem w przypadku odsprzedaży na zasadzie refakturowania energii nie byłoby ponownego obowiązku odprowadzenia podatku akcyzowego. Dodam, że zgodnie z przepisami ustawy o podatku akcyzowym nabywca końcowy to podmiot nabywający energię elektryczną, nieposiadający koncesji na wytwarzanie, przesyłanie, dystrybucję lub obrót energią elektryczną w rozumieniu przepisów ustawy – Prawo energetyczne. Ta energia elektryczna – ani w momencie nabywania przez dany podmiot (poprzez refakturę), ani w momencie jej zużywania przez dany podmiot nie podlega już akcyzie. A to w związku z jednofazowością akcyzy w przypadku energii elektrycznej. Bowiem jeśli akcyza została już od tej energii elektrycznej zapłacona i zadeklarowana, to później nie podlega ona już akcyzie.

Co oznacza refakturowanie w praktyce?

Pragnę podkreślić, że refakturowanie polega na obciążeniu innego podmiotu, np. najemcy, jako ostatecznego nabywcy, kosztami poniesionymi przez refakturującą jednostkę bez doliczania marży. Refakturowana kwota jest taka sama jak wartość wynikająca z faktury otrzymanej od dostawcy energii elektrycznej. W takim przypadku licznik główny energii winien należeć do podmiotu refakturującego koszty energii, gdyż podmiot refakturujący byłby nabywcą energii.

Wskazuję również, że refakturowanie kosztów zakupu energii elektrycznej, paliwa gazowego i ciepła nie oznacza prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie obrotu energią elektryczną, paliwami gazowymi i ciepłem, a zatem nie rodzi obowiązku wnoszenia z tego tytułu opłat koncesyjnych.

Podsumowanie i możliwe rozwiązanie

W mojej ocenie, jeżeli licznik główny należy do innego podmiotu niż Pan, nie ma podstawy do prowadzenia działalności w zakresie rozliczania zaliczek na energię elektryczna wpłacanych od poszczególnych podmiotów, jak również nie ma podstaw do prowadzenia obrotu energią elektryczną bez koncesji (chyba że dany przypadek zostałby wykluczony przepisami prawa z obowiązku posiadania koncesji). Bowiem, co do zasady, jeżeli chce się prowadzić działalność gospodarczą w zakresie obrotu energią elektryczną, należy taką koncesję uzyskać. Zaś obrót energią elektryczną polega na handlu hurtowym albo detalicznym energią.

Natomiast właściciele garaży mogliby na podstawie umowy o świadczenie usług powierzyć Panu prowadzenie prac konserwacyjnych instalacji i ewentualne rozliczanie techniczne kosztów energii przypadające na poszczególne garaże, ale bez możliwości przyjmowania zaliczek na energię, chyba że zostałby upoważniony Pan przez odpowiedni podmiot do prowadzenia rozliczeń energii wynikających z pomiarów licznika głównego. Wtedy takie działania musiałyby być realizowane w ramach prowadzonej przez pana działalności gospodarczej, a ponadto w wykazie kodów PKD powinien znaleźć się kod określający właśnie taki zakres usług.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. - Prawo energetyczne - Dz.U. 1997 nr 54 poz. 348
2. Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym - Dz.U. 2009 nr 3 poz. 11