Samochód ciężarowy przerobiony na osobowy przed pierwszą rejestracją

Samochód przerobiony na osobowy a podatek akcyzowy

Generalnie opodatkowaniu podatkiem akcyzowym podlegają samochody osobowe. Zgodnie z art. 100 ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym:

„Art. 100. 1. W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:

1) import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;

2) nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;

3) pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym:

a) wyprodukowanego na terytorium kraju,

b) od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu czynności, o których mowa w pkt 1 albo 2.”

Cały problem rozbija się o fakt, że opodatkowaniu akcyzą podlegają samochody osobowe sprowadzone do Polski z innego kraju UE. Auta przeznaczone do przewozu towarów (ciężarowe) nie podlegają opodatkowaniu.

Definicję samochodu osobowego znajdziemy w art. 100 ust. 4 ustawy o podatku akcyzowym. Zgodnie z tym przepisem – samochody osobowe są to pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne objęte pozycją CN 8703 przeznaczone zasadniczo do przewozu osób, inne niż objęte pozycją 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi, z wyłączeniem pojazdów samochodowych i pozostałych pojazdów, które nie wymagają rejestracji zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. W związku z powyższym pojazdy mechaniczne przeznaczone do transportu towarów klasyfikowane do kodu CN 8704, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem akcyzowym.

Jak wskazał WSA w Kielcach w korzystnym wyroku z dnia 27.10.2011 r., I SA/Ke 473/11 – w sytuacji, gdy konstrukcja oraz wyposażenie pojazdu wskazują, iż dany pojazd jest w głównej mierze przeznaczony do przewozu osób, a przewóz towarów stanowi jego uboczną funkcję, wtedy taki pojazd należy zaklasyfikować do samochodów osobowych CN 8703 podlegających akcyzie. Jednakże, jeżeli głównym przeznaczeniem danego samochodu jest przewóz towarów, a przewóz osób stanowi tylko uzupełnienie funkcjonalności pojazdu, wtedy taki pojazd należy klasyfikować do samochodów ciężarowych CN 8704 niepodlegających opodatkowaniu akcyzą.

W sytuacji, gdy konstrukcja oraz wyposażenie pojazdu wskazują, iż dany pojazd jest w głównej mierze przeznaczony do przewozu osób, a przewóz towarów stanowi jego uboczną funkcję, wtedy taki pojazd należy zaklasyfikować do samochodów osobowych CN 8703 podlegających akcyzie. Jednakże, jeżeli głównym przeznaczeniem danego samochodu jest przewóz towarów, a przewóz osób stanowi tylko uzupełnienie funkcjonalności pojazdu, wtedy taki pojazd należy klasyfikować do samochodów ciężarowych CN 8704 niepodlegających opodatkowaniu akcyzą. W konsekwencji nabycie niezarejestrowanego samochodu ciężarowego z Niemiec nie podlegała opodatkowaniu podatkiem akcyzowym.

Przerobiony samochód ciężarowy po dokonanej rejestracji

Ponieważ jednak opodatkowaniu akcyzą podlegają wyłącznie samochody osobowe niezarejestrowane na terytorium kraju, to tym samym usługa przerobu samochodu ciężarowego na samochód osobowy podlega akcyzie jedynie wtedy, gdy przebudowy ciężarówki na samochód osobowy dokonuje się przed pierwszą rejestracją takiego samochodu.

Jeżeli jednak najpierw dojdzie do rejestracji pojazdu (samochodu ciężarowego) na terenie kraju, a dopiero później dojdzie do jego przebudowy na samochód osobowy, to czynność taka nie podlega opodatkowaniu akcyzą. Powyższe potwierdza również Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej wydanej dnia 01.02.2010r., nr IBPP3/443-857/09/DG, gdzie czytamy:

„Natomiast w sytuacji, gdy Wnioskodawca po dokonanym nabyciu wewnątrzwspólnotowym samochodów ciężarowych dokona ich rejestracji, w tym charakterze, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, a następnie dokona ich przerobienia na samochody osobowe, to czynność ta nie mieści się w przedmiocie opodatkowania określonym w art. 100 ustawy.

Zgodnie z powyższym przerobienie pojazdu ciężarowego zarejestrowanego w tym charakterze na terytorium kraju na samochód osobowy nie powoduje powstania obowiązku podatkowego w podatku akcyzowym, a tym samym obowiązku zapłaty akcyzy.”

Zatem jeśli samochód zostałby pierwotnie zarejestrowany jako ciężarowy, to wówczas jego przeróbka na samochód osobowy nie podlegałaby opodatkowaniu akcyzą. Sama przeróbka nie jest bowiem czynnością podlegającą opodatkowaniu akcyzą. Z uwagi jednak na fakt, iż samochód nie został zarejestrowany jako ciężarowy, przerobienie go na osobowy, w świetle przepisów, powoduje obowiązek zapłaty akcyzy.

Dodatkowo pragnę wskazać na bardzo ważny wyrok NSA 5 kwietnia 2016 r., sygn. akt I GSK 883/14, w którym sąd podkreślił, że czasowa zmiana przeznaczenia samochodu celem uniknięcia zapłaty akcyzy stanowi czynność nadużycia prawa. Najważniejsze fragmenty wyroku poniżej:

„Wykorzystywanie niezgodnie z jego przeznaczeniem wyłączenia spod opodatkowania akcyzą przewidzianego dla samochodów nieosobowych (CN 8704), do samochodów (8703), którym krótkotrwale zmieniono przeznaczenie na nieosobowe, prowadzi do nadużycia prawa. Krótkotrwała odwracalna przeróbka pojazdu nie może zniweczyć obowiązku zapłaty podatku według zasad narzuconych przez państwo w ustawie podatkowej.

Ze stanu faktycznego wynika, że przedmiotowy samochód został przemieszczony na terytorium kraju niezwłocznie po jego nabyciu, tj. w okresie od 29 kwietnia 2010 r. do 3 maja 2010 r. Po sprowadzeniu pojazdu do kraju samochód został zarejestrowany w dniu 12 maja 2010 r. jako samochód ciężarowy dwuosobowy. W dniu 17 maja 2010 r. dokonano zmian w przedmiotowym pojeździe. Z samochodu wymontowano przegrodę umieszczoną pierwotnie za przednimi siedzeniami i zamontowano drugi rząd siedzeń. Za tylnymi siedzeniami zamontowano (przemieszczono) przegrodę oddzielającą przestrzeń przeznaczoną do przewozu osób od przestrzeni ładunkowej. Równocześnie przy tych pracach wymieniono panele metalowe w tylnych drzwiach (2 sztuki) w klapie tylnej i tylnych częściach karoserii na szyby. W wyniku zmian liczba miejsc siedzących zmieniła się z dwóch na cztery. Opis zmian dokonanych w pojeździe, jak wskazuje Sąd I instancji, zawiera załącznik do zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu technicznym z dnia 17 maja 2010 r.

W ocenie Naczelnego Sądu Administracyjnego, krótkotrwały i odwracalny charakter zmian świadczy o ich tymczasowości, a okoliczności faktyczne tych zmian przekonują, że działania te miały na celu wyłącznie korzyści podatkowe, w tym przede wszystkim niezapłacenie podatku akcyzowego. Przekonuje do tego charakter zmian dokonanych w pojeździe, pozbawiały bowiem one samochód elementów charakteryzujących towary zaliczane do kodu CN 8703. Dwa miejsca siedzące, brak okien wzdłuż dwubocznych paneli, brak okien w tylnych drzwiach i klapie tylnej, zamontowana przegroda oraz brak wyposażenia wnętrza pojazdu w sposób kojarzony z częścią pojazdu przeznaczoną dla pasażerów. Zmiany te nie uprawniają – ze względu na swój szeroki zakres – do zaakceptowania twierdzenia podatnika, że chodziło jedynie o możliwość odliczenia podatku VAT przez ewentualnego nabywcę tego pojazdu. Dodać do tego należy, że sama Spółka wprost bowiem wskazywała na gruncie sprawy akcyzowej, że działania te zmierzały do zmniejszenia obciążeń fiskalnych. W takiej sytuacji faktycznej, w przekonaniu Naczelnego Sądu Administracyjnego, twierdzenie zarówno przez organy podatkowe, jak i Sąd I instancji o nadużyciu prawa, jest w pełni usprawiedliwione.

Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego wykorzystywanie niezgodnie z jego przeznaczeniem wyłączenia spod opodatkowania akcyzą przewidzianego dla samochodów nieosobowych (CN 8704), do samochodów (8703), którym krótkotrwale zmieniono przeznaczenie na nieosobowe, prowadzi do nadużycia prawa.

Zasadnie bowiem przyjęto, że w sprawie opodatkowaniu podlegał samochód osobowy klasyfikowany do kodu CN 8703.”

Szansa na uniknięcie obowiązku zapłaty akcyzy

W mojej ocenie istnieje jednak szansa na uniknięcie obowiązku zapłaty akcyzy, bowiem wszystkie opisane powyżej okoliczności dotyczą sytuacji, gdy podmiot sprowadzający samochód ciężarowy we własnym zakresie dokona przeróbki na samochód osobowy, a następnie dokona sprzedaży. W Pana sytuacji mamy do czynienia z innymi okolicznościami. Pierwszy nabywca sprowadził bowiem do kraju samochód ciężarowy i sprzedał Panu ten samochód jako ciężarowy. Trudno zatem mówić o obowiązku zapłaty akcyzy, ponieważ zarówno czynność sprowadzenia pojazdu z Niemiec, jak i sprzedaż na terenie Polski dotyczyła cały czas samochodu ciężarowego.

Jak wskazał Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji indywidualnej z dnia 3 listopada 2010 r., nr ITPP3/443-132b/10/ZG – jedynie czynność przerobienia niezarejestrowanego na terytorium kraju samochodu ciężarowego na osobowy spowoduje opodatkowanie akcyzą pierwszej sprzedaży wyprodukowanego na terytorium kraju samochodu osobowego. W Pana przypadku pierwsza sprzedaż dotyczyła samochodu ciężarowego, więc obowiązek podatkowy nie wystąpił. W świetle tej interpretacji jedyny przypadek, gdy akcyza może wystąpić, to sytuacja, gdy Pan sprzeda ten przerobiony samochód. Samo nabycie nie podlega akcyzie, jedynie sprzedaż może podlegać temu podatkowi.

Jeżeli chodzi o samo nabycie przez Pana samochodu ciężarowego, to nie stanowi ono czynności podlegającej opodatkowaniu. Jeżeli pojazd zostałby najpierw zarejestrowany jako ciężarowy, a następnie dokonałby Pan przeróbek, nie byłoby problemu. Potwierdza to m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 21 GRUDNIA 2010 R., nr ILPP3/443-112/10-4/TK, gdzie dopuszczono możliwość takiego działania:

„Stosownie do przedstawionego wyżej stanu prawnego samochody ciężarowe nabywane wewnątrzwspólnotowo przez sprzedającego spełniające wymagania klasyfikacyjne pozwalające do ich przyporządkowania do kodu CN 8704 nie podlegają opodatkowaniu akcyzą.

W sytuacji, gdy Wnioskodawczyni po dokonanym zakupie wcześniej nabytego wewnątrzwspólnotowo samochodu ciężarowego dokona jego rejestracji w tym charakterze, zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, a następnie dokona jego przerobienia na samochód osobowy, to czynność ta nie będzie mieścić się w przedmiocie opodatkowania określonym w art. 100 ustawy.”

Problem polega jednak na tym, że samochód został przerobiony jeszcze przed pierwszą rejestracją. Proszę zatem spróbować podnieść przed organem argument, że z uwagi na nabycie samochodu ciężarowego nie jest Pan zobowiązany do zapłaty akcyzy (dobrze będzie przedstawić dokumenty potwierdzające, że samochód został kupiony jako ciężarowy). Proszę również wskazać, że sprzedawca nie był zobowiązany do zapłaty akcyzy, bo transakcja dotyczyła samochodu ciężarowego. Zobaczymy jakie stanowisko zajmie organ państwowy.