Sprzedaż domu ze spadku po mężu a podatek

Nabycie i zbycie nieruchomości – terminy

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy PIT opodatkowaniu podlega odpłatne zbycie nieruchomości, jeżeli miało miejsce w ciągu 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego w którym miało miejsce nabycie. Przy czym pojęcie nabycia należy rozumieć szeroko, co oznacza, że obejmuje ono nie tylko zakup, ale również nabycie w drodze darowizny czy dziedziczenia.

Trzeba jednak zauważyć, że począwszy od 1 stycznia 2019 r., wprowadzono nowy art. 10 ust. 6 ustawy PIT, który stanowi, że w przypadku odpłatnego zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej, nabytych do majątku wspólnego małżonków lub wybudowanych w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej nieruchomości lub nabytych do majątku wspólnego małżonków praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8, okres, o którym mowa w tym przepisie, liczy się od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ich nabycie do majątku wspólnego małżonków lub ich wybudowanie w trakcie trwania wspólności majątkowej małżeńskiej.

Nabycie w drodze spadku

Co jednak istotne, również przed wprowadzeniem tego przepisu do ustawy sądy administracyjne oraz organy podatkowe przyjmowały, że moment nabycia należy liczyć od końca roku, kiedy nastąpiło nabycie do wspólności małżeńskiej. Późniejsze nabycie w drodze spadku czy na skutek podziału majątku po rozwodzenie nie jest nowym nabyciem.

Jak bowiem wskazał NSA w uchwale z dnia 15.05.2017 r., sygn. akt II FPS 2/17:

„Skoro ze względu na wspólność majątkową nie można wyodrębnić udziałów, które małżonkowie posiadali w chwili nabycia nieruchomości w małżeństwie, to nie można też przyjąć, że pięcioletni termin biegnie od daty nabycia nieruchomości w drodze spadku. Dla oceny skutków podatkowych odpłatnego zbycia nieruchomości kluczowy jest moment poniesienia wydatku na nabycie tego składnika do majątku wspólnego i to, że tego wydatku – w momencie jego poniesienia – nie można przypisać jednemu bądź drugiemu małżonkowi w udziałach o określonej wielkości.

Podsumowując, należy uznać, że dla celów opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a–c) ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych, nabytych przez współmałżonka w wyniku dziedziczenia, datą ich nabycia lub wybudowania w rozumieniu tego przepisu jest dzień nabycia (wybudowania) tych nieruchomości i praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków.”

Również organy podatkowe w oficjalnym komunikacie potwierdzają powyższe stanowisko. Jak stwierdził Minister Finansów w interpretacji ogólnej z dnia 06.02.2018 r., DD2.8201.3.2017.KBF:

„Uwzględniając dominującą linię orzeczniczą w zakresie omawianego zagadnienia, a w szczególności uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 15 maja 2017 r. sygn. akt II FPS 2/17, stwierdzam, że jeżeli zbycie nieruchomości nastąpiło po śmierci jednego z małżonków, a nieruchomość nabyta została do majątku objętego wspólnością majątkową, to pięcioletni termin określony w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy liczyć od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie tej nieruchomości do majątku wspólnego małżonków.

Powyższa interpretacja uwzględnia szczególny charakter wspólności majątkowej małżeńskiej, z której wynika, że małżonkowie mają prawo do całej nieruchomości objętej wspólnością majątkową i nie można określić przypadających na każdego z małżonków udziałów w tej wspólności w czasie jej trwania.

Stąd dla celów podatku dochodowego od osób fizycznych uznaje się, że w momencie śmierci jednego z małżonków nie następuje nabycie nieruchomości, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przez drugiego małżonka, jeżeli nieruchomość objęta była wspólnością majątkową”.

Sprzedaż domu a majątek wspólny

W świetle powyższych przepisów należy ustalić, w jaki sposób odbyło się nabycie nieruchomości. Jeżeli nieruchomość ta w momencie wykupu weszła do majątku wspólnego, to data nabycia nieruchomości był rok 2003 r. W konsekwencji sprzedaż takiego mieszkania w 2018 r. jest bez podatku, ponieważ od momentu, kiedy spadkodawca nabył nieruchomość, upłynęło więcej niż 5 lat. Skoro nie występuje podatek, to również bezcelowe są rozważania na temat zastosowania zwolnienia od podatku ze względu na wydatkowanie środków pochodzących ze sprzedaży na własne cele mieszkaniowe.

Jeżeli natomiast nabycie nie miało miejsca do majątku wspólnego i dom należał wyłącznie do majątku osobistego męża, to w Pani przypadku do nabycia doszło dopiero w 2014 r. To oznacza, że sprzedaż takiej nieruchomości w 2018 r. rodzi obowiązek zapłaty podatku dochodowego od sprzedaży. Przed podatkiem można się uchronić, jeżeli cały przychód pochodzący ze sprzedaży przeznaczy Pani na własne cele mieszkaniowe w terminie dwóch lat od końca roku, w którym miała miejsce sprzedaż.