Działalności gospodarcze małżonków a wspólne rozliczanie się

Opodatkowanie według stawki liniowej

Jeśli szacowany na dany rok podatkowy łączny (wspólny) dochód nie przekroczy pierwszego progu podatkowego, opodatkowanie, o którym mowa w art. 30c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), a więc tzw. podatek liniowy, nie jest korzystnym rozwiązaniem zarówno dla Pana, jak i dla małżonki rozpoczynającej prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej. Dlatego odradzam tę możliwość.

Wybór opodatkowania według stawki liniowej wyklucza skorzystanie ze wspólnego rozliczenia małżonków – konieczne są więc odrębne zeznania. Ponadto niemożliwe byłoby dokonanie wielu odliczeń od dochodu, a także skorzystanie z ulgi podatkowej z tytułu wychowywania dzieci (ulga zmniejszająca podatek: 1112,04 zł rocznie na każde dziecko).

Przedsiębiorca korzystający z „dobrodziejstwa” 19% podatku liniowego może natomiast tylko przekazać 1% podatku na rzecz organizacji pożytku publicznego, pomniejszyć podatek o zapłaconą w danym roku składkę na ubezpieczenie zdrowotne (7,75% podstawy wymiaru), a od dochodu odliczyć poniesione w danym roku podatkowym składki na powszechne ubezpieczenia społeczne (emerytalne, rentowe, chorobowe) przedsiębiorcy oraz osób z nim współpracujących, o ile nie zostały zaliczone wcześniej w ciężar kosztów uzyskania przychodu (art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a wyżej wymienionej ustawy).

Zobacz też: Jak rozliczać dropshipping z Chin

Wybór podatku liniowego lub rezygnacja z niego

Wyboru podatku liniowego lub rezygnacji z niego przedsiębiorca może dokonać poprzez złożenie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego – do dnia 20 stycznia roku podatkowego – pisemnego oświadczenia o wyborze tego sposobu opodatkowania, a jeżeli podatnik rozpoczyna prowadzenie pozarolniczej działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego (jak Pana żona) – do dnia poprzedzającego dzień rozpoczęcia tej działalności, nie później jednak niż w dniu uzyskania pierwszego przychodu (art. 9a ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Podatek liniowy, wbrew panującej opinii, nie zawsze jest dobrym rozwiązaniem, nawet jeśli dochody osoby fizycznej (pozostającej w ustroju małżeńskiej wspólności ustawowej i posiadającej kilkoro dzieci) znacznie przekraczają pierwszy próg skali podatkowej. Proszę też zauważyć, że żona rozpoczynając działalność gospodarczą w trakcie roku podatkowego, zapewne nie osiągnie dużego dochodu z tego tytułu, biorąc pod uwagę konieczne nakłady na rozpoczęcie tej działalności i jej koszty stałe. Przy możliwości wspólnego rozliczenia skala podatkowa będzie korzystniejsza podatkowo, zwłaszcza jeśli małżonkowie wychowują dzieci.

Z wyliczeń przeprowadzonych m.in. przez firmę doradczą Tax Care wynika, iż próg opłacalności pomiędzy 18% stawką obowiązującą przy skali podatkowej, a 19% podatkiem liniowym przebiega przy dochodzie do opodatkowania wynoszącym dopiero ok. 99 tys. zł. Granica ta przebiega jeszcze na wyższym poziomie, jeśli przedsiębiorca ma współmałżonka, który osiąga niskie dochody lub nie osiąga ich w ogóle, gdy wychowuje dzieci, gdy ma prawo do korzystania z ulg podatkowych.

Rozliczanie się wspólnie z małżonkiem czy osobno?

Rozliczenie wspólne jest z kolei bardziej opłacalne przy dużej dysproporcji dochodu osiąganego przez małżonków lub w sytuacji, kiedy jedno z małżonków w ogóle nie pracuje lub nie osiąga dochodów. Z uwagi na brak takich informacji w treści pytania mogę jedynie wskazać, iż jeśli żona poza własną pozarolniczą działalnością gospodarczą nie osiągnie dochodu z innego źródła, a dochód z tej działalności będzie niewielki lub wystąpi strata na koniec roku podatkowego, z pewnością rozliczenie wspólne będzie dla Państwa korzystniejsze.

Ostateczną decyzję co do wspólnego lub osobnego rozliczenia należy jednak podjąć nie na początku danego roku, ale po jego zakończeniu – przed złożeniem zeznania, a więc do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, bazując już na konkretnych wielkościach. W przypadku wspólnego rozliczenia małżonków (pod warunkiem, że łączyła ich przez cały rok podatkowy małżeńska wspólność ustawowa) dochody sumuje się, następnie dzieli na połowę i oblicza podatek od połowy dochodów. Od tak obliczonego podatku odejmujemy kwotę wolną, aktualnie jest to 556,02 zł. Uzyskany wynik operacji mnożymy przez dwa.

Małżonkowie, którzy rozliczają się wspólnie, mogą skorzystać z wszystkich dostępnych ulg i odliczeń od dochodu oraz od podatku, jeśli spełnią warunki dla nich przewidziane w przepisach. Przeprowadzenie symulacji rozliczenia na konkretnych kwotach pozwoli określić, czy rozliczenie według skali byłoby korzystniejsze razem czy osobno, które z rozwiązań umożliwi odzyskanie większej kwoty podatku zapłaconego w comiesięcznych zaliczkach oraz które „skonsumuje” większą kwotę ulgi z tytułu wychowania dziecka.

*Stan prawny z dnia 15.01.2012 r.