Autor: Marcin Sądej
Jestem producentem domów prefabrykowanych w szkielecie drewnianym. Wkrótce podpiszę kontrakt na produkcję wraz z montażem i wykończeniem budynku w Szwajcarii. Kontrahent ze Szwajcarii wpłaci mi w tym roku w trzech transzach zaliczkę na produkcję. Budynek będzie dostarczony (w kilkunastu transportach), montowany i wykańczany w przyszłym roku. Z jakim VAT-em mam wystawiać faktury zaliczkowe? VAT płacony będzie przez inwestora w Szwajcarii, tam gdzie inwestycja. Czy będzie mi przysługiwał zwrot podatku naliczonego od zakupionych materiałów do produkcji? Proszę o wyjaśnienie tych kwestii!
Rozpatrując przedstawiony problem, trzeba na wstępie rozważyć, z jakim rodzajem czynności mamy do czynienia. Z opisu wynika, że będzie miała miejsce dostawa towarów wraz z montażem.
W konsekwencji możemy mieć do czynienia z dostawą towarów, o której mowa w art. 22 ust. 1 pkt 2 ustawy VAT, który stanowi, że miejscem dostawy towarów, które są instalowane lub montowane, z próbnym uruchomieniem lub bez niego, przez dokonującego ich dostawy lub przez podmiot działający na jego rzecz – miejsce, w którym towary są instalowane lub montowane (czyli Szwajcaria).
Taką czynność można również kwalifikować jako usługę związaną z nieruchomością, o której mowa w art. 28e ustawy VAT. Przepis ten stanowi, że miejscem świadczenia usług związanych z nieruchomościami, w tym usług świadczonych przez rzeczoznawców, pośredników w obrocie nieruchomościami, usług zakwaterowania w hotelach lub obiektach o podobnej funkcji, takich jak ośrodki wczasowe lub miejsca przeznaczone do użytku jako kempingi, użytkowania i używania nieruchomości oraz usług przygotowywania i koordynowania prac budowlanych, takich jak usługi architektów i nadzoru budowlanego, jest miejsce położenia nieruchomości (czyli również Szwajcaria).
Z pewnością prawidłowa kwalifikacja jest problemem interpretacyjnym. Niestety brak jednolitego wyjaśnienia tej kwestii i możemy się jedynie posiłkować dostępnym orzecznictwem.
W uchwale NSA z 24.06.2013r. (I FPS 2/13) czytamy: (...) o tym, czy będziemy mieli do czynienia z dostawą towarów, czy świadczeniem usług, powinien przesądzić element, który w ramach danego świadczenia ma charakter dominujący (...). Jeżeli elementem dominującym w ramach danej transakcji będzie wydanie towaru w celu przeniesienia prawa do rozporządzania nim jak właściciel, zaś pozostałe czynności będą miały charakter pomocniczy lub uboczny, wówczas transakcja powinna być traktowana jako dostawa towarów, o której mowa w art. 7 ust. 1 ustawy o VAT. Natomiast w przypadku gdy istotą transakcji będą inne czynności, to mimo że w ramach takiej transakcji może także wystąpić wydanie towaru, powinna być ona traktowana jako świadczenie usług.”.
Z dostępnych wyroków i interpretacji wynika jednak, że organy podatkowe kwalifikują takie czynności jako usługi a nie jako dostawę towarów.
W interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 11.02.2010r., nr ITPP1/443-1096/09/BS czytamy:
„Wnioskodawca jest producentem domów prefabrykowanych (tj. montowanych z elementów przygotowanych w fabryce, jak np. ściany, stropy, dach itp.), które sprzedaje zarówno w kraju, jak i za granicą w większości dla odbiorców indywidualnych. W związku ze specyfiką konstrukcji oferowanych domów, ich sprzedaż jest realizowana łącznie z montażem elementów, składających się na dany projekt (dom). Montowane prefabrykaty są wysyłane z fabryki do miejsca, w którym ma nastąpić montaż domu (tam, gdzie będzie posadowiony).
Ponadto czynności wykonywane przez Wnioskodawcę, efektem których jest wybudowanie obiektu budowlanego na cudzym gruncie, nie mogą zostać uznane za dostawę towarów z montażem, gdyż nie mamy tu do czynienia z odrębną rzeczą zdefiniowaną w art. 2 pkt 6 ustawy, która mogłaby stanowić towar. W konsekwencji, w ocenie tut. organu w przedstawionym stanie faktycznym będziemy mieli do czynienia z robotami budowlanymi, które wypełniają definicję świadczenia usług, o których mowa w art. 8 ust. 1 ustawy.”
Identycznie stwierdził WSA w Białymstoku w wyroku z 9.11.2010r. I SA/Bk 283/10:
„W tak przedstawionym stanie faktycznym i prawnym, Sąd nie podziela stanowiska Skarżącej, iż w przedmiotowej sprawie dokonywana czynność będzie dostawą towarów (prefabrykatów ścian, stropów, dachu itp.) z ich montażem. Przez dostawę towarów stosownie do treści art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (...). Natomiast w danym przypadku mamy do czynienia nie tylko z wydaniem towarów (prefabrykatów ścian, stropów, dachu itp.) i przeniesieniem prawa do rozporządzania nimi, jak właściciel, ale również montażem określonych tu prefabrykatów na działce gruntu w postaci części przyszłego budynku (części domu) oraz wykonaniem w nim instalacji elektrycznych, wodnych, kanalizacyjnych, etc. W tej sytuacji mamy niewątpliwie do czynienia z wykonaniem usługi budowy budynku (domu) w rozumieniu art. 8 ust. 1 tejże ustawy o VAT.”
Pomijając jednak powyższy problem interpretacyjny, w obu przypadkach miejscem opodatkowania będzie terytorium Szwajcarii. Odpowiedź na pytanie, jak ma wyglądać faktura zaliczkowa oraz czy tak otrzymaną zaliczkę należy wykazywać w deklaracji VAT, zależy od tego, czy szwajcarskie przepisy wymagają, aby zarejestrował się Pan dla celów podatku VAT w Szwajcarii.
Zgodnie z art. 19a ust. 8 ustawy VAT – jeżeli przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi otrzymano całość lub część zapłaty, w szczególności: przedpłatę, zaliczkę, zadatek, ratę, wkład budowlany lub mieszkaniowy przed ustanowieniem spółdzielczego prawa do lokalu mieszkalnego lub lokalu o innym przeznaczeniu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą jej otrzymania w odniesieniu do otrzymanej kwoty.
Jeżeli będzie Pan zobowiązany do zarejestrowania się na terytorium Szwajcarii i tam rozliczy Pan podatek, to nie wystawia Pan faktury na zaliczkę ani nie wykazuje jej w deklaracji VAT. Jak bowiem wynika z wzoru deklaracji VAT-7 oraz z objaśnień do niej, w poz. 11 wykazuje się dostawę towarów oraz świadczenie usług poza terytorium kraju, w stosunku do których przysługuje podatnikowi prawo do obniżenia kwoty podatku należnego. W pozycji tej nie uwzględnia się wartości dostaw towarów i świadczonych usług dokonywanych w ramach działalności zarejestrowanej poza terytorium kraju. W takim przypadku faktura zaliczkowa jest wystawiana zgodnie z przepisami szwajcarskimi.
Jeżeli natomiast nie będzie Pan zobowiązany do zarejestrowania się na terytorium Szwajcarii do celów podatku VAT, to otrzymana zaliczka powinna być udokumentowana fakturą ze stawką NP i wykazana w deklaracji VAT-7 w pozycji 11 – „Dostawa towarów oraz świadczenie usług, poza terytorium kraju”. W przypadku gdy do rozliczenia podatku zobowiązany będzie nabywca (ta kwestia podlega weryfikacji zgodnie z prawem szwajcarskim), faktura powinna również zawierać adnotację „odwrotne obciążenie”.
Należy również zauważyć, że niezależnie z którą opcją będziemy mieli do czynienia, w każdym przypadku będzie Panu przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w związku z zakupami dokonywanymi na terytorium kraju. Zgodnie bowiem z art. 86 ust. 8 pkt 1 ustawy VAT – podatnik ma również prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, jeżeli importowane lub nabyte towary i usługi dotyczą dostawy towarów lub świadczenia usług przez podatnika poza terytorium kraju, jeżeli kwoty te mogłyby być odliczone, gdyby czynności te były wykonywane na terytorium kraju, a podatnik posiada dokumenty, z których wynika związek odliczonego podatku z tymi czynnościami.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika