Zwrot wkładu mieszkaniowego a rozliczenie podatku - złożenie PIT-11

Mieszkanie spółdzielcze

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych „z członkiem spółdzielni ubiegającym się o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia zawiera umowę o budowę lokalu. Umowa ta, zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, powinna zobowiązywać strony do zawarcia, po wybudowaniu lokalu, umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do tego lokalu, a ponadto powinna zawierać zobowiązanie członka spółdzielni do pokrywania kosztów zadania inwestycyjnego w części przypadającej na jego lokal przez wniesienie wkładu mieszkaniowego określonego w umowie”.

Zgodnie z art. 10 ust. 2 ww. ustawy „członek, o którym mowa w ust. 1, wnosi wkład mieszkaniowy według zasad określonych w statucie w wysokości odpowiadającej różnicy między kosztem budowy przypadającym na jego lokal a uzyskaną przez spółdzielnię pomocą ze środków publicznych lub z innych środków uzyskanych na sfinansowanie kosztów budowy lokalu. Jeżeli część wkładu mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, członek jest obowiązany uczestniczyć w spłacie tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jego lokal”.

„W przypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia, z zastrzeżeniem art. 15, ogłasza nie później niż w ciągu 3 miesięcy od dnia opróżnienia lokalu, zgodnie z postanowieniami statutu, przetarg na ustanowienie odrębnej własności tego lokalu, zawiadamiając o przetargu w sposób określony w statucie oraz przez publikację ogłoszenia w prasie lokalnej. Pierwszeństwo w nabyciu lokalu mają członkowie, którzy nie mają zaspokojonych potrzeb mieszkaniowych i zgłoszą gotowość zawarcia umowy o ustanowienie i przeniesienie odrębnej własności tego lokalu. W przypadku zgłoszenia się kilku uprawnionych, pierwszeństwo ma najdłużej oczekujący. Warunkiem przeniesienia odrębnej własności lokalu na takiego członka jest wpłata wartości rynkowej lokalu” (art. 11 ust. 2 ww. ustawy).

Stosownie do art. 11 ust. 21 cytowanej ustawy „w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego spółdzielnia wypłaca osobie uprawnionej wartość rynkową tego lokalu. Przysługująca osobie uprawnionej wartość rynkowa nie może być wyższa od kwoty, jaką spółdzielnia uzyska od osoby obejmującej lokal w wyniku przetargu przeprowadzonego przez spółdzielnię zgodnie z postanowieniami statutu”.

Zwrot wkładów po sprzedaży mieszkania przez spółdzielnię

Zwrot wkładów wniesionych do spółdzielni stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Jednakże w myśl art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy „wolne od podatku dochodowego są przychody otrzymane w związku ze zwrotem udziałów lub wkładów w spółdzielni albo wkładów w spółce osobowej, do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni albo wkładów do spółki osobowej”.

Zwolnienie z podatku części wkładu

Zwrócić należy uwagę, że powyższe zwolnienie obejmuje uzyskane ze wskazanego wyżej tytułu przychody jedynie do wysokości wniesionych udziałów lub wkładów do spółdzielni. Przepis ten wskazuje wprost, że zwolnieniu podlega nie cała kwota przychodu uzyskanego przez uprawnionego w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, tj. uzyskana przez niego kwota odpowiadająca „wartości rynkowej tego lokalu”, ale jedynie ta jego część, która odpowiada kwocie faktycznie wniesionego wkładu.

Stwierdzić zatem należy, że zwolnieniem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ww. ustawy objęta jest tylko ta część wypłaconej uprawnionemu wartości rynkowej lokalu, która odpowiada wysokości faktycznie wniesionego udziału lub wkładu do spółdzielni.

Opodatkowanie nadwyżki

To z kolei prowadzi do wniosku, że nadwyżka pomiędzy kwotą przysługującą osobie uprawnionej w związku z wygaśnięciem spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego a wniesionym do spółdzielni wkładem mieszkaniowym stanowi przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

PIT-11 wystawiony przez spółdzielnię

Kwotę przychodu wskazaną w informacji PIT-11 otrzymanej od spółdzielni należy wykazać w rocznym zeznaniu podatkowym i opodatkować łącznie z innymi dochodami według skali podatkowej.

Przychód z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego wniesionego do spółdzielni, należy wykazać w części D zeznania podatkowego PIT-36 w poz. „inne źródła”. Formularz PIT-36 przeznaczony jest dla podatników, którzy m.in. uzyskali przychody z innych źródeł, opodatkowanych na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, od których ani płatnik, ani podatnik w ciągu roku podatkowego nie miał obowiązku odprowadzania zaliczek.

Takie stanowisko co do kwestii zastosowania zwolnienia potwierdzają sądy administracyjne np. wyrok WSA w Łodzi z 28.10.2013 r., sygn. akt I SA/Łd 465/13:

„Zwolnieniu podlega nie cała kwota przychodu uzyskanego w związku ze zwrotem udziału lub wkładu w spółdzielni, ale jedynie ta jego część, która odpowiada kwocie uprzednio wniesionej.

Jeżeli wartość udziału albo wkładu wspólnika w toku członkostwa spółdzielni albo udziału w spółce ulega zwiększeniu na skutek waloryzacji albo innych czynników, w takiej sytuacji zwolnienie obejmuje wyłącznie tę część, wypłaconej za udziały lub wkłady, czy tytułem wkładów, kwoty, która odpowiada kwocie uiszczonej przy nabyciu tychże udziałów lub wkładów spółdzielni albo wkładów do spółki. Zaś pozostała nadwyżka podlega opodatkowaniu.

Zwolnieniem na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 u.p.d.o.f. objęta jest tylko ta część wypłaconej uprawnionemu wartości rynkowej lokalu (art. 11 ust. 21 u.s.m.), która odpowiada wysokości faktycznie wniesionego udziału lub wkładu do spółdzielni”.

A także organy podatkowe np. Dyrektor KIS w interpretacji z 10.11.2017 r., nr 0113-KDIPT2-2.4011.283.2017.1.AKR:

„Biorąc pod uwagę powyższe stwierdzić należy, że kwota zwróconego przez Spółdzielnię wkładu mieszkaniowego, do wysokości wniesionego (uiszczonego) przez Wnioskodawcę wkładu do Spółdzielni Mieszkaniowej, korzysta ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Natomiast nadwyżka pomiędzy kwotą zwróconego wkładu mieszkaniowego a nominalną wartością wniesionego przez Wnioskodawcę wkładu mieszkaniowego stanowi przychód z innych źródeł, o którym mowa w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ww. nadwyżka podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych także w przypadku zaliczenia przez Spółdzielnię Mieszkaniową kwoty podlegającego zwrotowi wkładu mieszkaniowego na zaległości z tytułu czynszu i inne zobowiązania Wnioskodawcy wobec Spółdzielni. To że jak wyraził się Wnioskodawca, do »wypłaty« w ścisłym rozumieniu tego słowa nie doszło, nie oznacza, że Wnioskodawca nie otrzymał żadnego przysporzenia. Gdyby na Wnioskodawcy nie ciążyły zaległości czynszowe oraz inne zobowiązania wobec Spółdzielni, Wnioskodawca otrzymałby pełną kwotę podlegającego zwrotowi wkładu mieszkaniowego.

Należy nadmienić, że skoro wkład mieszkaniowy wniesiony został przez Wnioskodawcę do Spółdzielni Mieszkaniowej w 1979 r., tj. przed 1995 r., to w chwili obecnej ustalając wartość wniesionego wkładu należy uwzględnić ją w kwocie odpowiadającej kwocie po denominacji. Zgodnie bowiem z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o denominacji złotego (Dz. U. Nr 84, poz. 386), wszelkie prawa majątkowe, a także zobowiązania i należności pieniężne powstałe przed datą 1 stycznia 1995 r., a płatne po tej dacie – podlegają przeliczeniu w stosunku określonym w art. 2 ust. 2 przedmiotowej ustawy. W szczególności przeliczeniu, o którym mowa w zdaniu poprzednim, podlegają: wynagrodzenia za pracę, emerytury, renty, inne należności wynikające z praw i zobowiązań majątkowych (publicznych i prywatnych) bez względu na tytuł ich powstania, wartości materiałów i surowców, wkładów oszczędnościowych, lokat i depozytów bankowych. W myśl art. 2 ust. 2 ww. ustawy o denominacji złotego, nowa jednostka pieniężna będzie miała wartość równą 10 000 starych złotych”.

Przenosząc powyższe na grunt przedstawionej przez Panią sprawy możliwe, że doszło do wypłaty wkładu który przewyższał kwotę wkładu faktycznie zapłaconego. Nadwyżka ponad kwotę wpłaconego wkładu nie korzysta ze wspomnianego zwolnienia określonego w art. 21 ust. 1 pkt 50 ustawy PIT.

Prawdopodobnie z uwagi na powstanie opodatkowanej nadwyżki spółdzielnia wystawiła PIT-11, który należy następnie rozliczyć w zeznaniu rocznym.