Komornik zajął moje konto firmowe, czy korzystanie z rachunku partnerki jest bezpieczne?

Darowizna pieniężna

Jeżeli konkubina nie korzysta w żaden sposób z tych pieniędzy, to nie powstaną wobec niej żadne skutki podatkowe. Opodatkowaniu podlegają bowiem różnorodne czynności prawne powodujące nabycie prawa własności. Chodzi o to, aby nabywca mógł w ramach uzyskanego prawa własności swobodnie dysponować uzyskanymi środkami pieniężnymi, czyli de facto wydawać je zgodnie ze swoją wolą i swoimi potrzebami. Klasycznym przykładem jest darowizna pieniężna (ale i również depozyt nieprawidłowy, gdzie także istnieje możliwość swobodnego wydatkowania otrzymanych środków).

Zgodnie z art. 888 Kodeksu cywilnego (w skrócie K.c.) „przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”. Należy wskazać, że darowizny dokonuje właściciel pieniędzy, ponieważ jest to rozporządzanie jego majątkiem. W konsekwencji przy ustaleniu, czy doszło do darowizny, bierze się pod uwagę, kto był faktycznym właścicielem środków pieniężnych. Ponadto należy wskazać, że darowizna jest umową dwustronną, w której występuje osoba obdarowana oraz darczyńca. Umowa darowizny jest ważna, gdy strony wyrażą w tym zakresie zgodne oświadczenia woli.

Przechowanie środków pieniężnych

Okoliczność, kto jest właścicielem rachunku bankowego, nie jest w tym przypadku decydująca. Gromadzenie środków pieniężnych na rachunku bankowym jest jedynie formą przechowania, czynnością techniczną, która nie zmienia kwestii własności pieniędzy. Jeżeli jedna osoba wpłaci pieniądze na rachunek bankowy drugiej, to właściciel konta nie uzyskuje tylko z tego tytułu prawa własności tych środków. Nadal środki te stanowią własność osoby wpłacającej pieniądze. Własność danego mienia nabywa się bowiem na podstawie określonej czynności prawnej. Wpłata pieniędzy na rachunek bankowy nie jest czynnością prawną.

Powyższe potwierdził m.in. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z 09.09.2013 r., nr IBPBII/1/436-152/13/MCZ:

„Należy bowiem nadmienić, że posiadanie wspólnego rachunku bankowego nie przesądza o własności środków znajdujących się na tym rachunku. Tym samym jedynie zawarcie umowy darowizny i/lub faktyczne przekazanie środków finansowych przez żonę na rzecz Wnioskodawcy wiązałoby się z koniecznością dokonania – dla celów zachowania zwolnienia z opodatkowania – zgłoszenia otrzymania darowizny przekraczającej kwotę wolną od podatku we właściwym urzędzie skarbowym. Tak długo jak taka umowa nie zostanie zawarta lub nie dojdzie do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego (przedmiot darowizny nie zostanie faktycznie wydany – co oznacza, że środki finansowe znajdujące się na wspólnym rachunku bankowym małżonków nie staną się własnością Wnioskodawcy), to brak jest podstaw do zastosowania przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn”.

Podobnie ww. organ w interpretacji z 15.03.2016 r., nr IBPB-2-1/4515-224/15/MCZ:

„W świetle powyższego należy stwierdzić, iż posiadanie wspólnego rachunku bankowego (oszczędnościowego) nie przesądza o własności środków zgromadzonych na tym rachunku. Samo dokonanie wpłaty pieniędzy na wspólny rachunek bankowy przez jednego z jego posiadaczy (współwłaściciela) bez zawierania umowy darowizny czy chociażby działania w celu dokonania nieodpłatnego przysporzenia w majątku tego posiadacza, nie skutkuje dla drugiego współposiadacza rachunku bankowego automatycznym nabyciem tych środków pieniężnych. Taka sytuacja mogłaby przykładowo wystąpić, gdyby doszło do zawarcia umowy darowizny lub/i faktycznego przekazania środków finansowych przez jednego ze współwłaścicieli konta na rzecz drugiego współwłaściciela. Jednakże samo uczynienie drugiej osoby współwłaścicielem konta nie oznacza, iż osoba, której pieniądze wpływają na wspólne konto poprzez tę wpłatę, dokonuje kosztem swego majątku darowizny na rzecz drugiego współwłaściciela”.

W konsekwencji sama okoliczność własności konta nie przesądza o zmianie własności środków pieniężnych. Drugim ważnym wnioskiem jest, że dopóki umowa o przeniesienie prawa własności pieniędzy nie zostanie zawarta lub nie dojdzie do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego, to nie można mówić o powstaniu obowiązku podatkowego.

Własność konta a darowizna

Fakt posiadania rachunku bankowego w żaden sposób nie przesądza o tym, kto był właścicielem środków pieniężnych. Jak stwierdził Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji z 06.09.2013 r., nr IBPBII/1/436-153/13/MCZ: „Należy bowiem nadmienić, że posiadanie wspólnego rachunku bankowego nie przesądza o własności środków znajdujących się na tym rachunku”. W konsekwencji z samego faktu własności konta nie można wywodzić takiego wniosku, że doszło do darowizny. Stanowisko to potwierdza m.in. interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 09.11.2017 r., nr 0111-KDIB4.4015.158.2017.2.PB.[PRZYCISK_3

Przechowanie środków pieniężnych

Powyższe powoduje, że jeżeli konkubina w żaden sposób nie korzysta z Pana środków pieniężnych, to mamy do czynienia z neutralną podatkowo umową przechowania środków pieniężnych. Zgodnie z orzecznictwem, w przypadku gdy dana osoba otrzymuje wartości pieniężne, ale nie ma prawa nimi rozporządzać, należy zakwalifikować to jako przechowanie. Jak stanowi art. 835 K.c. „przez umowę przechowania przechowawca zobowiązuje się zachować w stanie niepogorszonym rzecz ruchomą oddaną mu na przechowanie”. W konsekwencji te wartości pieniężne nie zwiększają majątku przechowawcy i nie powiększają jego aktywów, co powoduje, że nie mamy tu do czynienia z przysporzeniem majątkowym, które mogłoby podlegać opodatkowaniu.

Również na gruncie podatku dochodowego PIT taka umowa przechowania nie rodzi żadnych skutków podatkowych, ponieważ w tym przypadku również przechowawca nie otrzymuje żadnego definitywnego przychodu, który mógłby podlegać opodatkowaniu podatkiem dochodowym. Potwierdzają to wydawane interpretacje podatkowe. Przykładowo w piśmie Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 01.02.2019 r., nr 0111-KDIB2-2.4014.277.2018.2.SK:

„Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że pomiędzy Wnioskodawczynią a M.P. została zawarta umowa Przechowania. Na podstawie umowy M.P., zwana na potrzeby umowy Składającą, przekazała swojej matce (Wnioskodawczyni), zwanej na potrzeby umowy Przechowawcą, na przechowanie kwotę 153.318 zł w gotówce. Mając powyższe na względzie, stwierdzić należy, że skoro opisana we wniosku umowa przechowania środków pieniężnych nie przybrała postaci żadnej z czynności wymienionych w art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, w szczególności umowy pożyczki, umowy depozytu nieprawidłowego (Wnioskodawczyni nie została bowiem upoważniona do korzystania z przekazanej na przechowanie kwoty i na moment złożenia niniejszego wniosku na rachunku bankowym, na którym zdeponowana została przechowywana kwota, nie miały miejsca żadne dodatkowe operacje), czy też ustanowienia odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, to zgodzić należy się z Wnioskodawczynią, że powyższa umowa nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych”.

Zatem z tytułu samego przelewu środków z Pana konta na konto konkubiny żaden podatek nie powstaje, ponieważ jest to jedynie umowa przechowania. Oczywiście przy założeniu, że nie wydatkowała tych środków na swoje prywatne i osobiste cele.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93