Czy zostanę obciążony akcyzą za samochód, jeśli sprzedawca jej nie zapłacił?

Przejście obowiązku zapłaty akcyzy na kolejnego nabywcę

Zgodnie z art. 100 ustawy o podatku akcyzowym:

1. „W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest:
   1) Import samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
   2) Nabycie wewnątrzwspólnotowe samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym;
   3) Pierwsza sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym:
   a. Wyprodukowanego na terytorium kraju;
   b. Od którego nie została zapłacona akcyza z tytułu czynności, o których mowa w pkt 1 albo 2
2. W przypadku samochodu osobowego przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również sprzedaż na terytorium kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego na terytorium kraju następująca po sprzedaży, o której mowa w ust. 1 pkt 3, jeżeli wcześniej akcyza nie została zapłacona w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, kontroli celno-skarbowej albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.”

W przypadku akcyzy obowiązuje tzw. zasada przejścia obowiązku zapłaty akcyzy na kolejnego nabywcę, ale dotyczy ona sytuacji, gdy pojazd jest niezarejestrowany. Np. jeśli ktoś sprowadza z Niemiec do Polski samochód, to powinien zapłacić akcyzę z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego (ust. 1 pkt 2). Jeśli nie zarejestruje auta i go sprzeda, a akcyzy nie zapłaci, to obowiązek przechodzi na kolejnego nabywcę (ust. 1 pkt 3). Jeśli kolejny nabywca też nie zapłaci akcyzy, nie zarejestruje auta i dalej go sprzeda, to obowiązek przechodzi na kolejnego nabywcę itp. (ust. 2). Jednakże zasada przejścia powyższego obowiązku dotyczy sytuacji, gdy auto nie zostało zarejestrowane w Polsce.

Zakup auta sprowadzonego z Niemiec a akcyza

Tymczasem z opisu sprawy wynika, że chciałby Pan nabyć „samochód osobowy Audi A6 kombi sprowadzony z Niemiec i zarejestrowany w Polsce w 2014 r. W związku z tym nabywca takiego auta nie zostanie obciążony akcyzą. Wynika to też z tego, iż trudno po prostu zarejestrować auto, jeśli akcyza nie została zapłacona. Kupując samochód sprowadzony z UE i niezarejestrowany w Polsce, nabywca musi zebrać dokumentację, w tym właśnie zaświadczenie o zapłacie akcyzy. Bez tego urząd komunikacji nie zarejestruje sprowadzonego z zagranicy samochodu. Jeśli akcyza nie jest zapłacona, to dodatkowo urząd celno-skarbowy może żądać zapłaty od osoby, która nabyła samochód od takiego sprzedawcy.

Oczywiście powinien Pan sprawdzić także inne rzeczy, np. warto poprosić o wyjaśnienie, w jaki sposób sprzedawca kupił auto, czy np. sam sprowadził je z Niemiec i zarejestrował, czy też kupił je od kogoś, kto wcześniej je sprowadził. Piszę o tym dlatego, że zdarzają się przypadki np. rejestrowania aut kradzionych. Jednakże, jak Pan pisze, auto zostało zarejestrowane w Polsce w 2014 r., a więc rejestrujący musiał już dysponować stosowną umową potwierdzającą nabycie własności. Nawet jeśli kupił taki samochód od osoby nieuprawnionej (np. z niepewnego źródła), to zgodnie z art. 169 § 2 Kodeksu cywilnego – „gdy rzecz zgubiona, skradziona lub w inny sposób utracona przez właściciela zostaje zbyta przed upływem lat trzech od chwili jej zgubienia, skradzenia lub utraty, nabywca może uzyskać własność dopiero z upływem powyższego trzyletniego terminu”. W opisanym wypadku 3-letni termin już minął, co oznacza, iż nawet gdyby okazało się, iż obecny właściciel kupił auto od kogoś, kto nie miał prawa nim rozporządzać, to uzyskał własność pojazdu.

Zakup używanego samochodu - na co zwrócić uwagę?

Oczywiście, jak zawsze przy zakupie samochodu używanego, warto dokładnie je obejrzeć i zwrócić uwagę, czy sprzedawca np. nie wyłączył w umowie sprzedaży auta swojej odpowiedzialności za ewentualne wady pojazdu. Przy sprzedaży aut używanych, zwłaszcza z dużym przebiegiem, w praktyce często sprzedawca całkowicie wyłącza odpowiedzialność z tytułu rękojmi za wady (co jest dozwolone, jeśli kupujemy od osoby prywatnej, a nie np. z salonu czy też od leasingodawcy w przypadku aut poleasingowych). Nie dotyczy ponadto wad ukrytych, czyli podstępnie zatajonych (w praktyce dość trudne do udowodnienia). Powoduje to, że jeśli okaże się, iż auto jest wadliwe, to w praktyce trudno dochodzić jakichkolwiek roszczeń od sprzedawcy (zwykle po prostu uwzględnia się to w nieco niższej cenie pojazdu).

Źródła:

1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93