Przywóz i wywóz okazów roślin, zwierząt, bursztynu

Przywóz i wywóz okazów

Akty prawne:

1. Ustawa z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne (Dz. U. 2004 r. Nr 68, poz. 622 z późn. zm.)

2. Rozporządzenie Rady (EWG) nr 2913/92 z dnia 12 października 1992 r. – Wspólnotowy kodeks celny (dalej „WKC”)

3. Ustawa z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2007 r. Nr 155, poz. 1095) (dalej „SDG”)

Okazem w myśl przepisów jest – każde zwierzę lub roślina (gatunku chronionego), żywe lub martwe, każda jego część lub produkt pochodny, zawarty w innych towarach lub nie oraz wszelkie inne towary, które zgodnie z dołączonym dokumentem, opakowaniem lub oznakowaniem lub etykietą, lub wszelkimi innymi okolicznościami mają zawierać lub zawierają części lub produkty pochodne zwierząt lub roślin należących do tych gatunków, chyba że na podstawie wyraźnego wyłączenia takie części lub produkty pochodne nie podlegają przepisom niniejszego rozporządzenia lub przepisom odnoszącym się do załącznika, w którym dane gatunki są wymienione, poprzez wskazanie odnośnie do tego w przedmiotowych załącznikach – art. 2 lit. t rozporządzenia Rady (WE) nr 338/97).

Lista gatunków, które podlegają ochronie, została zawarta w rozporządzeniu Komisji (WE) nr 1332/2005.

Czyli w myśl rozporządzenia Rady (WE) Nr 338/97 okazem będą między innymi:

• żywe rośliny i zwierzęta,
• wypchane zwierzęta i trofea myśliwskie,
• wyroby z kości, rogów, zębów zwierząt (kość słoniowa),
• naszyjniki, pierścionki i inne wyroby, które zawierają części roślin i zwierząt chronionych,
• torebki, buty, portfele, paski do spodni wykonane ze skór węży, krokodyli, waranów itp.,
• lekarstwa zawierające sproszkowane fragmenty zwierząt lub roślin (tzw. medycyna orientalna).

Zezwolenia i świadectwa umożliwiające przywóz do kraju okazów roślin i zwierząt

Przywóz lub wywóz takich okazów jest zabroniony, jeżeli nie zostały spełnione odpowiednie warunki, czyli osoba, która przewozi takie okazy, nie posiada odpowiednich zezwoleń lub świadectw – potocznie nazywanych dokumentami CITES.

Gatunków zagrożonych wyginięciem, ujętych na specjalnych listach, jest około 30 tys., z czego około 10 tysięcy to zwierzęta –zostały one objęte kompleksową ochroną. Wśród nich są gatunki, z których najczęściej wykonywane są różnego rodzaju pamiątki sprzedawane turystom w czasie wycieczek zagranicznych, a na przywóz których niezbędne jest posiadanie odpowiednich dokumentów.

Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej reguluje SDG. Podejmowanie i wykonywanie działalności gospodarczej może wiązać się dodatkowo z koniecznością uzyskania przez przedsiębiorcę koncesji, zezwolenia lub wpisu do rejestru działalności regulowanej. Wśród wymienionych w ustawie o SDG rodzajów działalności gospodarczej, których prowadzenie uwarunkowane jest spełnieniem ww. obowiązków, nie znajduje się działalność związana z prowadzeniem obrotu bursztynem, w związku z czym prowadzenie tego typu działalności gospodarczej nie podlega wspomnianym ograniczeniom. Jedynie prowadzenie działalności związanej m.in. z poszukiwaniem lub rozpoznawaniem złóż kopalin lub też wydobywania kopalin ze złóż zgodnie z przepisami art. 46 ustawy o SDG wymaga uzyskania koncesji. Szczegółowe warunki i zasady związane z uzyskaniem takiej koncesji reguluje ustawa z dnia 4 lutego 1994 r. Prawo geologiczne i górnicze (Dz. U. z 2005 r. Nr 228, poz. 1947). Natomiast prowadzenie działalności poza granicami Polski wymaga od polskiego przedsiębiorcy stosowania i przestrzegania przepisów kraju, na terytorium którego prowadzi działalność.

Import bursztynu

Bursztyn surowy nieobrobiony klasyfikuje się do kodu CN 2530 90 00 taryfy celnej, obejmującego pozostałe substancje mineralne, gdzie indziej niewymienione ani niewłączone. Stawka celna dla bursztynu w imporcie wynosi 0%, natomiast podatek od towarów i usług VAT wynosi 22%. W przypadku prowadzenia obrotu wewnątrzwspólnotowego nie jest pobierane cło (unia celna), natomiast pobierany jest podatek od towarów i usług VAT w wysokości 22%. Zainteresowany podmiot znajdzie dokładniejsze informacje na temat należności celno-podatkowych na ogólnodostępnej stronie internetowej Ministerstwa Finansów.

Każdy zainteresowany podmiot, zwracając się do dowolnej izby celnej, może uzyskać wszelkie informacje na temat prawidłowej klasyfikacji taryfowej dowolnych towarów i wynikających z niej należności celno-podatkowych. Pragnę także zwrócić uwagę na działalność Krajowej Izby Gospodarczej Bursztynu, zrzeszającej polskie firmy zajmujące się projektowaniem i wytwarzaniem wyrobów artystycznych oraz wydobyciem bursztynu bałtyckiego. Zadaniem izby jest m.in. ochrona rynku przed monopolizacją i dumpingiem oraz falsyfikatami i namiastkami bursztynu bałtyckiego, a także reprezentowanie zrzeszonych podmiotów gospodarczych wobec administracji państwowej i samorządu terytorialnego. Izba ułatwia współpracę podmiotów gospodarczych pomiędzy sobą, a także z instytucjami i osobami działającymi w sferze naukowej i artystycznej.

Zajęcie towarów przez służby celne

Na wstępie należy wskazać, że jeżeli zgodnie z przepisami Wspólnotowego Kodeksu Celnego organ celny jest obowiązany podjąć działania zmierzające do uregulowania sytuacji towaru, może dokonać jego zajęcia. Zajęcie towaru następuje w drodze postanowienia, które może być w każdym czasie uchylone lub zmienione. Na postanowienie w sprawie zajęcia towaru przysługuje zażalenie. Jeżeli umowy międzynarodowe lub przepisy odrębne zakazują posiadania towarów, ich rozpowszechniania lub obrotu nimi albo uzależniają ich posiadanie, rozpowszechnianie lub obrót nimi od spełnienia określonych wymogów, a wymogi te nie zostały spełnione, organ celny w celu uregulowania sytuacji towaru może cofnąć towar poza obszar celny Wspólnoty lub nie zezwolić na opuszczenie tego obszaru.

Towary zajęte w celu uregulowania ich sytuacji przechowywane są w magazynie czasowego składowania lub w depozycie celnym. W celu określenia dalszej procedury musiałby się Pan dowiedzieć, gdzie towar faktycznie trafił.

Termin przechowywania w magazynie czasowego składowania to 20 dni.

Terminy, sposób przyjmowania i przechowywania w depozycje określa natomiast rozporządzenie. Zgodnie z tym rozporządzeniem termin przechowywania towarów w depozycie wynosi dwa miesiące. Termin ten może być przedłużony o cztery miesiące na wniosek osoby, o której mowa w § 4 ust. 2 pkt 1, lub osoby przez nią upoważnionej, z zastrzeżeniem ust. 2.

Po wezwaniu organu celnego i przekazaniu informacji o zwolnieniu ma Pan 30 dni na odbiór przesyłki.

Zgodnie z Prawem celnym:

„Art. 24. 1. Towary zwolnione przez organ celny powinny zostać podjęte w terminie 30 dni od dnia ich zwolnienia.

2. W szczególnie uzasadnionych przypadkach termin ten może zostać przedłużony na wniosek osoby zainteresowanej. Na postanowienie w sprawie przedłużenia terminu służy zażalenie.

„Art.30. 1. Jeżeli zgodnie z przepisami Wspólnotowego Kodeksu Celnego organ celny jest obowiązany podjąć działania zmierzające do uregulowania sytuacji towaru, może dokonać jego zajęcia.

2. Zajęcie towaru może być dokonane bez względu na prawa osób trzecich i z pierwszeństwem przed wszystkimi obciążeniami i przywilejami.

3. Zajęcie towaru następuje w drodze postanowienia, które może być w każdym czasie uchylone lub zmienione.

4. Na postanowienie w sprawie zajęcia towaru przysługuje zażalenie.

5. W sprawach o zajęcie towaru, w zakresie nieuregulowanym w ustawie, stosuje się przepisy o postępowaniu egzekucyjnym w administracji dotyczące zajęcia ruchomości.”

„Art. 31. 1. Jeżeli umowy międzynarodowe lub przepisy odrębne zakazują posiadania towarów, ich rozpowszechniania lub obrotu nimi albo uzależniają ich posiadanie, rozpowszechnianie lub obrót nimi od spełnienia określonych wymogów, a wymogi te nie zostały spełnione, organ celny w celu uregulowania sytuacji towaru może:

1) cofnąć towar poza obszar celny Wspólnoty lub nie zezwolić na opuszczenie tego obszaru, 2) zająć towar i wystąpić o orzeczenie jego przepadku na rzecz Skarbu Państwa

 – chyba że umowy międzynarodowe lub przepisy odrębne przewidują inny sposób postępowania.”

„Art. 35. 1. W depozycie urzędu celnego przechowuje się czasowo:

1) towary niewspólnotowe przed uzyskaniem przez nie przeznaczenia celnego bądź towary wspólnotowe niedopuszczone do wywozu, jeżeli cofnięcie towarów odpowiednio poza obszar celny Wspólnoty lub na ten obszar albo ich złożenie w magazynie czasowego składowania jest niemożliwe lub utrudnione;

2) towary zajęte w celu uregulowania ich sytuacji;

3) inne towary, w przypadkach przewidzianych w przepisach odrębnych.

2. Towary przyjęte do przechowania w depozycie mogą być przekazane przez organ celny innej osobie do przechowania pod dozorem celnym.

3. Przechowaniu w depozycie nie podlegają towary niebezpieczne, szkodliwe dla zdrowia lub środowiska naturalnego oraz łatwo psujące się.

4.Minister właściwy do spraw finansów publicznych określi, w drodze rozporządzenia:

1) warunki przyjmowania towarów do depozytu i wydawania towarów z depozytu,

2) przypadki, w których organ celny odmówi przyjęcia towarów do depozytu,

3) terminy przechowywania towarów w depozycie.”

Zgodnie z rozporządzeniem:

„§ 4. 1. Przyjęcie towarów do przechowania w depozycie organ celny potwierdza, wydając pokwitowanie, którego wzór stanowi załącznik nr 1 do rozporządzenia.

2. Pokwitowanie, które jest drukiem ścisłego zarachowania, sporządza się w 3 egzemplarzach, przy czym:

1) oryginał pokwitowania – otrzymuje osoba składająca towary do depozytu albo której zatrzymano lub zajęto towar (…).

§ 8. 1. Odbioru towarów przechowywanych czasowo w depozycie może dokonać osoba, o której mowa w § 4 ust. 2 pkt 1, lub osoba przez nią upoważniona, po zwrocie oryginału pokwitowania i uiszczeniu opłaty za przechowanie, o której mowa w art. 93 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 19 marca 2004 r. Prawo celne. Upoważnienie do odbioru towarów powinno być sporządzone w formie pisemnej oraz poświadczone urzędowo lub notarialnie (…).

§ 10. 1. Termin przechowywania towarów w depozycie wynosi dwa miesiące. Termin ten może być przedłużony o cztery miesiące na wniosek osoby, o której mowa w § 4 ust. 2 pkt 1, lub osoby przez nią upoważnionej, z zastrzeżeniem ust. 2.”

WKC:

„Artykuł 53

1. W stosunku do towarów, dla których formalności niezbędne dla nadania im przeznaczenia celnego, nie zostały zapoczątkowane w terminie określonym zgodnie z postanowieniami artykułu 49, organy celne podejmują niezwłocznie wszelkie niezbędne działania, łącznie ze sprzedażą towarów, w celu uregulowania ich sytuacji.”

Przywóz z krajów trzecich na teren Unii Europejskiej jak i wywóz z Unii Europejskiej okazów roślin i zwierząt będących lub pochodzących z gatunków zagrożonych wyginięciem (wymienionych w postanowieniach Konwencji Waszyngtońskiej – CITES) możliwy jest na podstawie wydanych wcześniej odpowiednich zezwoleń i świadectw – zwanych dokumentami CITES.