Czy za domki mobilne-holenderskie płaci się podatek od nieruchomości?

Obiekty podlegające opodatkowaniu

Od wielu lat są liczne kontrowersje dotyczące tego, czy domek mobilny jest budynkiem, czy wymaga pozwolenia lub zgłoszenia, czy podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości. Stanowiska prawników, sądów i urzędów są różne. Brak spójności i jednolitej linii.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych:
„Opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości podlegają następujące nieruchomości lub obiekty budowlane:

1) grunty;

2) budynki lub ich części;

3) budowle lub ich części związane z prowadzeniem działalności gospodarczej”.

Budynek to obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Artykuł 3 Prawa budowlanego wskazuje, że obiekt budowlany to „budynek, budowla bądź obiekt małej architektury wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych”.

Domek mobilny a tymczasowy obiekt budowlany

Jeszcze do niedawna dominowało stanowisko, że domek kempingowy/mobilny czy holenderski nie jest budynkiem, lecz tymczasowym obiektem budowlanym – art. 3 pkt 5 Prawa budowlanego wskazuje, iż „tymczasowym obiektem budowlanym jest obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem”. Takie stanowisko prezentuje również WSA w wyroku u z dnia 17 lipca 2019 r., sygn. akt I SA/Gd 622/19: „Domki kempingowe, stanowiące tymczasowe obiekty budowlane w rozumieniu Prawa budowlanego, niepołączone trwale z gruntem, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości”.

Natomiast nowsze orzecznictwo, np. wyrok WSA w Łodzi z dnia 6 września 2022 r., sygn. akt II SA/Łd 296/22, wskazuje: „Kolejne pytanie, które pojawia się na gruncie niniejszej sprawy, dotyczy rozstrzygnięcia, czy przyczepa kempingowa wraz z wiatą, które w ocenie organów obu instancji stanowią całość funkcjonalną, należy uznać za tymczasowy obiekt budowlany. W ocenie Sądu istnieją co do tego uzasadnione wątpliwości, że, po pierwsze, ze wspomnianego wyżej oświadczenia przez W.S. wynika, że posadowienie przyczepy na działce ewidencyjnej nr (…) wydaje się nie mieć charakteru tymczasowego, skoro stosownie do złożonego oświadczenia ma ona mieć charakter altany ogrodowej. Po drugie, należy podkreślić, że wyliczenie zamieszczone w art. 3 pkt 3 ustawy – Prawo budowlane dotyczące pojęcia budowli oraz to w art. 3 pkt 5 na określenie tymczasowego obiektu budowlanego omawianej ustawy wprawdzie nie jest pełne, lecz nie można nim obejmować w sposób dowolny każdego urządzenia niepołączonego trwale z gruntem. Przy pojęciach niedookreślonych (niezdefiniowanych) takich jak budowla, tymczasowy obiekt budowlany niedopuszczalna jest zatem wykładnia rozszerzająca prowadząca do przypisywania każdemu urządzeniu nietrwale połączonemu z gruntem cech budowli albo tymczasowego obiektu budowlanego (wyrok NSA z 14 października 2020 r., II OSK 1492/20, CBOSA). W powyższym zakresie organy winny szczegółowo odnieść się do powyższej kwestii w uzasadnieniu wydanych decyzji”.

Trwałe związanie z gruntem domku mobilnego

Jak Pan widzi, kluczowa dla organów, w tym sądów, jest kwestia tego, czy faktycznie obiekt jest tymczasowy, czy jednak intencją właściciela jest, aby posadowienie miało charakter trwały. NSA w wyroku z dnia 7 czerwca 2013 r., sygn. akt II OSK 315/2012, wskazuje: „W orzecznictwie sądów administracyjnych cecha »trwałego związania z gruntem« sprowadza się do posadowienia obiektu budowlanego na tyle trwale, aby zapewnić jego stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym, mogącym go zniszczyć lub spowodować przesunięcie lub przemieszczenie w inne miejsce”. WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 14 marca 2018 r., sygn. akt I SA/Po 1226/17, orzekł: „Posadowienie domku letniskowego na konstrukcji opartej na palach i bloczkach, których funkcja sprowadza się do przeniesienia obciążenia na podłoże gruntowe i zapewnienia stabilności całej konstrukcji, powoduje, że jest on posadowiony trwale na gruncie, mając zapewnioną stabilność”.

Jeśli więc domek jest trwale związany z gruntem, to należy odprowadzać podatek od nieruchomości. Natomiast wskazuję, że art. 21 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne stanowi, iż „podstawę wymiaru podatków i świadczeń stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków”. Informacje tam zawarte winny zatem wiązać organ, dopóki nie zostaną zmienione.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. - Prawo budowlane - Dz.U. 1994 nr 89 poz. 414
2. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych - Dz.U. 1991 nr 9 poz. 31
3. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne - Dz.U. 1989 nr 30 poz. 163
4. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z dnia 6 września 2022 r., sygn. akt II SA/Łd 296/22
5. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 czerwca 2013 r., sygn. akt II OSK 315/2012
6. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu z dnia 14 marca 2018 r., sygn. akt I SA/Po 1226/17