Złożenie deklaracji podatkowej ponad 20 lat po terminie

Ustalenie podatku od nieruchomości

W mojej ocenie część decyzji została nieprawidłowo wydana z uwagi na upływ terminu przedawnienia. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych „obowiązek podatkowy powstaje od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym powstały okoliczności uzasadniające powstanie tego obowiązku”. W myśl art. 6 ust. 7 ww. ustawy „podatek od nieruchomości na rok podatkowy od osób fizycznych, z zastrzeżeniem ust. 11, ustala w drodze decyzji organ podatkowy właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotów opodatkowania. Podatek jest płatny w ratach proporcjonalnych do czasu trwania obowiązku podatkowego, w terminach: do dnia 15 marca, 15 maja, 15 września i 15 listopada roku podatkowego”.

Zobowiązania podatkowe najczęściej powstają w wyniku zaistnienia pewnego zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże skutek w postaci jego powstania. W takim przypadku zobowiązanie powstaje z dniem zaistnienia tego zdarzenia. Zobowiązanie podatkowe może jednak powstać również w wyniku działania organów podatkowych: wskutek wydania decyzji ustalającej wysokość zobowiązania. W takim przypadku zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem doręczenia decyzji organu podatkowego. W myśl art. 21 § 1 Ordynacji podatkowej „Zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:

1. zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;

2. doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania”.

Zgodnie z art. 21 § 2 tej ustawy – „jeżeli przepisy prawa podatkowego nakładają na podatnika obowiązek złożenia deklaracji, a zobowiązanie podatkowe powstaje w sposób określony w § 1 pkt 1, podatek wykazany w deklaracji jest podatkiem do zapłaty, z zastrzeżeniem § 3”. Z pojęciem zobowiązania podatkowego nierozerwalnie związana jest kwestia jego przedawnienia. Na podstawie art. 68 ww. ustawy:

„§ 1. Zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w art. 21 § 1 pkt 2, nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy;

§ 2. Jeżeli podatnik:

1) nie złożył deklaracji w terminie przewidzianym w przepisach prawa podatkowego,

2) w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego,

– zobowiązanie podatkowe, o którym mowa w § 1, nie powstaje, pod warunkiem że decyzja ustalająca wysokość tego zobowiązania została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy”.

Osoby fizyczne zgodnie z art. 6 ust. 6 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych są zobowiązane „złożyć właściwemu organowi podatkowemu (tj. do gminy, na której terenie znajduje się nieruchomość) informację o nieruchomościach i obiektach budowlanych, sporządzoną na formularzu według ustalonego wzoru IN-1, w terminie 14 dni od dnia wystąpienia okoliczności uzasadniających powstanie albo wygaśnięcie obowiązku podatkowego w podatku od nieruchomości lub od dnia zdarzenia, o którym mowa w ust. 3 art. 6”.

Przedawnienie podatku od nieruchomości i czynny żal

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że podatku od nieruchomości nie opłaca Pan od 2000 roku. Należy jednak zwrócić uwagę na poruszoną kwestię przedawnienia. Otóż zobowiązania podatkowe za lata 2000–2016 uległy już przedawnieniu i organ podatkowy nie może ich dochodzić, ponieważ zobowiązania te wygasły. Natomiast w zakresie zobowiązań podatkowych z lat 2017–2022 może Pan skorzystać z instytucji czynnego żalu.

Zgodnie z art. 16 § 1 Kodeksu karnego skarbowego (w skrócie K.k.s.) „nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu”. Natomiast w myśl art. 16 § 2 K.k.s. „przepis § 1 stosuje się tylko wtedy, gdy w terminie wyznaczonym przez uprawniony organ postępowania przygotowawczego uiszczono w całości wymagalną należność publicznoprawną uszczuploną popełnionym czynem zabronionym. Jeżeli czyn zabroniony nie polega na uszczupleniu tej należności, a orzeczenie przepadku przedmiotów jest obowiązkowe, sprawca powinien złożyć te przedmioty, natomiast w razie niemożności ich złożenia – uiścić ich równowartość pieniężną; nie nakłada się obowiązku uiszczenia ich równowartości pieniężnej, jeżeli przepadek dotyczy przedmiotów określonych w art. 29 pkt 4”.

Czynny żal chroni zatem przed karą grzywny za nierozliczenie podatku i niezłożenie wymaganej deklaracji w terminie. Podkreślić należy, że czynny żal nie chroni przed koniecznością zapłaty zaległego podatku. Co więcej, warunkiem skorzystania z czynnego żalu jest zapłata zaległego podatku wraz z odsetkami. W opisanej sprawie należy zatem złożyć czynny żal wraz z informacją IN-1. To uchroni Pana przed karą grzywny z K.k.s. Organ podatkowy wyda decyzje podatkowe w zakresie lat 2017–2022 i konieczne będzie uregulowanie zaległości podatkowej wraz z odsetkami. Czynny żal może zostać sporządzony w dowolnej formie pisemnej, ustnie do protokołu lub elektronicznie poprzez e-Urząd.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926
2. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy - Dz.U. 1999 nr 83 poz. 930
3. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych - Dz.U. 1991 nr 9 poz. 31