Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Dzisiaj kupiłem samochód sprowadzony z Niemiec. Posiadam wszystkie potrzebne dokumenty, oprócz akcyzy. W rządowym serwisie akcyzowym auto widnieje jako nieopłacone. Sprzedawca polski dał mi umowę kupna-sprzedaży z właścicielem niemieckim, która jest w języku polskim i niemieckim. Otrzymałem fakturę od sprzedawcy, jego dane są realne. Zgodnie z datą na umowie zza granicy handlarz ma jeszcze ok. 20 dni na zapłatę akcyzy. Co jeśli nie zrobi tego w terminie? Czy mogę wtedy samodzielnie zapłacić akcyzę? Czy zanim będzie za późno, można handlarzowi wytoczyć sprawę? Czy w przypadku braku opłacenia akcyzy możliwy jest zwrot na zasadzie rękojmi, powołując się na wadę prawną?
Na wstępie wskazuję, że podatek akcyzowy na samochody nie obejmuje wyłącznie osób fizycznych kupujących dla siebie auto za granicą. Podatek muszą zapłacić również takie podmioty jak komisy, salony sprzedaży bezpośredniej czy handlarze sprowadzający pojazd w celu sprzedania go w kraju. Przepisy te reguluje art. 100 ust. 1 ustawy z 6 grudnia 2008 roku o podatku akcyzowym.
Następnie wskazuję, że z piśmiennictwa (tzw. doktryny prawniczej) wynika, iż nawet użycie samochodu osobowego na terytorium kraju, jeżeli wcześniej nie została od niego zapłacona akcyza, może rodzić obowiązek rozliczenia akcyzy po stronie użytkownika (tak: J. Matarewicz [w:] Ustawa o podatku akcyzowym. Komentarz, wyd. IV, Gdańsk 2020, art. 100).
Z powyższego wynika, że jeśli podmiot zobowiązany do zapłaty akcyzy nie uiścił jej, to organy mogą zwrócić się np. do dalszego nabywcy towaru o zapłatę akcyzy. Istnieje zatem ryzyko, że jeśli sprzedawca auta nie uiści akcyzy, to Pan może być zobowiązany do jej uiszczenia. Jeśli zatem uznaje Pan ryzyko braku zapłaty akcyzy przez sprzedawcę za wysokie, to do rozważenia jest uiszczenie akcyzy, poinformowanie o tym sprzedawcy i dochodzenie od niego zwrotu kwoty akcyzy (lub jej odpowiedniej części zgodnie z ustaleniami ze sprzedawcą).
Jak wskazał WSA w Bydgoszczy w prawomocnym wyroku z dnia 7 czerwca 2016 r., I SA/Bd 234/16: „Bez wątpienia zestawienie przepisów art. 100 ust. 1 pkt 3 lit. b) u.p.a., który wskazuje, że przedmiotem opodatkowania akcyzą jest pierwsza sprzedaż w kraju samochodu osobowego niezarejestrowanego w kraju, od którego nie została zapłacona akcyza z art. 100 ust. 5 pkt 9 u.p.a., według którego na potrzeby niniejszego działu (dział V «Opodatkowanie akcyzą samochodów osobowych») za sprzedaż samochodu osobowego uznaje się także jego użycie na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, pozwala na przyjęcie wniosków zaprezentowanych przez organ. (…).
Wobec powyższego wskazuję, że może Pan samodzielnie zapłacić akcyzę, aby uniknąć konsekwencji dotyczących użytkowania samochodu bez opłaconej akcyzy. Tak jak wskazałam, wysoce prawdopodobne jest, że jeśli handlarz nie opłaci akcyzy, Pan będzie musiał to uczynić.
Opłatę celną za samochód uiszcza się obecnie w urzędzie skarbowym. Opłatę akcyzową należy uiścić osobiście w urzędzie na podstawie deklaracji podatkowej AKC-U/S lub elektronicznie za pomocą płatności internetowych lub Platformy Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych. Jeśli handlarz złożył deklarację, a jedynie nie opłacił akcyzy, należałoby uczynić to samodzielnie.
Jeżeli handlarz zapewnił Pana przy sprzedaży, że akcyza jest lub będzie uregulowana przez niego, a okaże się, że to Pan musi dokonać zapłaty, można potraktować jego niesolidność jako podstawę do roszczeń z tytułu rękojmi celem zmniejszenia wartości sprzedanego samochodu. Jedna uwaga: takie zapewnienie powinien Pan posiadać w celach dowodowych na piśmie: na umowie, fakturze etc. Jeśli sprzedawca zapewniał Pana o uregulowaniu wszystkich podatków, a tego nie uczynił, to uznać należy, że wprowadził Pana w błąd: „sprzedawca samochodu osobowego złożył deklarację z tytułu wewnątrzwspólnotowego nabycia pojazdu, lecz pomimo zapewnień w obecności świadków o uiszczeniu podatku akcyzowego, nie przedstawił Wnioskodawcy potwierdzenia zapłaty podatku. Sprzedawca wprowadził kupującego w błąd, zapewniając, że podatek jest przez niego uiszczony” (Pismo z dnia 26 stycznia 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.40134.223.2020.JS).
Wskazuję również, że w ramach rękojmi, zgodnie z art. 556 Kodeksu cywilnego (K.c.) sprzedawca jest odpowiedzialny względem kupującego, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę (rękojmia). Nadto w myśl art. 556 (1) § 1 K.c. wada polega na niezgodności rzeczy sprzedanej z umową. W szczególności rzecz sprzedana jest niezgodna z umową, jeżeli:
Co do zasady, jeżeli rzecz sprzedana ma wadę, kupujący może żądać wymiany rzeczy na wolną od wad albo usunięcia wady. Nadto sprzedawca jest obowiązany wymienić rzecz wadliwą na wolną od wad lub usunąć wadę w rozsądnym czasie bez nadmiernych niedogodności dla kupującego.
W świetle obowiązujących przepisów, jeżeli kupiony towar jest niezgodny z umową, konsument może złożyć reklamację, w której określi swoje żądanie dotyczące doprowadzenia towaru do stanu zgodności z umową – przez naprawę lub wymianę – lub zwrotu całości bądź części wpłaconych środków – przez obniżenie ceny lub odstąpienie od umowy.
Niemniej jednak, należałoby rozważyć, czy wada w postaci nieopłaconej akcyzy nie kwalifikuje bardziej do żądania obniżenia ceny niż żądania zwrotu pojazdu. W mojej ocenie, dopiero gdyby nieopłacona akcyza była porównywalna do ceny pojazdu, zasadne byłoby odstąpienie od umowy i żądanie zwrotu zapłaconej ceny.
Zaznaczam także, że nowy właściciel importowanego auta, w braku potwierdzenia zapłaty akcyzy, nie może zarejestrować tego pojazdu zgodnie z przepisami o ruchu drogowym. „Stosownie natomiast do art. 106 ust. 3 ustawy, podatnik z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego samochodu osobowego jest obowiązany po dokonaniu jego przemieszczenia na terytorium kraju, bez wezwania organu podatkowego dokonać obliczenia i zapłaty na rachunek właściwego urzędu skarbowego akcyzy w terminie 30 dni, licząc od dnia powstania obowiązku podatkowego, nie później jednak niż w dniu rejestracji samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym”. Natomiast: „Dla celów związanych z rejestracją samochodu osobowego na terytorium kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, naczelnik urzędu skarbowego jest obowiązany wydać na wniosek zainteresowanego podmiotu dokument potwierdzający brak obowiązku zapłaty akcyzy na terytorium kraju, z zastrzeżeniem art. 110 ust. 6 i art. 111 ust. 4 – art. 109 ust. 2 ustawy” (Pismo z dnia 26 stycznia 2021 r. Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. 0111-KDIB3-3.40134.223.2020.JS).
Podsumowując: jeśli handlarz nie zapłaci akcyzy, wskazanym jest, aby to Pan ją uregulował, a następnie wystąpił do niego o zwrot tej kwoty. Bowiem bez uregulowania akcyzy nie ma możliwości zarejestrowania samochodu.
Problemy z rejestracją pojazdu
Pan Jan kupił samochód sprowadzony z Niemiec od polskiego handlarza. Handlarz zapewniał, że akcyza na pojazd zostanie przez niego opłacona w ciągu kilku dni od daty zakupu. Mimo to, po kilku tygodniach, gdy Pan Jan próbował zarejestrować samochód, okazało się, że akcyza nie została uiszczona. Pan Jan skontaktował się z handlarzem, który obiecał natychmiastowe rozwiązanie sprawy, ale po kilku kolejnych tygodniach sytuacja się nie zmieniła. W efekcie Pan Jan samodzielnie zapłacił akcyzę, aby móc zarejestrować pojazd, a następnie zażądał od handlarza zwrotu kosztów. Gdy handlarz odmówił, Pan Jan złożył sprawę do sądu, powołując się na naruszenie warunków umowy.
Niezapłacona akcyza a wada prawna
Pani Anna kupiła samochód od polskiego sprzedawcy, który przedstawił wszystkie dokumenty potrzebne do rejestracji pojazdu. W momencie zakupu sprzedawca zapewnił, że akcyza jest opłacona. Gdy Pani Anna próbowała zarejestrować samochód, okazało się, że akcyza nie została uregulowana. Sprzedawca twierdził, że doszło do błędu administracyjnego, ale nie był w stanie dostarczyć dowodu zapłaty. Pani Anna, uznając to za wadę prawną, złożyła reklamację z tytułu rękojmi, domagając się obniżenia ceny pojazdu. Sprawa zakończyła się sukcesem, a sprzedawca zwrócił część zapłaconej kwoty, aby pokryć koszt akcyzy.
Skutki nieopłacenia akcyzy przez handlarza
Pan Tomasz kupił od polskiego handlarza samochód sprowadzony z zagranicy. Handlarz obiecał, że ureguluje wszystkie opłaty związane z importem, w tym akcyzę. Po miesiącu Pan Tomasz otrzymał pismo z urzędu skarbowego z żądaniem zapłaty akcyzy, ponieważ handlarz tego nie zrobił. Po konsultacji z prawnikiem Pan Tomasz zdecydował się samodzielnie opłacić akcyzę, aby uniknąć kar. Następnie wystąpił przeciwko handlarzowi o zwrot kosztów poniesionych na akcyzę, powołując się na umowę oraz wcześniejsze ustne zapewnienia sprzedawcy. Sprawa zakończyła się polubownie, a handlarz zgodził się zwrócić część kosztów.
Zakup samochodu sprowadzonego z zagranicy może wiązać się z ryzykiem nieopłacenia akcyzy przez sprzedawcę, co może skutkować problemami z rejestracją pojazdu i dodatkowymi kosztami po stronie kupującego. W takich sytuacjach kupujący może samodzielnie uregulować akcyzę i domagać się zwrotu kosztów od sprzedawcy lub złożyć reklamację z tytułu rękojmi, powołując się na wadę prawną. Aby uniknąć komplikacji, warto zabezpieczyć się pisemnym potwierdzeniem od sprzedawcy o uregulowaniu wszystkich wymaganych opłat.
Potrzebujesz pomocy w sprawie niezapłaconej akcyzy na samochód? Skorzystaj z naszych usług prawnych online i zleć profesjonalne przygotowanie pism oraz doradztwo prawne bez wychodzenia z domu. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. - Kodeks cywilny - Dz.U. 1964 nr 16 poz. 93
2. Ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym - Dz.U. 2009 nr 3 poz. 11
3. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy z dnia 7 czerwca 2016 r., I SA/Bd 234/16
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika
