Podatek liniowy i rozliczanie kosztów uzyskania przychodu na kontrakcie menedżerskim

Kontrakt menadżerski - działalność wykonywana osobiście

Na początku przepraszam, że obszerność analizy, ale sprawa jest dość skomplikowana, a nie chciałbym pominąć żadnej kwestii.

W pierwszej kolejności wskazać należy, że na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych kontrakt menedżerski jest kwalifikowany jako działalność wykonywana osobiście. Jak bowiem stanowi art. 13 pkt 9 ustawy PIT, za przychody z działalności wykonywanej osobiście uważa się przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, w tym przychody z tego rodzaju umów zawieranych w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej.

W tym miejscu wskazać trzeba, że ustawa PIT wyraźnie odróżnia źródło przychodu jakim jest działalność wykonywana osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy) od działalności gospodarczej (art. 10 ust. 1 pkt 3 ustawy). Zgodnie z ugruntowanym stanowiskiem organów podatkowych, potwierdzonym dodatkowo wyrokami sądowymi, przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście nawet jeżeli są wykonywane w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnika. Na potwierdzenie tej tezy na początek przytoczyć wypada interpretację ogólną Ministra Finansów z dnia 31 maja 2010 r., nr DD2/033/95/KBF/10/403:

„Zatem przychody uzyskane na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, stanowią przychody z działalności wykonywanej osobiście, nawet jeżeli tego rodzaju umowy zawierane są w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej. Bez znaczenia pozostaje forma prawna w jakiej podatnik prowadzi działalność gospodarczą. W konsekwencji, również wówczas, kiedy przychody z tych umów osiągane są w związku z działalnością gospodarczą prowadzoną w formie osobowej spółki niemającej osobowości prawnej, ich źródłem dla wspólnika jest działalność wykonywana osobiście.

Opodatkowanie dochodów z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menadżerskich

Okoliczność, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych przychody z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze zalicza do przychodów z działalności wykonywanej osobiście powoduje, że dochody z tego rodzaju umów, również wówczas, kiedy osiągane są z tytułu udziału w spółce niemającej osobowości prawnej, nie mogą być opodatkowane na podstawie art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych tj. według 19% stawki podatku. Ten sposób opodatkowania został bowiem przewidziany wyłącznie dla dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej oraz działów specjalnych produkcji rolnej, jeżeli dochody z tych działów ustalane są na podstawie prowadzonych ksiąg.

W dniu 26 kwietnia 2010 r. Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów, po rozpoznaniu powyższego zagadnienia prawnego budzącego poważne wątpliwości, podjął następującą uchwałę: »Przychody wspólników, o których mowa w art. 5b ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (tekst jedn. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 z późn. zm.), uzyskiwane po dniu 1 stycznia 2008 r. z udziału w spółce jawnej uzyskującej przychody na podstawie umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze, nie podlegają opodatkowaniu na zasadach określonych w art. 30c ust. 1 tej ustawy«”.

Również aktualne orzecznictwo sądowe potwierdza powyższe stanowisko. Wyrok NSA z dnia 7 czerwca 2016 r., sygn. akt II GSK 194/15:

„Nie ma możliwości kwalifikowania przychodów uzyskiwanych z umów o zarządzane przedsiębiorstwem, kontraktów menadżerskich lub umów o podobnym charakterze do źródła innego niż działalność wykonywana osobiście, o której mowa jest w art. 10 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.f.”

Wyrok WSA w Lublinie z dnia 6 grudnia 2016 r., sygn. akt I SA/Lu 380/16:

„Skoro art. 13 ust. 9 u.p.d.o.f. wyraźnie stanowi, że przychody z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, nawet wtedy, gdy są uzyskane w ramach prowadzonej przez podatnika działalności gospodarczej – uważa się za przychody z działalności wykonywanej osobiście, to nie mogą być one kwalifikowane jako uzyskane z pozarolniczej działalności gospodarczej”.

Wyrok NSA z dnia 6 grudnia 2012 r., sygn. akt II FSK 1030/11:

„Jeżeli podatnik będący osobą fizyczną uzyskuje przychody z tytułu wykonywania umów o charakterze podobnym do kontraktu menedżerskiego, to przychód ten powinien być kwalifikowany jako przychód z działalności wykonywanej osobiście (art. 10 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 13 pkt 9 u.p.d.o.f.), niezależnie od faktu, czy przedmiotowe umowy zostały zawarte w ramach działalności gospodarczej, czy też poza nią”.

Wyrok WSA w Gliwicach z dnia 18 października 2016 r., sygn. akt I SA/Gl 770/16:

„Przychodami z umów o zarządzanie przedsiębiorstwem, kontraktów menedżerskich lub umów o podobnym charakterze są przychody z działalności wykonywanej osobiście, także wtedy, gdy jak to wynika z art. 13 pkt 9 u.p.d.o.f., są one zawierane w ramach prowadzonej przez podatnika pozarolniczej działalności gospodarczej”.

W konsekwencji powyższego nawet jeżeli kontrakt menedżerski został podpisany w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, to koszty ustala się według zasad właściwych dla działalności osobistej, a nie dla działalności gospodarczej. Oznacza to, że podmiot dokonujący wypłat należności z tego kontraktu pełni obowiązki płatnika podatku dochodowego. Pobiera on zaliczkę na podatek dochodowy.

Jak zatem widać ,niestety ale do samego kontraktu menedżerskiego nie można zastosować zasad ustalania kosztów podatkowych właściwych dla działalności gospodarczej oraz nie można skorzystać z podatku liniowego. Jest jednak pewien legalny sposób, aby z powyższej formy jednak skorzystać.

Świadczenie usług doradczych i marketingowych

Chodzi mianowicie o to, że podmiot prowadzący działalność gospodarczą świadczący usług zarządzania przedsiębiorstwem oprócz tego świadczy usługi doradcze i marketingowe (lub podobne). W takim przypadku mamy kontrakt menedżerski opodatkowany na zasadach działalności osobistej oraz drugą umowę na świadczenie usług dodatkowych, która może być opodatkowana podatkiem liniowym w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej. Co ciekawe, stanowisko takie akceptują organy podatkowe. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi z dnia 13.11.2015 r., nr IPTPB3/4511-44/15-6/KJ, czytamy:

„Podatnik wykonując nadal czynności zarządcze zamierza prowadzić własną jednoosobową działalność gospodarczą w zakresie świadczenia usług doradczo-marketingowych i jako podmiot gospodarczy świadczyć takie usługi na rzecz zarządzanej Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością - na podstawie umowy cywilnoprawnej. Wnioskodawca będzie zatem równocześnie stroną dwóch umów cywilnoprawnych: »umowy o zarządzanie« i »umowy zlecenia w zakresie doradztwa i marketingu«. 

Jeżeli zatem, jak wskazano we wniosku, Wnioskodawca będzie świadczył na rzecz Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością wyłącznie opisane we wniosku usługi doradcze (nie będzie wykonywał żadnych czynności kierowania, czy zarządzania), to uzyskiwane z tego tytułu dochody mogą być opodatkowane »podatkiem liniowym«, tj. na zasadach określonych w art. 30c ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, pod warunkiem dokonania wyboru tej formy opodatkowania, w stosownym, a prawem określonym terminie”.

Podsumowując powyższe, w przypadku zawarcia dwóch umów – o zarządzanie oraz np. w zakresie doradztwa i marketingu – co do tej drugiej istnieje możliwość wyboru podatku liniowego oraz ustalania kosztów uzyskania przychodów według zasad właściwych dla działalności gospodarczej.