Zakup gospodarstwa rolnego, czy zwolnienie z PCC obejmuje budynki?

Grunty rolne stanowiące gospodarstwo rolne – warunki zwolnienie z PCC

Tak, stanowisko notariusza jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 pkt 2 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych – zwalnia się od podatku sprzedaż własności gruntów, stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami, pod warunkiem że w wyniku dokonania czynności zostanie utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne, a powierzchnia gospodarstwa rolnego utworzonego lub powstałego w wyniku powiększenia będzie nie mniejsza niż 11 ha i nie większa niż 300 ha oraz gospodarstwo to będzie prowadzone przez nabywcę przez okres co najmniej 5 lat od dnia nabycia; zwolnienie to stanowi pomoc de minimis w rolnictwie, o której mowa w rozporządzeniu Komisji (UE) nr 1408/2013 z dnia 18 grudnia 2013 r. w sprawie stosowania art. 107 i 108 Traktatu o funkcjonowaniu Unii Europejskiej do pomocy de minimis w sektorze rolnym (Dz. Urz. UE L 352 z 24.12.2013, str. 9).

W świetle wykładni językowej zwolnienie obejmuje wyłącznie: grunty oraz drzewa i krzewy. Przepis nie wymienia budynków będących częścią składową gospodarstwa rolnego.

Definicja gospodarstwa rolnego dla celów podatku rolnego

Definicja gospodarstwa rolnego, dla celów prawa podatkowego, została zamieszczona w art. 2 ust. 1 ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym. Za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej. W świetle tej definicji gospodarstwo rolne stanowią wyłącznie grunty sklasyfikowane jako użytki rolne.

Podkreśla się w doktrynie, że zwolnienie obejmuje wyłącznie grunty. Pojęcie gruntu nie należy utożsamiać z pojęciem nieruchomości. Chociaż w rozumieniu prawa cywilnego budynki stanowią część składową nieruchomości, to jednak należy mieć na względzie, że prawo podatkowe jest autonomiczne względem prawa cywilnego.

Odwołując się w art. 9 pkt 2 ustawy PCC do „gruntów stanowiących gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów o podatku rolnym”, ustawodawca wyraźnie wskazuje, że decydujące znaczenie ma powierzchnia fizyczna bądź przeliczeniowa gruntów rolnych, obliczona według zasad określonych w ustawie o podatku rolnym.

Oznacza to, że dla potrzeb stosowania tego zwolnienia nie jest przydatna definicja gospodarstwa rolnego sformułowana w art. 55(3) K.c., zgodnie z którym za gospodarstwo rolne uważa się grunty rolne wraz z gruntami leśnymi, budynkami lub ich częściami, urządzeniami i inwentarzem, jeżeli stanowią lub mogą stanowić zorganizowaną całość gospodarczą, oraz prawami związanymi z prowadzeniem gospodarstwa rolnego.

Zwolnienie z PCC nie obejmuje budynków mieszkalnych i zabudowań gospodarczych

Ustawowa definicja gospodarstwa rolnego przyjęta dla celów podatku rolnego, do której odwołano się w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych, wyklucza możliwość rozważań, czy nieruchomość może być uznana za gospodarstwo rolne w rozumieniu przepisów Kodeksu cywilnego.

Z. Ofiarski [w:] Komentarz do ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych [w:] Ustawa o opłacie skarbowej. Ustawa o podatku od czynności cywilnoprawnych. Komentarz, wyd. IV, Warszawa 2018, art. 9.

„Należy podkreślić, że zwolnienie określone w art. 9 pkt 2 u.p.c.c. nie dotyczy przeniesienia własności budynków mieszkalnych lub ich części, a także budynków gospodarczych lub ich części znajdujących się na terenie gospodarstwa rolnego. Przedmiotowe zwolnienie z opodatkowania obejmuje tylko grunty stanowiące gospodarstwo rolne, w rozumieniu przepisów o podatku rolnym, wraz z będącymi ich częścią składową drzewami i innymi roślinami. Warunkiem, od którego spełnienia uzależnia się zastosowanie zwolnienia, jest to, aby w wyniku dokonania sprzedaży zostało utworzone lub powiększone gospodarstwo rolne.”

W mojej ocenie stanowisko notariusza ma oparcie w obowiązujących przepisach.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych - Dz.U. 2000 nr 86 poz. 959
2. Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym - Dz.U. 1984 nr 52 poz. 268