Dzierżawa gruntów rolnych a zwolnienie z podatku od nieruchomości

Zwolnienie z podatku od nieruchomości gospodarstwa rolnego

Na wstępie wskazuję, że zgodnie z art. 2 ust. 1 ustawy o podatku rolnym – za gospodarstwo rolne uważa się obszar gruntów, o których mowa w art. 1, o łącznej powierzchni przekraczającej 1 ha lub 1 ha przeliczeniowy, stanowiących własność lub znajdujących się w posiadaniu osoby fizycznej, osoby prawnej albo jednostki organizacyjnej, w tym spółki, nieposiadającej osobowości prawnej.

Wobec powyższego wskazuję, że aby zostać zwolnionym z podatku od nieruchomości, budynki gospodarcze muszą znajdować się w obrębie gospodarstwa rolnego przekraczającego powierzchnię 1 ha użytków rolnych lub też 1 ha hektarów przeliczeniowych.

Ponadto istotnym jest fakt, że: „Zastosowanie zwolnienia przewidzianego w art. 9 ust. 2 lit. a u.p.c.c. jest uzależnione nie tylko od spełnienia kryterium formalnego, rozumianego jako wypełnienie przewidzianej w art. 2 ust. 1 ustawy z 1984 r. o podatku rolnym normy obszarowej gruntów zaewidencjonowanych jako rolne, ale także od przeznaczenia nabytego gruntu na działalność rolniczą” (wyrok NSA z dnia 15 listopada 2017 r., sygn. akt II FSK 2661/15).

Przeniesienie obowiązku podatkowego w podatku rolnym na dzierżawcę

Następnie zaznaczam, że w świetle obowiązujących przepisów (art. 3 ust. 3 ustawy o podatku rolnym) – jeżeli grunty gospodarstwa rolnego zostały w całości lub w części wydzierżawione na podstawie umowy zawartej stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników lub przepisów dotyczących uzyskiwania rent strukturalnych, podatnikiem podatku rolnego jest dzierżawca. Zaś przez umowę dzierżawy zawartą stosownie do przepisów o ubezpieczeniu społecznym rolników należy natomiast rozumieć umowę, o której mowa w art. 28 ust. 4 pkt 1 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Zatem przeniesienie obowiązku podatkowego w podatku rolnym na dzierżawcę wymaga spełnienia kilku warunków zamieszczonych w art. 28 ust. 4 pkt 1 u.ub.s.r. Przede wszystkim uznaje się, że rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego, nie uwzględniając: 1) gruntów wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej – w przypadku renty stałej – co najmniej na 10 lat, a w przypadku renty okresowej – na okres wskazany w decyzji Prezesa Kasy o przyznaniu tej renty, której zawarcie potwierdził wójt, właściwy ze względu na miejsce położenia przedmiotu dzierżawy, 1) osobie niebędącej:

a) małżonkiem rencisty,

b) osobą pozostającą z rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym,

c) małżonkiem osoby, o której mowa w lit. b;

2) gruntów trwale wyłączonych z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, w tym zalesionych gruntów rolnych;

3) gruntów i działów specjalnych należących do małżonka, z którym rencista zawarł związek małżeński po ustaleniu prawa do renty rolniczej z ubezpieczenia;

4) własności (udziału we współwłasności) nieustalonej odpowiednimi dokumentami urzędowymi, jeżeli grunty będące przedmiotem tej własności (współwłasności) nie znajdują się w posiadaniu rolnika lub jego małżonka.

Z opisu sprawy wynika, że umowa dzierżawy została zawarta ważnie w świetle ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników. Wobec tego obowiązek podatkowy został przeniesiony na Panią.

Wyjaśniam także, iż sam fakt, że podlega Pani ubezpieczeniu w ZUS, nie ma wpływu na ewentualny obowiązek podatkowy w zakresie zmiany podatku od nieruchomości na podatek rolny.

Deklaracja na podatek rolny DR-1

W związku z zawartą umową dzierżawy należało w ciągu 14 dni od jej zawarcia złożyć deklarację DR-1, tj. deklarację na podatek rolny. Jeżeli upłynęło już te 14 dni, należy jak najszybciej dokonać czynności obejmującej złożenie deklaracji.

W przypadku, gdy uchybiła Pani terminowi złożenia deklaracji, należy jak najszybciej skorzystać z instytucji czynnego żalu. Bowiem zgodnie z art. 16 §1 Kodeksu karnego skarbowego nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu. W tym celu należy złożyć stosowne pismo do właściwego organu podatkowego.

Następnie niezwłocznie po złożeniu pisma w zakresie czynnego żalu należy złożyć stosowną deklarację na podatek rolny oraz skorygować deklarację podatku od nieruchomości. Wówczas organ na podstawie złożonych przez Panią deklaracji naliczy prawidłowo podatek do zapłacenia.

Źródła:
1. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy - Dz.U. 1999 nr 83 poz. 930
2. Ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym - Dz.U. 1984 nr 52 poz. 268
3. Ustawa z dnia 20 grudnia 1990 r. o ubezpieczeniu społecznym rolników - Dz.U. 1991 nr 7 poz. 24