Przekazanie akcji spółki w formie darowizny

Zgodnie z przepisami Kodeksu spółek handlowych akcje są zbywalne (art. 337 K.s.h.). Przez zbycie rozumie się nie tylko sprzedaż, ale i darowiznę akcji. Co do zasady akcje stanowią własność akcjonariusza, którą mogą swobodnie dysponować. Jedyne ograniczenie może dotyczyć akcji imiennych. Otóż statut spółki może przewidywać, że zbycie akcji imiennych uzależnione jest od zgody spółki.

Sama darowizna uregulowana jest w Kodeksie cywilnym. Zgodnie z art. 888 K.c. przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Jak stanowi art. 890 K.c. oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione. W rezultacie nie ma bezwzględnego obowiązku zawierania umowy darowizny w formie aktu notarialnego (tak jak przykładowo jest to w przypadku nieruchomości). Naturalnie dla celów dowodowych i ewentualnych sporów dużo lepiej jest skorzystać z takiej formy.

Przepisy Kodeksu cywilnego w zakresie darowizny nie wprowadzają żadnego limitu czasowego pomiędzy jedną darowizną a drugą. Oznacza to, że osoby mogą swobodnie darować składniki majątku niemal natychmiast. Znane są nawet przypadki, gdzie dwie darowizny dokonywane są jednocześnie u tego samego notariusza. W rezultacie żaden przepis prawa nie ogranicza możliwości dokonania darowizny przez Pana dla małżonki, a następnie przez małżonkę swojemu ojcu od razu.

Warto również zastanowić się nad skutkami podatkowymi takiej darowizny. Co do zasady darowizny podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Podatnicy mają jednak możliwość skorzystania z całkowitego zwolnienia od podatku, o którym mowa w art. 4a ustawy. W myśl tego przepisu zwalnia się od podatku darowizny dokonane pomiędzy członkami najbliższej rodziny. Uwaga – za członka najbliższej rodziny nie jest uznawany teść/teściowa. W konsekwencji bardzo dobrym rozwiązaniem jest w Pana przypadku dokonanie dwóch darowizn, tj. od Pana dla żony i od żony dla ojca. Operacja taka pozwala na całkowite zwolnienie tych transakcji od podatku.

Warunkiem skorzystania ze zwolnienia jest dokonanie przez obdarowanego zgłoszenia faktu nabycia darowizny do naczelnika urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy od dnia dokonania darowizny na druku SD-Z2. W opisanym przypadku takiego zgłoszenia dokonać musi najpierw małżonka, a następnie teść. Jeżeli darowizna dokonywana jest w formie aktu notarialnego obowiązek zgłoszenia darowizny przechodzi na notariusza.

Dodatkowo na marginesie mogę wskazać, że taka darowizna akcji nie spowoduje również żadnych konsekwencji dla Pana w świetle podatku dochodowego. Potwierdził to w interpretacji indywidualnej z 29 stycznia 2014 r., sygn. IPTPB2/415-716/13-2/KR – Dyrektor Izby Skarbowej w Łodzi:

„Z przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca zamierza dokonać darowizny posiadanych akcji oraz udziałów w spółkach kapitałowych z siedzibą na terytorium Polski na rzecz swojej żony. Darowizna Aktywów nastąpi do majątku odrębnego żony. Wnioskodawca nie otrzyma w zamian od żony jakiegokolwiek świadczenia pieniężnego, ani niepieniężnego z tytułu dokonanej darowizny.

Z treści wskazanych wyżej przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wynika, że ustawodawca enumeratywnie określił przypadki i zdarzenia, w wyniku których powstaje przychód z kapitałów pieniężnych. W tych przypadkach jest mowa o odpłatnym zbyciu, realizacji praw, objęciu w zamian. Wśród sytuacji skutkujących powstaniem przychodu z kapitałów pieniężnych nie wymieniono przypadków, w których podatnik daruje, a więc dokona zbycia o charakterze nieodpłatnym udziałów. Mając na uwadze powyższe uregulowania zawarte w cytowanej ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych stwierdzić należy, że wskutek przekazania akcji oraz udziałów w spółkach kapitałowych z siedzibą na terytorium Polski w formie darowizny na rzecz żony Wnioskodawcy, u Wnioskodawcy nie powstanie przychód do opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych, jeżeli Wnioskodawca nie otrzyma jakiegokolwiek ekwiwalentu za darowane akcje oraz udziały, tak w momencie zawarcia umowy, jak i w przyszłości.

W konsekwencji powyższych uregulowań stwierdzić należy, że w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym, przekazanie przez Wnioskodawcę darowizny w postaci akcji oraz udziałów w spółkach kapitałowych z siedzibą na terytorium Polski na rzecz żony Wnioskodawcy, fakt dokonania darowizny, czyli nieodpłatne zbycie akcji oraz udziałów nie skutkuje po stronie Wnioskodawcy powstaniem przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w związku z tym obowiązkiem podatkowym w podatku dochodowym.”

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »