Autor: Wioletta Dyl
Moja mama chce przekazać mi i mojej siostrze mieszkanie, którego jest właścicielką, lub jego równowartość po sprzedaniu. Chcę wiedzieć, która opcja jest najkorzystniejsza, biorąc pod uwagę ew. koszty podatków od darowizny itp. oraz dość skomplikowaną relacyjnie sytuację rodzinną. Mnie i siostrze (jest jeszcze brat, ale jego nie dotyczy ta sprawa) zależy na równym podziale. Proszę o poradę.
Z punktu widzenia ustawy o podatku od spadku i darowizn, to czy Panie otrzymają tytułem darowizny mieszkanie, czy kwotę otrzymaną w wyniku jego sprzedaży, nie ma większego znaczenia, ponieważ w obu przypadkach jako najbliższa rodzina są Panie zwolnione od tego podatku.
W myśl art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn „podatkowi od spadków i darowizn podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem:
1) dziedziczenia, zapisu zwykłego, dalszego zapisu, polecenia testamentowego;
2) darowizny, polecenia darczyńcy;
3) zasiedzenia;
4) nieodpłatnego zniesienia współwłasności;
5) zachowku, jeżeli uprawniony nie uzyskał go w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny lub w drodze dziedziczenia albo w postaci zapisu;
6) nieodpłatnej: renty, użytkowania oraz służebności”.
Powyższa ustawa – podobnie zresztą, jak i poprzedzające ją akty dotyczące tego rodzaju podatku opodatkowujące nabycie spadków, darowizn i innych przypadków nieodpłatnego nabycia majątku (przyrostu majątku) – oparta jest na modelu podatku osobistego pobieranego od udziału w nim poszczególnych nabywców. To zaś oznaczało i oznacza aktualnie konieczność uwzględniania w procedurze kształtowania obciążenia podatkowego kryteriów oraz instytucji prawnych istniejących na gruncie prawa rodzinnego i rodzinnych powiązań między zbywcą a nabywcą majątku.
Określając grupy podatkowe w art. 14 u.p.s.d., ustawodawca wyraźnie oparł je na kryterium więzi rodzinnych wynikających z małżeństwa, pokrewieństwa i powinowactwa, wykorzystując do tego instytucje wykształcone na gruncie prawa rodzinnego. I chociaż w przypadku umów darowizny obowiązuje generalnie taka zasada, że trzeba od nich odprowadzać podatek dochodowy, to funkcjonujące w Polsce przepisy dopuszczają jednak pewne wyjątki od tej zasady – mają one miejsce wówczas, gdy w rachubę wchodzi darowizna w rodzinie.
Rodzice należą do 0 grupy podatkowej, zatem wszelkie otrzymane od nich darowizny są całkowicie zwolnione od podatku od spadku i darowizn pod warunkiem, że po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku 36 120 zł zostanie dopełniony obowiązek zgłoszeniowy do US. Zgłoszenia należy dokonać na formularzu SD-Z2. Jeżeli darowizna została stwierdzona aktem notarialnym (w przypadku darowizny mieszkania), to te 6 miesięcy liczy się od dnia podpisania aktu. Niemniej jednak takowej konieczności nie ma, jeśli umowę darowizny dla Pani jako córki i jej siostry sporządzono w formie aktu notarialnego. Obowiązkiem bowiem notariusza jest przekazanie do właściwego urzędu skarbowego stosownych informacji.
W świetle powyższego dokonanie przez Pani mamę darowizny mieszkania na rzecz Pani i Pani siostry w formie aktu notarialnego powoduje, że Pani i Pani siostra mogą skorzystać ze zwolnienia od podatku od spadku i darowizn w trybie wyżej wskazanym, ponieważ Pani i Pani siostra oraz mama Pań znajdują się w tzw. 0 grupie podatkowej (tej najbardziej uprzywilejowanej).
Nie ukrywam, że prostsze jest przekazanie pieniędzy ze sprzedaży mieszkania, oczywiście przy zachowaniu procedury zgłoszenia do US, ponieważ unika się tu notariusza, konieczności opłaty notarialnej, a w przyszłości kwestii ewentualnego zniesienia współwłasności, podziału czy nawet wspólnej decyzji o sprzedaży mieszkania.
Generalnie wszystko zależy od ustaleń między Paniami, ponieważ być może w przyszłości Pani czy Pani siostra chciałaby to mieszkanie zostawić dla siebie. W takim razie powstałby obowiązek spłaty drugiego właściciela. Zatem wszystko zależy od celu, jaki Paniom przyświeca, bowiem skutki podatkowe są tożsame.
Darowizna mieszkania od matki
Anna i Marta, dwie siostry, otrzymały od matki darowiznę w postaci mieszkania. Ponieważ są w zerowej grupie podatkowej, zostały zwolnione z podatku od darowizn. Akt darowizny został sporządzony u notariusza, który automatycznie zgłosił tę czynność do urzędu skarbowego. Dzięki temu siostry nie musiały martwić się o formalności związane ze zgłoszeniem darowizny do US. W przyszłości planują wspólnie wynająć to mieszkanie.
Darowizna pieniędzy od ojca
Krzysztof otrzymał od ojca darowiznę w wysokości 50 000 zł na zakup mieszkania. Ponieważ kwota przekroczyła limit 36 120 zł wolny od podatku, Krzysztof musiał zgłosić darowiznę do urzędu skarbowego na formularzu SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania. Dzięki zgłoszeniu nie zapłacił podatku, gdyż znajduje się w zerowej grupie podatkowej.
Darowizna pieniędzy ze sprzedaży mieszkania
Katarzyna i Zofia, siostry, miały otrzymać mieszkanie od swojego ojca, ale po namyśle ojciec zdecydował, że sprzeda mieszkanie i przekaże im pieniądze z jego sprzedaży. Uniknęli w ten sposób konieczności korzystania z usług notariusza i opłat z tym związanych. Siostry zgłosiły darowiznę do urzędu skarbowego, a ponieważ były to darowizny od najbliższego krewnego, nie musiały płacić podatku od darowizn. Dzięki temu mogły swobodnie podzielić środki i przeznaczyć je na inne cele.
Artykuł omawia zasady opodatkowania darowizn w Polsce na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn z 1983 roku. Skupia się na zwolnieniach podatkowych dla darowizn między bliskimi członkami rodziny (tzw. zerowa grupa podatkowa), w tym rodziców i dzieci. Darowizny w tej grupie są zwolnione z podatku, pod warunkiem zgłoszenia ich do urzędu skarbowego, jeśli darowizna przekracza kwotę wolną od podatku. Formularz SD-Z2 należy złożyć w ciągu 6 miesięcy od otrzymania darowizny.
Potrzebujesz pomocy w kwestiach związanych z podatkiem od darowizn? Skorzystaj z naszych porad prawnych online, aby uzyskać jasne i rzetelne wyjaśnienia dotyczące darowizn. Wskażemy, jak prawidłowo zgłosić darowiznę, oraz doradzimy, która forma przekazania majątku będzie dla Ciebie najkorzystniejsza. Nie czekaj – już dziś skontaktuj się z nami!
1. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika