Darowizna pieniędzy od ciotki - jaki podatek trzeba będzie zapłacić?

Skutki podatkowe darowizny

W pierwszej kolejności odnieśmy się do skutków podatkowych darowizny. Kwestie dotyczące opodatkowania darowizny reguluje ustawa o podatku od spadków i darowizn. Podatek od darowizn nie jest regulowany przepisami ustawy PIT i żadne przepisy tej ustawy nie znajdą zastosowania do opodatkowania darowizny. Zgodnie bowiem z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT przepisów tej ustawy nie stosuje się do przychodów opodatkowanych na podstawie ustawy o podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji przepisy odnoszące się do rezydencji podatkowej, czyli mówiące o przebywaniu w danym kraju dłużej niż 183 dni w roku, nie mają zastosowania do podatku od darowizny.

Zgodnie z art. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otrzymania darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak zatem widać z powyższego przepisu, podatek od darowizny nie jest uzależniony od rezydencji podatkowej, lecz od obywatelstwa, względnie od stałego miejsca pobytu na terenie RP. W rezultacie bez znaczenia na gruncie podatku od spadków i darowizn jest to z jakiego banku (polskiego czy zagranicznego) zostanie przekazana darowizna. Nie ma także znaczenia to, gdzie obdarowany mieszka. Jeżeli jest obywatelem polskim, to podlega pod polski obowiązek podatkowy w zakresie zapłaty podatku od otrzymanej darowizny.

Zobacz też: Darowizna dla synowej podatek

Zwolnienie z podatku od darowizny tylko dla członków najbliższej rodziny

Siostra ojca to osoba zaliczana do II grupy podatkowej zgodnie z art. 14 ust. 3 pkt 2 ustawy. Stawka podatku uzależniona jest od wysokości darowizny. W przypadku darowizny na poziomie 150 000 zł podatek wynosi 1644 zł 50 gr + 12% od nadwyżki ponad 20 556 zł (art. 15 ust. 1 pkt 2 tejże ustawy). Osoba obdarowana może dodatkowo uwzględnić kwotę wolną od podatku, tj. 7276 zł.

Ustawa o podatku od spadków i darowizn przewiduje wprawdzie całkowite zwolnienie od podatku od darowizny jednak wyłącznie w przypadku darowizn dokonywanych pomiędzy członkami najbliższej rodziny (tj. darowizn otrzymanych od małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę). W takim przypadku darowizna musi zostać dokonana w formie przelewu bankowego, zaś osoba obdarowana musi w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny złożyć do właściwego naczelnika urzędu skarbowego zgłoszenie SD-Z2. W konsekwencji darowizna otrzymana bezpośrednio od ciotki nie daje prawa do skorzystania z tego zwolnienia.

Przeczytaj też: Użyczenie mieszkania najbliższej rodzinie

Opodatkowanie pożyczki

Jeżeli chodzi natomiast o pożyczkę, to faktycznie w takim przypadku stawka podatku od czynności cywilnoprawnych wynosi jedynie 0,5%. Podatek płaci pożyczkobiorca. Trzeba jednak zauważyć, jaka jest istota pożyczki. Zgodnie z art. 720 § 1 Kodeksu cywilnego przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości. Jak zatem widać, z samej istoty pożyczka podlega zwrotowi, co oznacza, że zarówno Pani, jak i siostra musiałyby zwrócić po jakimś czasie otrzymaną kwotę pieniężna. Zasada ta dotyczy również sytuacji, gdy pożyczka jest nieoprocentowana.

W tej sytuacji najlepszym rozwiązaniem (o ile jest to możliwe) wydaje się być dokonanie darowizny poprzez pośrednika w postaci ojca. Najpierw ciotka daruje ojcu wspomniane pieniądze, ojciec zgłasza darowiznę do swojego US w ciągu 6 miesięcy i taka darowizna korzysta z całkowitego zwolnienia od podatku ponieważ jest to darowizna pomiędzy najbliższą rodziną. Następnie ojciec darowuje te pieniądze Paniom, czyli swoim córkom. Ponownie jest to darowizna pomiędzy najbliższą rodziną, więc również korzysta ze zwolnienia. Należy pamiętać, że w każdym przypadku obdarowana osoba musi pieniądze otrzymać przelewem bankowym oraz w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny zgłosić ten fakt do swojego US na formularzu SD-Z2.

W przypadku obywateli polskich mieszkających za granicą właściwość polskiego US określa się w szczególny sposób. Otóż zgodnie z par. 7 pkt 2 lit. c) rozporządzenia w sprawie właściwości miejscowej w sprawach darowizny właściwy jest naczelnik US właściwy według miejsca zamieszkania nabywcy w dniu powstania obowiązku podatkowego, a w przypadku braku takiego miejsca – według ostatniego miejsca jego pobytu w tym dniu.

Jeżeli natomiast osoba nie ma w Polsce ani miejsca zamieszkania ani też miejsca pobytu, to zgodnie z § 10 ww. rozporządzenia właściwy jest naczelnik Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa–Śródmieście.

Zobacz również: Ile razy można dać darowiznę dziecku