Rozliczenie dochodów ze sprzedaży używanych rzeczy

Raportowanie sprzedaży przez internet

Unijna dyrektywa DAC7 jest implementowana do polskiego porządku prawnego poprzez nowelizację ustawy o wymianie informacji podatkowej. Obecnie projekt nowelizacji znajduje się w sejmie na ścieżce legislacyjnej (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12369201), w związku z czym możemy opierać się jedynie na projekcie nowelizacji.

Wskażmy, że zgodnie z art. 75b ust. 1 ustawy o wymianie informacji podatkowych „raportujący operator platformy przekazuje Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej zbiorczą informację o sprzedawcach podlegających raportowaniu za okres sprawozdawczy, zwaną dalej »informacją o sprzedawcach«, do końca miesiąca następującego po zakończeniu okresu sprawozdawczego, w którym raportujący operator platformy zidentyfikował sprzedawcę jako sprzedawcę podlegającego raportowaniu”.

Przez okres sprawozdawczy rozumie się rok kalendarzowy, za który jest przekazywana informacja o sprzedawcach, o której mowa w art. 75b ust. 1. W ramach raportowania do Szefa KAS platforma przekazuje następujące dane identyfikujące sprzedawcę podlegającego raportowaniu będącego osobą fizyczną:

a) imię i nazwisko,

b) główny adres,

c) każdy NIP nadany sprzedawcy i państwo uczestniczące jego nadania, lub w przypadku braku NIP, miejsce urodzenia tego sprzedawcy,

d) numer identyfikacyjny VAT sprzedawcy, jeżeli jest dostępny,

e) datę urodzenia.

Z obowiązku raportowania wyłączony jest sprzedawca, któremu operator platformy umożliwił w okresie sprawozdawczym wykonanie mniej niż 30 stosownych czynności dotyczących sprzedaży towarów, jeżeli łączne wynagrodzenie wypłacone lub uznane w tym okresie na jego rzecz nie przekroczyło 2000 euro.

Ewentualne sankcje zostały przewidziane wyłącznie wobec raportującego operatora platformy, który nie dopełnia ww. obowiązków (art. 90b ww. ustawy).

Dyrektywa DAC7 a podatek

Co istotne, ustawa nowelizująca, jak również sama dyrektywa DAC7, w żaden sposób nie kształtuje ani nie reguluje kwestii obowiązku podatkowego samych sprzedawców. Na mocy ww. ustawy wdrażającej dyrektywę nie zostaną zmienione żadne przepisy ustawy PIT czy ustawy CIT. Wyżej wymienione przepisy dotyczą wyłącznie obowiązku sprawozdawczego, tj. raportowania przez platformę.

Na mocy dyrektywy DAC7 ani też na mocy ww. ustawy nowelizującej nie zostanie określone wobec Pani żadne zobowiązanie podatkowe. Natomiast nic nie stoi na przeszkodzie, aby takie zobowiązanie zostało określone na podstawie dotychczas obowiązujących przepisów ustawy PIT – co zresztą w praktyce ma miejsce, a po wejściu obowiązku raportowania będzie praktykowane na większą skalę z uwagi na większą bazę danych, którą będzie dysponować fiskus.

W zakresie handlu towarami uzyskany przychód na gruncie podatku PIT może zostać zakwalifikowany jako:

• pozarolnicza działalność gospodarczą (art. 10 ust. 1 pkt 3);
• odpłatne zbycie rzeczy (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d).

Przy czym przychód z odpłatnego zbycia rzeczy (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d) wskazuje, że jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie, to tylko w takim przypadku podlega opodatkowaniu.

Sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej

W kontekście powyższego kluczowe jest zatem odróżnienie prywatnej sprzedaży od sprzedaży wykonywanej w ramach działalności gospodarczej. Jeżeli bowiem odpłatne zbycie nie nastąpiło w zakresie działalności gospodarczej i miało miejsce po upływie wskazanego okresu półrocznego, to taka sprzedaż w ogóle nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT i nie wymaga żadnego deklarowania.

Celem wyjaśnienia należy odnieść się do zawartej w art. 5a pkt 6 ustawy PIT definicji działalności gospodarczej. Zgodnie z tym przepisem „pozarolnicza działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową:

a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9”.

Podkreślmy, że powyższy przepis w ogóle nie uzależnia wykonywania działalności gospodarczej od faktu jej formalnego zarejestrowania. Trzeba w tym miejscu wyraźnie podkreślić, iż dokonanie zgłoszenia rejestracyjnego w CEIDG jest bez znaczenia w kontekście badania, czy dana aktywność podatnika stanowi działalność gospodarczą. Dla oceny, czy w zakresie handlu internetowego mamy do czynienia z pozarolniczą działalnością gospodarczą w rozumieniu ustawy PIT, ważne jest jedynie to, czy ogół działań podatnika ma charakter zarobkowy, zorganizowany oraz ciągły.

Działalność ma charakter zarobkowy, jeżeli jest prowadzona w celu osiągnięcia dochodu. Przy czym istotny jest już sam cel, a nie rezultat takiej działalności. Oznacza to, że nawet jeżeli działalność nie przynosi spodziewanego zysku, lecz stratę, to nadal możemy mówić o pozarolniczej działalności gospodarczej.

Drugim kryterium wymienionym w art. 5a pkt 6 ustawy PIT jest ciągłość prowadzonej działalności. W tym przypadku istotny jest zamiar powtarzalności określonych czynności. Przesłanki ciągłości nie można rozumieć jako procesu trwającego nieustannie, w związku z czym dopuszczalne jest prowadzenie sprzedaży sezonowo czy też w określonych okresach. Do wypełnienia przesłanki ciągłości wystarczające jest, aby z ogółu okoliczności sprawy wynikał zamiar oraz chęć powtarzania określonego zespołu konkretnych działań w celu osiągnięcia efektu w postaci zarobku.

Warto w tym miejscu odnieść się do wyroku NSA z 18.04.2014 r., sygn. akt II FSK 1344/12:

„Jednym z elementów pozwalającym odróżnić działalność gospodarczą od innych form aktywności i zarobkowania osób fizycznych jest jej ciągłość. Przesłanka ta ma na celu wyeliminowanie z pojęcia działalności gospodarczej przedsięwzięć jednorazowych (względnie podejmowanych sporadycznie). Nie należy jej jednak rozumieć jako konieczność wykonywania działalności bez przerwy (np. przez cały rok, cały miesiąc, a tym bardziej przez cały dzień). Istotny jest zamiar powtarzalności określonych czynności celem osiągnięcia dochodu”.

Trzecia przesłanka odnosi się do cechy zorganizowania działalności. Oznacza to, iż działania podatnika są podejmowane w sposób systematyczny, uporządkowany oraz według określonych norm i zasad. Poprzez przesłankę zorganizowania możemy również rozumieć racjonalne i zaplanowane gospodarowanie środkami, które ma na celu takie ułożenie stosunków prawnych oraz faktycznych, które bezpośrednio prowadzi do osiągnięcia dochodu w obrocie gospodarczym.

Natomiast zgodnie z wyrokiem NSA z dnia 01.12.2017 r., sygn. akt II FSK 3263/15:

„Jeżeli skarżąca, zarejestrowana na portalu aukcyjnym, przeprowadziła w latach 2009–2010 łącznie 521 transakcji sprzedaży, systematycznie i w sposób zorganizowany dokonywała sprzedaży towarów opisywanych w zamieszczanych ogłoszeniach jako nowe, z tego też tytułu uiszczała w poszczególnych miesiącach prowizję za świadczone usługi pośrednictwa aukcyjnego, wskazywała nabywcom na możliwość realizacji projektów indywidualnych, jak również każdorazowo deklarowała udzielanie odpowiedzi na wszelkie pytania dotyczące zawartej transakcji sprzedaży, to wszystkie powyższe elementy wskazują na zaplanowany rodzaj aktywności”.

Sprzedaż prywatna a działalność gospodarcza

Na podstawie dostępnego orzecznictwa możemy zatem wskazać, że nie mamy do czynienia z działalnością gospodarczą, jeżeli:

• Nabywanie, a następnie posiadanie tych przedmiotów nie było w żaden sposób związane z prowadzeniem jakiejkolwiek działalności gospodarczej.
• Nabywane przedmioty wchodziły wyłącznie w skład majątku osobistego podatnika i były związane z jego prywatnymi potrzebami.
• Przedmioty nie były nabywane w celu ich dalszej odsprzedaży, a więc nie wykazywały cech typowo inwestycyjnych.
• Zamiar odpłatnego zbycia przedmiotów wynika z przyczyn osobistych i nie jest przede wszystkim nastawiony na uczynienie ze sprzedaży stałego źródła zarobkowania.
• Działania polegające na sprzedaży nie wykazywały cech zorganizowanych i przekraczających zwykłe wykonywanie prawa własności.

Powyższe zagadnienie podobnie przedstawił WSA we Wrocławiu w wyroku z 09.01.2018 r., sygn. akt I SA/Wr 774/17:

„Aby przyjąć, że określone czynności wykonywane są w ramach działalności gospodarczej w zakresie handlu, konieczne jest wykazanie, że dokonywana sprzedaż miała charakter zorganizowany, ciągły i była nastawiona na uzyskanie dochodu. O zorganizowaniu działalności świadczy prowadzenie tej działalności w sposób zaplanowany, to znaczy metodyczny, uporządkowany. Wykonywanie działalności w sposób ciągły oznacza wykonywanie jej w sposób związany z planowaniem podejmowanych działań, nieokazjonalny. W niniejszej sprawie nie sposób przyjąć, że dokonywana przez Skarżącego sprzedaż części do pojazdów mechanicznych na portalu aukcyjnym Allegro miała charakter zorganizowany i ciągły. Dokonana sprzedaż miała charakter incydentalny, niezaplanowany, niezorganizowany. Skarżący nie nabywał bowiem sprzedawanych towarów w celu ich dalszej odsprzedaży z zyskiem, ale w celu wykonania usługi. W chwili nabycia części ani nie planował ich sprzedaży, ani nie mógł przewidzieć, że klient zrezygnuje z usługi, a części staną się zbędne. Nie można zatem przyjąć, że sprzedaż miała charakter zorganizowany i ciągły”.[PRZYCISK_4]

Rozliczenie sprzedaży używanych rzeczy

Po pierwsze zatem należy ustalić, z jakim źródłem w podatku PIT mamy do czynienia. Sam fakt dokonania sporej ilości transakcji niekoniecznie musi automatycznie świadczyć o działalności gospodarczej. Istotne znaczenie ma to, czy przedmioty były nabywane w celu dalszej odsprzedaży, czy też były to Pani prywatne rzeczy wykorzystywane do potrzeb osobistych, które Pani sprzedaje, bo np. przestała z nich korzystać / stały się niemodne / zajmują miejsce w szafie. Jak bowiem czytamy w wyroku WSA w Białymstoku z 10.07.2014 r., sygn. akt I SA/Bk 250/14:

„Cecha stałości nie wynika bowiem z samej liczby zbywanych przedmiotów, ale ciągłego dokonywania określonych czynności. Tymczasem działania Skarżącego wiążą się ze sprzedażą określonej liczby przedmiotów wchodzących w skład kolekcji. Jest to zatem w istocie sprzedaż jednorazowa poszczególnych przedmiotów i wyzbycie się ich z osobistego majątku. Jej przebieg zależy od możliwości sprzedaży kolekcji, a nie jest wynikiem planowego charakteru działań i woli ich realizacji w sposób ciągły. Działania te ustaną bowiem wraz ze zbyciem całej kolekcji.

Błędem jest też doszukiwanie się elementów profesjonalizmu i zorganizowania w możliwości podejmowania przez Skarżącego takich działań jak sprzedaż za pośrednictwem portali oraz aukcji internetowych. Takie zachowania niewątpliwie nie wykraczają poza normalny zarząd własnymi sprawami majątkowymi, są powszechnie uznawane za »zwykły« sposób sprzedaży zbędnych przedmiotów. Mając na uwadze charakter przedmiotów, które mają podlegać zbyciu, także korzystanie z galerii i giełd staroci nie czyni działań Skarżącego działalnością zawodowego handlowca. Konieczność pakowania przedmiotów i ich wysyłki jest zaś wyłącznie konsekwencją zawierania transakcji na odległość, a nie charakteru prowadzonej działalności.

Z przedstawionego opisu nie wynika, aby w związku ze sprzedażą elementów kolekcji Skarżący podejmował działania, które przekraczałyby zarząd majątkiem prywatnym. W szczególności nie wskazano, że zamierza on podejmować działania przygotowawcze o charakterze inwestycyjnym czy też działania marketingowe w celu sprzedaży przedmiotów”.

Najpierw należy zatem ustalić, czy sprzedawane przedmioty służyły do osobistego użytku (wtedy ich sprzedaż po pół roku nie generuje obowiązku podatkowego), czy też zostały zakupione z myślą o dalszej odsprzedaży. Jak bowiem widać – ani liczba transakcji, ani też fakt dokonywania sprzedaży poprzez portal aukcyjny nie powoduje, że zawsze mamy do czynienia z DG.

Dopiero w tym drugim przypadku można rozpocząć rozważania, czy możliwe jest rozliczenie w ramach działalności nierejestrowanej takiej sprzedaży, czy też należy zakwalifikować przychód do pełnowymiarowej działalności gospodarczej.[PRZYCISK_5]

Źródła:

1. Ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami - Dz.U. 2017 poz. 648

2. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350

3. Wyrok NSA z 18.04.2014 r., sygn. akt II FSK 1344/12

4. Wyrok NSA z 01.12.2017 r., sygn. akt II FSK 3263/15

5. Wyrok WSA we Wrocławiu z 09.01.2018 r., sygn. akt I SA/Wr 774/17

6. Wyrok WSA w Białymstoku z 10.07.2014 r., sygn. akt I SA/Bk 250/14