Autor: Aleksander Słysz
W latach 1988-1994 pracowałem w Republice Federalnej Niemiec na czarno. Do Polski przyjeżdżałem co 3 miesiące na kilka dni. Za każdym razem na granicy składałem deklarację, ile przywożę pieniędzy. Urząd skarbowy nigdy mnie o nic nie pytał i nie zażądał ode mnie podatku od zarobionych pieniędzy. Teraz jednak zaistniały okoliczności, z powodu których będę musiał ujawnić fiskusowi te informacje. Jakie grożą mi konsekwencje karnoskarbowe? Czy będę musiał zapłacić podatek od nieujawnionych dochodów i odsetki do dnia dzisiejszego? Jak udowodnić, że faktycznie pracowałem w tych latach w Niemczech i ile zarobiłem, jeśli nie mam na to żadnych dokumentów, a chciałbym, aby w urzędzie skarbowym przyjęto moje wyjaśnienia?
Temat jest bardziej skomplikowany, niż się wydaje na pierwszy rzut oka. Zasadniczo zobowiązanie podatkowe przedawnia się z upływem 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym upłynął termin płatności podatku, czyli zobowiązanie podatkowe za rok 1994 r. płatne w 1995 r. wygasło wskutek przedawnienia z końcem roku 2000. Jednak jeśli teraz wydałby Pan pieniądze ze źródła nieujawnionego, to odnowi się obowiązek podatkowy, bowiem zgodnie z art. 25c ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych [Dz.U.2016.2032 t.j. ze zm. – u.PIT] – obowiązek podatkowy z tytułu przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych powstaje na ostatni dzień roku podatkowego, w którym powstał przychód w kwocie odpowiadającej nadwyżce wydatku nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi.
Za przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzące ze źródeł nieujawnionych uważa się przychody:
1) nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach obejmujące przychody ze źródeł wskazanych przez podatnika, ujawnione w nieprawidłowej wysokości,
2) ze źródeł nieujawnionych obejmujące przychody ze źródeł niewskazanych przez podatnika i nieustalonych przez organ podatkowy
– w kwocie odpowiadającej nadwyżce wydatku nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi, uzyskanymi przed poniesieniem tego wydatku.
Zobacz też: Przesłuchanie świadka w kontroli celno-skarbowej
Trzeba pamiętać, że znaczenie ma tu sposób powstawania zobowiązania – zobowiązanie podatkowe powstaje z dniem:
1) zaistnienia zdarzenia, z którym ustawa podatkowa wiąże powstanie takiego zobowiązania;
2) doręczenia decyzji organu podatkowego, ustalającej wysokość tego zobowiązania.
Gdy zobowiązanie powstaje w drodze doręczenia decyzji ustalającej, jak przy nieujawnionych przychodach, nie powstają odsetki od zaległości wstecz, a liczy się je od ew. upływu terminu płatności zobowiązania z decyzji.
Zobowiązanie podatkowe z tytułu opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy w tym zakresie. Podstawę opodatkowania przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych stanowi w roku podatkowym przychód odpowiadający kwocie nadwyżki wydatku nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi. W przypadku wystąpienia w roku podatkowym więcej niż jednej nadwyżki, podstawę opodatkowania stanowi suma przychodów odpowiadających kwocie nadwyżek wydatków nad przychodami (dochodami) opodatkowanymi lub przychodami (dochodami) nieopodatkowanymi.
Innymi słowy, jeśli od końca roku, w którym powstała ew. nadwyżka wydatku nad przychodami, upłynęło już pięć lat, to organ nie będzie mógł wydać decyzji ustalającej wysokość zobowiązania.
Od przychodów nieznajdujących pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzących ze źródeł nieujawnionych, zryczałtowany podatek dochodowy wynosi 75% podstawy opodatkowania, ale w przypadku ustalenia w toku postępowania podatkowego albo w toku kontroli celno-skarbowej źródła pochodzenia nieujawnionych uprzednio przychodów (dochodów) i ich wysokości, przychody (dochody) te podlegają opodatkowaniu podatkiem na zasadach określonych w przepisach ustawy innych niż przepisy niniejszego rozdziału lub w przepisach odrębnych ustaw, czyli niższą stawką np. właściwa dla dochodów z pracy (progresja).
Sprawę komplikuje jeszcze istniejący przepis intertemporalny, bowiem może być konieczność ustalenia, czy nowe reguły znaleźć mogłyby zastosowanie do opisanego zgrubnie stanu faktycznego. Artykuł 3 ust. 1 ustawy z dnia 16 stycznia 2015 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz ustawy – Ordynacja podatkowa, czyli ustawy wprowadzającej część nowych, opisanych przepisów np. (art. 25c u.PIT) do uzyskanych przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (czyli przed 1 stycznia 2016 r.) przychodów, które nie znajdują pokrycia w ujawnionych źródłach lub pochodzą ze źródeł nieujawnionych i w stosunku do których nie upłynął termin przedawnienia prawa do ustalenia zobowiązania podatkowego, stosuje się przepisy ustaw zmienianych w art. 1 (u.PIT) i art. 2 (Ordynacji podatkowej), w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Powyższe zaś wiąże się z konsekwencjami karno-skarbowymi, albowiem przedawnienie na gruncie Kodeksu karnego skarbowego, w przypadku uszczupleniowych typów czynów zabronionych, związane jest z momentem wygaśnięcia zobowiązania [Karalność przestępstwa skarbowego polegającego na uszczupleniu lub narażeniu na uszczuplenie należności publicznoprawnej ustaje także wówczas, gdy nastąpiło przedawnienie tej należności].
Odnośnie postępowania dowodowego, mamy tu do czynienia z odwróconym ciężarem dowodowym, czyli z sytuacją, gdy ciężar dowodzenia spoczywa na podatniku. Wynika to z art. 25g ust. 1 u.PIT stanowiącym, iż w toku postępowania podatkowego albo w toku kontroli celno-skarbowej ciężar dowodu w zakresie wykazania przychodów (dochodów) opodatkowanych lub przychodów (dochodów) nieopodatkowanych stanowiących pokrycie wydatku spoczywa na podatniku.
Zgodnie zaś z ogólnymi regułami dowodowymi jako dowód organ musi dopuścić wszystko, co może przyczynić się do wyjaśnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem. Może Pan złożyć oświadczenie pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania co wzmacnia moc dowodową takiego dowodu – organ podatkowy pouczy Pana o odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania. Może Pan wnosić (jeśli toczy się kontrola podatkowa lub postępowanie podatkowe) o przeprowadzenie dowodów z przesłuchania świadków czy ew. załączyć dokumenty związane z przywozem środków do kraju, by udowodnić, kiedy miało to (powstanie prawdziwego dochodu) miejsce.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika