Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Rodzice zajmowali się rolnictwem, a my im od najmłodszych lat pomagaliśmy. Gospodarstwo było własnością ojca, który zmarł. Dalej pomagaliśmy mamie, która zmarła w 2007 r. Później nasze pola urząd gminy ujął w planach zagospodarowania na tereny budownictwa jednorodzinnego. Ustaliłem z rodzeństwem, że podzielimy działki między siebie. Zrobiliśmy to sądownie. Trwało to długo przez opieszałość sądu. Postanowienie otrzymaliśmy w czerwcu 2018 r. Swoje działki sprzedałem w ubiegłym roku i kupiłem mieszkanie 5 miesięcy temu. Chciałem zamieszkać na swoim – mam już 65 lat, a mieszkałem w wynajętych mieszkaniach. Obecnie kończę remont. Pytanie: czy będę musiał płacić do urzędu skarbowego podatek?
Zgodnie z art. 30e ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. a-c podatek dochodowy wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.
Ów art. 10 ust. 1 pkt 8 wskazuje zaś, że źródłami przychodów odpłatne zbycie nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości, jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a-c – przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie. Zgodnie zaś z art. 10 ust. 7: „Nie stanowi nabycia albo odpłatnego zbycia, o których mowa w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, odpowiednio nabycie albo odpłatne zbycie, w drodze działu spadku, nieruchomości lub praw majątkowych, określonych w ust. 1 pkt 8 lit. a-c, do wysokości przysługującego podatnikowi udziału w spadku”.
Jeśli więc w wyniku działu przypadło Panu równo tyle, ile przypadło Panu w wyniku dziedziczenia, to okres 5 lat na zbycie nie jest liczony od działu spadku, lecz od dziedziczenia, czyli w ogóle nie ma Pan obowiązku składać deklaracji PIT-39 ani płacić podatku. Jeśli zaś podział zwiększył Pana prawa niż wynikające z udziałów z chwili dziedziczenia to częściowo może okazać się konieczne złożenie deklaracji.
Natomiast art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wskazuje, że wolne od podatku dochodowego są dochody z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, o których mowa w art. 30e, w wysokości, która odpowiada iloczynowi tego dochodu i udziału wydatków poniesionych na własne cele mieszkaniowe w przychodzie z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych, jeżeli począwszy od dnia odpłatnego zbycia, nie później niż w okresie trzech lat od końca roku podatkowego, w którym nastąpiło odpłatne zbycie, przychód uzyskany ze zbycia tej nieruchomości lub tego prawa majątkowego został wydatkowany na własne cele mieszkaniowe; udokumentowane wydatki poniesione na te cele uwzględnia się do wysokości przychodu z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych.
Podsumowując, ilekroć sprzedaż nieruchomości następuje po upływie 5 lat od dnia jej nabycia, to nie płaci się podatku ani nie składa żadnych deklaracji w US. Gdy zaś do sprzedaży doszło wcześniej, to trzeba złożyć w US deklarację PIT-39 do końca kwietnia następnego roku po sprzedaży mieszkania i wskazać w nim dochody uzyskane w roku podatkowym z odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych oraz należny PIT od dochodu, do którego nie ma zastosowania ulga mieszkaniowa (czyli właśnie zwolnienie na realizację własnych celów mieszkaniowych) oraz dochody zwolnione z PIT ze względu na ww. ulgę mieszkaniową.
Ma Pan bardzo mało czasu, więc zalecam udać się z aktem dziedziczenia i postanowieniem o dziale spadku oraz umową sprzedaży i umową zakupu do biura rachunkowego, aby zweryfikowali, czy nie trzeba złożyć deklaracji (korekty).
Sprzedaż przed upływem pięciu lat od nabycia działek
Pan Jan, który odziedziczył część gospodarstwa rolnego po śmierci swoich rodziców, postanowił podzielić działki w drodze sądowej z rodzeństwem. Po zakończeniu procesu podziału w czerwcu 2018 r., Jan sprzedał swoje działki w ubiegłym roku, czyli przed upływem pięciu lat od daty nabycia wynikającego z działu spadku. Uzyskane środki przeznaczył na zakup mieszkania, gdzie obecnie kończy remont. W tej sytuacji Jan musi rozważyć, czy przypadkiem nie został zwiększony jego udział ponad to, co wynikało z dziedziczenia, co mogłoby skutkować obowiązkiem złożenia deklaracji PIT-39 i ewentualnym zapłaceniem podatku.
Zwolnienie z podatku dzięki wydatkowaniu na własne cele mieszkaniowe
Pani Anna, podobnie jak Pan Jan, odziedziczyła część nieruchomości po rodzicach i sprzedała swoją działkę po zakończeniu procesu działu spadku. Jednak w przeciwieństwie do Jana, sprzedała działkę kilka miesięcy po zakończeniu podziału, ale przed upływem pięciu lat od jej nabycia. Uzyskane ze sprzedaży pieniądze przeznaczyła na zakup mieszkania dla siebie, co pozwoliło jej skorzystać z ulgi podatkowej na cele mieszkaniowe. Pani Anna musiała jednak pamiętać, aby w ciągu trzech lat od sprzedaży przeznaczyć środki na zakup mieszkania, aby nie płacić podatku dochodowego od sprzedaży działki.
Sprzedaż po upływie pięciu lat – brak obowiązku podatkowego
Pan Marek również odziedziczył część gospodarstwa po rodzicach. Podział majątku został zakończony w czerwcu 2018 roku. Marek postanowił sprzedać swoje działki dopiero w 2023 roku, czyli po upływie pięciu lat od momentu zakończenia działu spadku. Dzięki temu nie musiał składać deklaracji PIT-39 ani płacić podatku dochodowego, gdyż sprzedaż nastąpiła po upływie pięciu lat od nabycia. Środki ze sprzedaży przeznaczył na zakup nowego mieszkania, gdzie teraz mieszka spokojnie na emeryturze, bez obaw o dodatkowe zobowiązania podatkowe.
Sprzedaż nieruchomości odziedziczonej w ramach działu spadku może wiązać się z koniecznością zapłaty podatku dochodowego, jeśli nastąpiła przed upływem pięciu lat od daty nabycia. Jednakże, jeśli uzyskane środki zostaną przeznaczone na własne cele mieszkaniowe w odpowiednim czasie, możliwe jest skorzystanie z ulgi podatkowej. Warto zasięgnąć porady specjalisty, aby upewnić się co do obowiązków podatkowych i uniknąć niepotrzebnych kosztów.
Potrzebujesz porady prawnej w sprawach podatkowych lub pomocy w przygotowaniu pism urzędowych? Skontaktuj się z naszymi ekspertami online, aby uzyskać profesjonalne wsparcie bez wychodzenia z domu! Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika