Strych - poddasze użytkowe a podatek od nieruchomości

Pojęcie poddasza użytkowego – wątpliwości interpretacyjne

Zgodnie z zasadą wyrażoną w art. 1a ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych – powierzchnia użytkowa budynku lub jego części, będąca podstawą opodatkowania, to powierzchnia mierzona po wewnętrznej długości ścian na wszystkich kondygnacjach, z wyjątkiem powierzchni klatek schodowych oraz szybów dźwigowych. Za kondygnację uważa się również garaże podziemne, piwnice, sutereny i poddasza użytkowe.

Pojęcie poddasza użytkowego budzi liczne wątpliwości zarówno w piśmiennictwie, jak i orzecznictwie sądów administracyjnych. Dokonując wykładni pojęcia poddasza użytkowego, przyjąć należy, że w odróżnieniu od pozostałych kondygnacji budynku, objęte jest ono opodatkowaniem jedynie pod warunkiem spełnienia kryterium użytkowości. W celu wskazania istniejących możliwości obrony, jak i zagrożeń, pozwolę sobie na analizę trzech wybranych orzeczeń Wojewódzkich Sądów Administracyjnych, w podobnych sprawach.

Zobacz też: Kary za zaniżony podatek od nieruchomości

Poddasze użytkowe w orzecznictwie sądów

Wojewódzki Sąd Administracyjny w Rzeszowie w wyroku z dnia 26 kwietnia 2012 r. (sygn. akt I SA/Rz 158/12), na podstawie podobnego stanu faktycznego przyjął:

„Posługując się określeniem »użytkowe« ustawodawca nawiązał do pojęcia definiowanego, którym jest powierzchnia użytkowa budynku, zatem należy przyjąć, kierując się racjonalnością ustawodawcy, że określenie to zostało użyte w tym samym znaczeniu i nawiązuje do przeznaczenia opodatkowanego budynku. Za takim rozumieniem tego pojęcia przemawia również definicja pomieszczenia użytkowego zawarta w poprzednio obowiązującym rozporządzeniu Ministra Gospodarki Przestrzennej i Budownictwa z dnia 14 grudnia 1994 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 1999 r. Nr 15, poz. 140). W § 3 pkt 7 tego rozporządzenia wskazano, że przez pomieszczenie użytkowe rozumie się pomieszczenie spełniające funkcje zgodne z przeznaczeniem budynku i nie będące pomieszczeniem gospodarczym lub technicznym.

Z dokumentacji fotograficznej zalegającej w aktach administracyjnych wynika bezspornie, że poddasze stanowi niewykończoną część budynku. Ściany nie są otynkowane, podłoga z płytek betonowych, gdzieniegdzie całkowicie porozbijanych. Całość świadczy o tym, że ta część budynku, w stanie jak z fotografii, nie nadaje się do korzystania w sposób zgodny z jego przeznaczeniem.”

Jak wynika z cytowanej części uzasadnienia przytoczonego wyroku, kryterium użytkowości poddasza przyjętym przez sąd była możliwość wykorzystania go w sposób zgodny z przeznaczeniem opodatkowanego budynku. Nie budzi wątpliwości, że w razie przyjęcia takiej interpretacji w Pana przypadku nie mogłoby dojść do opodatkowanie poddasza, ponieważ nie jest ono odpowiednio przystosowane do użytkowania.

Nieco szerszą interpretację omawianego zagadnienia przyjął Wojewódzki Sąd Administracyjny w Krakowie, w wyroku z dnia 29 czerwca 2017 r. (sygn. akt I SA/Kr 364/17). Jak czytamy w uzasadnieniu wskazanego wyroku:

„Zgodnie ze słownikowym znaczeniem powierzchnia to »obszar, przestrzeń o rozmiarach ograniczonych, określony teren« (tak Słownik języka polskiego, pod red. M. Szymczaka, T. II, wyd. PWN 1984, str. 867). Z kolei znaczenie językowe pojęcia »użytkowe«, które odnosi się tak do powierzchni użytkowej, jak i wymienionego w tym przepisie in fine poddasza użytkowego, oznacza – »służący celom praktycznym, mający praktyczne zastosowanie, przeznaczony do użytku, dający się użytkować« (tak Słownik języka polskiego, pod red. M. Szymczaka, T. III, wyd. PWN 1984, str. 645). Punktem wyjścia rozważań dotyczących pojawiającego się w tym przepisie określenia dotyczącego kondygnacji jest istnienie zamkniętej przestrzeni o ograniczonych rozmiarach, która jest lub może być przeznaczona do praktycznego zastosowania (»da się użytkować«). Podstawowym zatem wyznacznikiem tak pojmowanej powierzchni nie jest jej zgodność z jakimikolwiek normami technicznymi, czy bezpieczeństwa, ale sama dostępność do niej przez ciągi komunikacyjne i faktyczna lub potencjalna możliwość korzystania z niej.”

Ze względu na fakt, że ustawodawca postanowił nie zawrzeć definicji legalnej pojęcia poddasza użytkowego, Wojewódzki Sąd Administracyjny, postanowił w cytowanym orzeczeniu sięgnąć po słownikową definicję pojęcia „użytkowy”. W ocenie sądu wystarczająca jest już potencjalna możliwość użytkowania poddasza, a nie faktyczne korzystanie z niego. Co więcej, w przytoczonym wyroku sąd nie ogranicza możliwości wykorzystania poddasza na inne cele aniżeli cele mieszkalne.

Strych jako kondygnacja przystosowana do przebywania ludzi

Przechodząc dalej, strych nie jest w Pana ocenie kondygnacją przystosowaną do przebywania ludzi. Pozostaje pytaniem, czy taki stan rzeczy jest wystarczający do zwolnienia go z opodatkowania. Jak bowiem przyjął Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 24 kwietnia 2015 r. (sygn. akt I SA/Wr 2509/14):

„Należy zauważyć, że zgodnie z art. 1a ust. 1 pkt 5 u.p.o.l. opodatkowaniu podlegają: garaże, piwnice, a więc pomieszczenia z definicji nie przeznaczone na pobyt ludzi, jak również np. budynki magazynowe, także te nieprzystosowane do pobytu ludzi. W ocenie Sądu, nie ma więc racjonalnego uzasadnienia do przyjęcia interpretacji strony odnośnie opodatkowania jedynie poddaszy nadających się na szeroko rozumiany »pobyt ludzi«.”

Biorąc pod uwagę wszystkie przytoczone wyżej orzeczenia, nie można jednoznacznie stwierdzić, czy przyjęta przez Pana linia obrony ostoi się w razie skierowania sprawy do sądu, choć są na to szanse. Przysługuje Panu jednak wpierw możliwość złożenia odwołania do samorządowego kolegium odwoławczego, z której sugerowałbym skorzystać. Być może okaże się bowiem, że podziela ono Pana interpretację i uda się pozytywnie zakończyć sprawę na wcześniejszym etapie.