Autor: Marcin Sądej
Mieszkam w Niemczech od 30 lat, pracuję i rozliczam się z tutejszym urzędem skarbowym. Mam pochodzenie Polskie. Gdy dostanę w Niemczech spadek (jako Polka), muszę otrzymać 30% podatku. Czy w Polsce też będę musiała zapłacić podatek? Jeśli tak, od jakiej sumy?
Na gruncie prawa polskiego kwestie opodatkowania otrzymanego spadku reguluje ustawa o podatku od spadków i darowizn. Art. 2 tejże ustawy wskazuje, że nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Jak zatem widać z powyższego przepisu, jeżeli posiada Pani polskie obywatelstwo, to nawet pomimo faktu zamieszkiwania na stałe w Niemczech jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku w Polsce. Warto również zaznaczyć, że obywatel polski na gruncie prawa polskiego jest traktowany wyłącznie jako obywatel polski, niezależnie od tego, czy poza obywatelstwem polskim posiada inne obywatelstwo.
Przepisy umowy zawartej między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisanej w Berlinie w dniu 14 maja 2003 r. dotyczą wyłącznie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, co oznacza, że nie ma ona zastosowania w Polsce do podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji odziedziczony spadek w Niemczech podlega więc opodatkowaniu polskim podatkiem od spadków i darowizn, co nie wyklucza opodatkowania na gruncie niemieckich podatków. Nabycie to podlega zatem podwójnemu opodatkowaniu.
Potwierdził to NSA w wyroku z 18.07.2017 r., sygn. akt II FSK 1682/15:
„Polak, który otrzyma pieniądze po śmierci niemieckiego spadkodawcy, musi uiścić daninę zarówno u naszych zachodnich sąsiadów, jak i na miejscu, w kraju. Zagranicznego podatku nie można odjąć od polskiej daniny.
Pierwsza, że ustawodawca jako wiodącą przyjął zasadę domicylu, zgodnie z którą obowiązek podatkowy ciąży na osobie mającej stałe miejsce zamieszkania w Polsce, nawet gdy chodzi o nabycie rzeczy i praw majątkowych za granicą. Drugą z zasad jest zasada obywatelstwa, stosownie do której obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy – obywatelu polskim, nawet jeśli przebywa on stale poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Uwzględniając z kolei fakt, że w zasadzie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie obejmują podatku spadkowego lub jego odpowiednika, nabycie to podlega podwójnemu opodatkowaniu – zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i za granicą”.
Polska ma podpisane umowy o unikaniu podatku od spadku wyłącznie z Węgrami, Czechami i Austrią.
W konsekwencji zarówno w Polsce, jak i w Niemczech zapłaci Pani podatek od spadku. Niestety, ale podatków tych nie można kompensować wzajemnie.
W zakresie polskiego prawa jest Pani zobowiązana złożyć zeznanie SD-3 do naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w ciągu miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego.
W przypadku nabycia spadku po osobie trzeciej można skorzystać z kwoty wolnej od podatku w wysokości 4902 zł. Stawka podatku wynosi 12% 16% oraz 20% w zależności od kwoty, jaką uzyskała Pani w spadku.
Anna odziedziczyła mieszkanie po ciotce z Frankfurtu
Anna od lat mieszka w Niemczech i ma podwójne obywatelstwo. Gdy zmarła jej ciotka, odziedziczyła mieszkanie o wartości 200 000 euro. W Niemczech zapłaciła około 30% podatku spadkowego. Po kilku tygodniach dostała list z polskiego urzędu skarbowego, który poinformował ją, że jako obywatelka Polski musi także rozliczyć się z podatku w Polsce. Po odjęciu kwoty wolnej musiała zapłacić kilkanaście tysięcy złotych podatku – mimo że spadek znajdował się za granicą.
Tomasz odziedziczył pieniądze po ojcu – Niemcu
Tomasz, obywatel Polski, który od ponad 10 lat pracuje i mieszka w Monachium, odziedziczył po ojcu 80 000 euro w gotówce. Sprawę spadkową załatwił u niemieckiego notariusza i zapłacił wymagany tam podatek. Myślał, że temat jest zamknięty. Po rozmowie z doradcą podatkowym dowiedział się jednak, że powinien zgłosić spadek również w Polsce i zapłacić podatek od tej kwoty – tylko dlatego, że nadal jest polskim obywatelem. Był zaskoczony, że przepisy nie przewidują możliwości odliczenia podatku zapłaconego w Niemczech.
Ewa dostała spadek po przyjaciółce – i podatek zapłaciła dwa razy
Ewa, która prowadzi firmę w Berlinie, niespodziewanie odziedziczyła po wieloletniej przyjaciółce wartościowy zestaw dzieł sztuki. Jako że nie były rodziną, została zakwalifikowana do III grupy podatkowej, co w Niemczech oznaczało najwyższą stawkę podatku. Po zapłaceniu blisko jednej trzeciej wartości spadku sądziła, że to koniec problemów. Niestety, jako obywatelka Polski, musiała zgłosić nabycie spadku również w kraju – i zapłacić drugi podatek, tym razem zgodnie z polską stawką dla dalszych znajomych.
osoby posiadające polskie obywatelstwo, nawet jeśli od lat mieszkają i pracują za granicą, są zobowiązane do zapłaty podatku od spadku także w Polsce. Obowiązek ten wynika z przepisów krajowych, które nie przewidują zwolnienia ani kompensacji podatku zapłaconego w innym państwie – w tym przypadku w Niemczech. Brak umowy między Polską a Niemcami o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie spadków sprawia, że spadkobiercy mogą być zobowiązani do zapłaty dwóch niezależnych podatków. Warto więc przed przyjęciem spadku dokładnie przeanalizować sytuację podatkową, aby uniknąć finansowego zaskoczenia.
Jeśli masz wątpliwości związane z opodatkowaniem spadku z zagranicy lub chcesz upewnić się, jak prawidłowo dopełnić obowiązków wobec polskiego urzędu skarbowego, skorzystaj z naszej pomocy prawnej online. Doświadczeni prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, przygotują niezbędne pisma i wskażą najkorzystniejsze rozwiązania – szybko, dyskretnie i bez wychodzenia z domu.
1. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
2. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lipiec 2017 r., sygn. akt II FSK 1682/15
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika