Spadek z Niemiec a podatki

Nabycie spadku przez Polkę

Na gruncie prawa polskiego kwestie opodatkowania otrzymanego spadku reguluje ustawa o podatku od spadków i darowizn. Art. 2 tejże ustawy wskazuje, że nabycie własności rzeczy znajdujących się za granicą lub praw majątkowych wykonywanych za granicą podlega podatkowi, jeżeli w chwili otwarcia spadku lub zawarcia umowy darowizny nabywca był obywatelem polskim lub miał miejsce stałego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Jak zatem widać z powyższego przepisu, jeżeli posiada Pani polskie obywatelstwo, to nawet pomimo faktu zamieszkiwania na stałe w Niemczech jest Pani zobowiązana do zapłaty podatku w Polsce. Warto również zaznaczyć, że obywatel polski na gruncie prawa polskiego jest traktowany wyłącznie jako obywatel polski, niezależnie od tego, czy poza obywatelstwem polskim posiada inne obywatelstwo.

Podwójne opodatkowanie spadku otrzymanego w Niemczech

Przepisy umowy zawartej między Rzeczpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku podpisanej w Berlinie w dniu 14 maja 2003 r. dotyczą wyłącznie podatków od dochodu i od zysków majątkowych, co oznacza, że nie ma ona zastosowania w Polsce do podatku od spadków i darowizn. W konsekwencji odziedziczony spadek w Niemczech podlega więc opodatkowaniu polskim podatkiem od spadków i darowizn, co nie wyklucza opodatkowania na gruncie niemieckich podatków. Nabycie to podlega zatem podwójnemu opodatkowaniu.

Potwierdził to NSA w wyroku z 18.07.2017 r., sygn. akt II FSK 1682/15:

„Polak, który otrzyma pieniądze po śmierci niemieckiego spadkodawcy, musi uiścić daninę zarówno u naszych zachodnich sąsiadów, jak i na miejscu, w kraju. Zagranicznego podatku nie można odjąć od polskiej daniny.

Pierwsza, że ustawodawca jako wiodącą przyjął zasadę domicylu, zgodnie z którą obowiązek podatkowy ciąży na osobie mającej stałe miejsce zamieszkania w Polsce, nawet gdy chodzi o nabycie rzeczy i praw majątkowych za granicą. Drugą z zasad jest zasada obywatelstwa, stosownie do której obowiązek podatkowy ciąży na nabywcy – obywatelu polskim, nawet jeśli przebywa on stale poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej. Uwzględniając z kolei fakt, że w zasadzie umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania nie obejmują podatku spadkowego lub jego odpowiednika, nabycie to podlega podwójnemu opodatkowaniu – zarówno na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, jak i za granicą”.

Polska ma podpisane umowy o unikaniu podatku od spadku wyłącznie z Węgrami, Czechami i Austrią.

W konsekwencji zarówno w Polsce, jak i w Niemczech zapłaci Pani podatek od spadku. Niestety, ale podatków tych nie można kompensować wzajemnie.

W zakresie polskiego prawa jest Pani zobowiązana złożyć zeznanie SD-3 do naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego Warszawa-Śródmieście w ciągu miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego.

W przypadku nabycia spadku po osobie trzeciej można skorzystać z kwoty wolnej od podatku w wysokości 4902 zł. Stawka podatku wynosi 12% 16% oraz 20% w zależności od kwoty, jaką uzyskała Pani w spadku.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
2. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 18 lipiec 2017 r., sygn. akt II FSK 1682/15