Praca dla firmy z USA, jak rozliczać się z urzędem skarbowym?

Z jaką chwilą świadczenie usług jest działalnością gospodarczą opodatkowaną podatkiem dochodowym?

W pierwszej kolejności należy wskazać, w jaki sposób ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych rozumie pojęcie prowadzenia działalności gospodarczej. Trzeba bowiem podkreślić, że ustawa PIT wprowadza własną, autonomiczną definicję działalności gospodarczej. Jak czytamy w art. 5a pkt 6 ustawy PIT – działalność gospodarcza oznacza działalność zarobkową:

a) wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,

b) polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,

c) polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

– prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów.

Jak zatem widać, ustawa PIT nie uzależnia prowadzenia działalności gospodarczej od faktu jej zarejestrowania. W konsekwencji na gruncie podatku dochodowego dana aktywność może zostać uznana za działalność gospodarczą, nawet jeżeli podatnik nie dokonał jej rejestracji. Wystarczające jest, aby działalność ta miała cechy działań zarobkowych, prowadzonych w sposób ciągły oraz zorganizowany.

Warto także odnieść się do treści art. 5b ust. 1 ustawy PIT, gdzie czytamy, że za pozarolniczą działalność gospodarczą nie uznaje się czynności, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

1) odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultat tych czynności oraz ich wykonywanie, z wyłączeniem odpowiedzialności za popełnienie czynów niedozwolonych, ponosi zlecający wykonanie tych czynności;

2) są one wykonywane pod kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonych przez zlecającego te czynności;

3) wykonujący te czynności nie ponosi ryzyka gospodarczego związanego z prowadzoną działalnością.

Jeżeli choćby jeden z powyższych warunków był w Pana sprawie spełniony, to taka działalność jest kwalifikowana jako działalność gospodarcza.

Zobacz też: Działalność w USA

Data powstania przychodu z działalności gospodarczej

Jeżeli już uznamy, że świadczone przez Pana usługi mają cechy działalności gospodarczej, to należy sięgnąć do przepisów, które wyjaśniają, kiedy podatnik powinien rozpoznać przychód z tego rodzaju działalności.

Jak czytamy w art. 14 ust. 1 ustawy – za przychód z działalności uważa się kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. U podatników dokonujących sprzedaży towarów i usług opodatkowanych podatkiem od towarów i usług za przychód z tej sprzedaży uważa się przychód pomniejszony o należny podatek od towarów i usług.

Zgodnie natomiast z art. 14 ust. 1c ustawy – za datę powstania przychodu uważa się dzień wykonania usługi, albo częściowego wykonania usługi, nie później niż dzień:

1) wystawienia faktury albo

2) uregulowania należności.

W konsekwencji podatnicy prowadzący działalność gospodarczą rozpoznają przychód podatkowy, nawet jeżeli nie otrzymali wynagrodzenia. Jak bowiem wynika z powyższego przepisu, przychód powstaje w dniu wykonaniu usługi, wystawieniu faktury lub uregulowaniu należności w zależności od tego, która z tych czynności miała miejsce jako pierwsza. W rezultacie rozliczanie przychodu z działalności wyłącznie w oparciu o same wpływy na konto PayPal nie jest do końca działaniem prawidłowym i nie stanowi podstawy do prowadzenia KPiR, ponieważ przychód powstaje, nawet jeżeli nie otrzyma Pan wynagrodzenia za świadczone usługi.

Przeczytaj też: Podatek PayPal

Określenie miejsca świadczenia usług

W opisanym przypadku ma Pan ustawowy obowiązek wystawienia faktury dla kontrahenta z USA. Generalna zasada dotycząca miejsca świadczenia usług (na rzecz podatników), opisana w art. 28b ustawy VAT, stanowi, że miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej. Przepis ten dotyczy zarówno kontrahentów z UE, jak i z krajów trzecich. W rezultacie usługa świadczona na rzecz podatników, którzy nie mają w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce.

Pomimo faktu, że usługa taka nie podlega opodatkowaniu w Polsce, polski podatnik ma określone obowiązki w związku z wykonaniem takiej usługi. Jednym z takich obowiązków jest udokumentowanie czynności fakturą.

Obowiązkowe elementy faktury

Zgodnie z art. 106a pkt 2 lit. b) ustawy VAT – przepisy dotyczące faktur stosuje się do dostawy towarów i świadczenia usług dokonywanych przez podatnika posiadającego na terytorium kraju siedzibę działalności gospodarczej w przypadku, gdy miejscem świadczenia jest terytorium państwa trzeciego.

Elementy obowiązkowe faktury określone zostały w art. 106e ust. 1 ustawy VAT. W art. 106e ust. 1 pkt 18 ustawy wskazano, że w przypadku dostawy towarów lub wykonania usługi, dla których obowiązanym do rozliczenia podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze jest nabywca towaru lub usługi – wprowadza się określenie „odwrotne obciążenie”.

Zgodnie z art. 106e ust 5 pkt 2 ustawy w przypadku, o którym mowa w art. 106a pkt 2 lit. b), faktura może nie zawierać danych określonych w ust. 1 pkt 5 i 12-14. Oznacza to, że dane określone w pkt 18 (czyli wyraz „odwrotne obciążenie” faktura wystawiona dla podatnika z kraju trzeciego musi zawierać).

W świetle przytoczonego wyżej art. 106e ust. 5 pkt 2 ustawy – jeśli miejscem świadczenia dostawy towarów lub świadczenia usług jest terytorium państwa trzeciego, faktura może nie zawierać:

• numeru, za pomocą którego nabywca towarów lub usług jest zidentyfikowany na potrzeby podatku lub podatku od wartości dodanej, pod którym otrzymał on towary lub usługi;
• stawki podatku;
• sumy wartości sprzedaży netto z podziałem na sprzedaż objętą poszczególnymi stawkami podatku i sprzedaż zwolnioną od podatku;
• kwoty podatku od sumy wartości sprzedaży netto, z podziałem na kwoty dotyczące poszczególnych stawek podatku.

Rozliczenie zarobków otrzymanych od amerykańskiej firmy w praktyce

Warto także wyraźnie podkreślić, że obowiązek wystawienia faktury będzie Pana dotyczył, nawet jeżeli będzie Pan korzystał ze zwolnienia od podatku VAT. Przejdźmy teraz do odpowiedzi na zadane pytania:

1. Czy mogę rozliczyć wszystkie dotychczasowe wpłaty otrzymane z firmy Y na konto PayPal i zapłacić od nich podatek? Chodzi mi także o honorarium sprzed założenia działalności. Jak to zrobić?

Tak. Uważam, że kwoty otrzymane jeszcze przed formalnym zarejestrowaniem firmy może Pan rozliczyć jako przychód z działalności gospodarczej. Przychody z 2019 r. powinien Pan wykazać w zeznaniu PIT-36 składanym do 30 kwietnia 2020 r. i zsumować z dochodami z umowy o pracę. Podatek w tym przypadku wystąpi. Natomiast przychód ze stycznia powinien Pan potraktować jako przychód z działalności w 2020 r. i rozliczyć w zeznaniu PIT-36 składanym do 30 kwietnia 2021 r.

2. Czy konto PayPal może być podstawą do prowadzenia księgi przychodów i rozchodów?

Nie. Przychodem w działalności są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, w związku z czym konto PayPal nie jest wiarygodną i rzetelną podstawą prowadzenia KPiR.

3. Mój amerykański pracodawca nie wymaga ode mnie żadnych faktur. Czy jednak powinienem je przygotowywać, drukować i przechowywać?

Choć tego typu usługi nie podlegają opodatkowaniu w Polsce, to ma Pan obowiązek wystawiać faktury oraz je przechowywać. Faktury będą także podstawą wpisów do KPiR.