Ulga na dziecko a przychody opodatkowane ryczałtem

Deklarację PIT-36 wybiera się, gdy w roku, za który składane jest zeznanie, podatnik prowadził pozarolniczą działalność gospodarczą opodatkowaną na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej; działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej; uzyskał przychody np.: z tytułu najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub z innych umów o podobnym charakterze, opodatkowane na ogólnych zasadach, z innych źródeł, opodatkowanych na ogólnych zasadach przy zastosowaniu skali podatkowej, od których ani płatnik, ani podatnik w ciągu roku podatkowego nie miał obowiązku odprowadzania zaliczek.

Jeżeli uzyskuje się poza przychodami opodatkowanymi według skali na zasadach powyższych również inne przychody (np. opodatkowane ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych, z tytułu obrotu kapitałem), składa się np.: PIT-36 – z tytułu działalności gospodarczej i PIT 28 – z tytułu najmu rozliczanego ryczałtem (czyli PIT-36 oraz deklarację właściwą dla innych rodzajów przychodów).

Jeżeli dochody podatnika:

1. pozostającego przez cały rok podatkowy w związku małżeńskim i jego małżonka nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 112 000 zł,
2. niepozostającego w związku małżeńskim, w tym również przez część roku podatkowego, nie przekroczyły w roku podatkowym kwoty 56 000 zł, za wyjątkiem podatnika samotnie wychowującego małoletnie dziecko wymienionego w art. 6 ust. 4, do którego ma zastosowanie kwota dochodu określona w lit. a;
   – ma on prawo do odliczenia za każdy miesiąc kalendarzowy roku podatkowego, w którym podatnik wykonywał władzę, pełnił funkcję albo sprawował opiekę – kwoty określonej ustawą.

Wskazany przepis (art. 27f.2) stanowi:

„Art. 27f. (...) 2a. Za dochody, o których mowa w ust. 2 pkt 1, uważa się dochody uzyskane łącznie w danym roku podatkowym, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30b i art. 30c, pomniejszone o kwotę składek, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a.

A to oznacza, że za dochody, przy ustaleniu prawa do ulgi prorodzinnej, uważa się dochody uzyskane w danym roku podatkowym opodatkowane:

• na zasadach ogólnych – na podstawie skali podatkowej – art. 27 ustawy o PIT,
• ryczałtowo 19% z tytułu dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, art. 30b ustawy o PIT;
• podatkiem liniowym – art. 30c ustawy o PIT (Podatek dochodowy od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej (...), wynosi 19% podstawy obliczenia podatku.)
  
  – pomniejszone o kwotę składek na ubezpieczenie społeczne wskazane w tym przepisie.

Podstawę obliczenia podatku stanowi dochód po odliczeniu kwot (art. 26 ust. 1 pkt 2 i 2a):

• (2) składek określonych w ustawie z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych:
  (a) zapłaconych w roku podatkowym bezpośrednio na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika oraz osób z nim współpracujących,
  (b) potrąconych w roku podatkowym przez płatnika ze środków podatnika, z tym że w przypadku podatnika osiągającego przychody określone w art. 12 ust. 6, tylko w części obliczonej, w sposób określony w art. 33 ust. 4, od przychodu podlegającego opodatkowaniu
  – odliczenie nie dotyczy składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód (przychód) zwolniony od podatku na podstawie ustawy, oraz składek, których podstawę wymiaru stanowi dochód, od którego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku;
• (2a) składek zapłaconych w roku podatkowym ze środków podatnika na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej (...).

Jak widać, składki powinny być:

• zapłacone w roku podatkowym na własne ubezpieczenia emerytalne, rentowe, chorobowe oraz wypadkowe podatnika (rodzica) oraz osób z nim współpracujących,
• potrącone w roku podatkowym przez płatnika (np.: pracodawcę) ze środków podatnika (rodzica), z tym że w przypadku podatnika osiągającego przychody określone w art. 12 ust. 6 (przychód z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną), tylko w części obliczonej, w sposób określony w ustawie (art. 33 ust. 4), od przychodu podlegającego opodatkowaniu,
• zapłacone w roku podatkowym ze środków podatnika (rodzica) na obowiązkowe ubezpieczenie społeczne podatnika lub osób z nim współpracujących, zgodnie z przepisami dotyczącymi obowiązkowego ubezpieczenia społecznego obowiązującymi w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub w Konfederacji Szwajcarskiej (...).

Ustawa o POIT nie wspomina nic o podatku zryczałtowanym w kontekście odliczenia z tytułu wychowywania dziecka. Zatem należy sięgnąć do odpowiednich przepisów – ustawy z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Niestety ustawa ta nie zawiera odrębnych regulacji w zakresie prawa do odliczenia od podatku kwot z tytułu wychowywania dziecka, ani żadnego odesłania do odpowiedniego stosowania w tym zakresie do przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Przy podatku zryczałtowanym zasadą jest, że opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody osób fizycznych, a nie od dochodu (przychody pomniejszone o koszty).

To powoduje, że odliczenie z tytułu wychowywania dzieci przewidziane ustawa o PIT nie ma zastosowania do przychodów opodatkowanych ryczałtem.

Od przychodów opodatkowanych podatkiem zryczałtowanym nie odlicza się żadnych kwot z tytułu wychowywania dzieci.

Przy obliczaniu dochodu dla celów „ulgi prorodzinnej” pod uwagę bierze się dochód wg ustawy o PIT oraz składki na ubezpieczenie społeczne wg ustawy o PIT. Przychodów opodatkowanych w formach zryczałtowanych nie łączy się z przychodami (dochodami) z innych źródeł podlegającymi opodatkowaniu na podstawie ustawy o podatku dochodowym.

Tym samym przy obliczaniu dochodu dla potrzeb ulgi prorodzinnej wg ustawy o PIT nie bierze się pod uwagę przychodu opodatkowanego podatkiem zryczałtowanym. To samo dotyczy składek dotyczących źródła przychodu opodatkowanego podatkiem zryczałtowanym.

Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) – link do formularza z indywidualną pomocą prawną »