Wypłata środków z OFE spadkobiercy a podatek

Autor: Adam Dąbrowski

Jestem spadkobiercą osoby, która była członkiem OFE. Nie byliśmy małżeństwem. Czy wypłata środków zgromadzonych w OFE spadkobiercy, który nie był małżonkiem ubezpieczonego, po jego śmierci podlega ujawnieniu w deklaracji podatkowej PIT-37? Wypłata została dokonana przez Otwarty Fundusz Emerytalny. Został odprowadzony zryczałtowany podatek 19% przez OFE do urzędu skarbowego. Pozostałe środki, stanowiące 51,5% wszystkich środków, zostały przekazane przez OFE do ZUS. ZUS wypłacił wskazane środki spadkobiercy przelewem na rachunek bankowy. ZUS jednakże nie przekazał informacji o odprowadzonym podatku. Czy ZUS, dokonując wypłaty środków spadkobiercy, ma obowiązek odprowadzić podatek dochodowy? Czy środki wypłacone przez ZUS również należy ujawnić w deklaracji PIT-37, a jeśli tak, to w jaki sposób, jeśli spadkobierca dysponuje jedynie wiedzą o wysokości dokonanej wypłaty środków?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Wypłata środków z OFE spadkobiercy a podatek

Jak rozumiem, środki zgromadzone w OFE przez zmarłego, stanowiące 51,5% wszystkich środków, zostały przekazane przez OFE do ZUS. ZUS wypłacił wskazane środki spadkobiercy, który nie jest małżonkiem ubezpieczonego, przelewem na rachunek bankowy. ZUS potrącił podatek dochodowy w wysokości 19%, ale nie przekazał osobie, której wypłacił środki, jakichkolwiek informacji.

Zasady wypłaty środków z OFE, beneficjenci

Przed przystąpieniem do wyjaśnienia kwestii podatkowej należy najpierw przeanalizować zasady wypłaty funduszu z OFE. Zagadnienie to reguluje ustawa o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych. Jak możemy przeczytać w art. 131 ust. 1 tej ustawy, jeżeli w chwili śmierci członek otwartego funduszu pozostawał w związku małżeńskim, fundusz dokonuje wypłaty transferowej połowy środków zgromadzonych na rachunku zmarłego na rachunek małżonka zmarłego w otwartym funduszu w zakresie, w jakim środki te stanowiły przedmiot małżeńskiej wspólności majątkowej.

Do wypłaty środków z OFE w razie zgonu członka OFE uprawnieni są beneficjenci. Beneficjentami są osoby wskazane przez uczestnika OFE podczas zawierania umowy lub w trakcie członkostwa w OFE poprzez złożenie pisemnej dyspozycji. Do wypłaty środków uprawniony jest także współmałżonek w przypadku, gdy w okresie członkostwa w OFE istniała małżeńska wspólność majątkowa.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Środki z OFE jako przychody z innych źródeł

Według ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (PIT) – za przychody z innych źródeł uważa się w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny. Zatem przychody uzyskane z wypłaty OFE po śmierci jego członka stanowią inne źródła przychodu.

Okoliczność otrzymania środków z OFE po osobie zmarłej rodzi konieczność zapłaty podatku. Zgodnie z art. 30a ust. 1 pkt 6 lit. a) ustawy PIT – od kwot wypłacanych po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub spadkobiercy, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, pobiera się 19% zryczałtowany podatek. Natomiast art. 30a ust. 1 pkt 9 ustawy podaje, że od kwot jednorazowo wypłacanych przez otwarty fundusz emerytalny członkowi funduszu, któremu rachunek otwarto w związku ze śmiercią jego współmałżonka, także pobiera się 19% zryczałtowany podatek dochodowy.

W konsekwencji oba rodzaje wypłat środków (na rzecz małżonka oraz spadkobierców) teoretycznie podlegają opodatkowaniu. Trzeba bowiem zauważyć, że małżonek może skorzystać ze zwolnienia od podatku. W świetle art. 21 ust. 1 pkt 59 ustawy PIT – wolne od podatku są wypłaty środków z otwartego funduszu emerytalnego na rzecz byłego współmałżonka, członka tego funduszu, przekazane na rachunek tego współmałżonka w otwartym funduszu emerytalnym.

Opodatkowaniu podlegają kwoty uzyskane przez spadkobierców byłego członka OFE. Zgodnie z art. 30a ust. 6 ustawy PIT – zryczałtowany podatek pobiera się bez pomniejszania przychodu o koszty uzyskania. Powoduje to, że przy rozliczeniu wypłat z OFE podatnik nie może odliczyć żadnych kosztów, a podstawę opodatkowania stanowi uzyskany przychód. Dodatkowo według art. 30a ust. 7 ustawy – powyższych przychodów nie łączy się dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych. Oznacza to, że przychodu z wypłat z OFE osoba otrzymująca wypłatę po śmierci członka OFE nie wykazuje w zeznaniu PIT-37 lub PIT-36.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

OFE jako płatnik podatku dochodowego

OFE pełni rolę płatnika. Pobiera i odprowadza do urzędu skarbowego 19% podatek od przekazywanych wypłat. W rezultacie podatnik otrzymuje już kwotę przychodu pomniejszoną o pobrany przez OFE podatek. W tym zakresie podatnik nie musi składać żadnych rozliczeń podatkowych, ponieważ podatek został już pobrany i zapłacony przez płatnika.

Zgodnie z art. 42 ust. 1a ustawy PIT, OFE ma obowiązek, w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym, przesłać do urzędu skarbowego właściwego ze względu na swoją siedzibę, informację podatkową PIT-8AR, w której wykazuje pobrane kwoty zryczałtowanego podatku. Zryczałtowany 19% podatek od wypłat dokonywanych z konta OFE osoby zmarłej pobiera OFE, który w tym przypadku pełni rolę płatnika. Podatnik otrzymuje zatem wypłatę pomniejszoną o pobrany podatek. Podatnik nie dokonuje rozliczenia we własnym zakresie oraz nie wykazuje przychodu i podatku w żadnym zeznaniu podatkowym.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

ZUS jako płatnik podatku dochodowego od środków przekazanych z OFE

Zgodnie z art. 40a ust. 1 ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych – w ramach konta ubezpieczonego Zakład prowadzi subkonto, na którym ewidencjonuje się informacje o zwaloryzowanej wysokości wpłaconych składek, o których mowa w art. 22 ust. 3 pkt 1 lit. b i pkt 2, wraz z wyegzekwowanymi od tych składek odsetkami za zwłokę i opłatą prolongacyjną, o których mowa w art. 23 ust. 2, oraz kwotę środków odpowiadających wartości umorzonych przez otwarty fundusz emerytalny jednostek rozrachunkowych po poinformowaniu przez Zakład otwartego funduszu emerytalnego o obowiązku przekazania środków zgromadzonych na rachunku członka otwartego funduszu emerytalnego na fundusz emerytalny FUS.

ZUS zapewne został powiadomiony przez Otwarty Fundusz Emerytalny o zgonie swego członka. Środki w odpowiedniej wysokości zostały przekazane do ZUS ze wskazaniem beneficjenta. ZUS dokonał jednorazowej wypłaty na rzecz beneficjenta. Zasady wypłaty są takie same, jak opisane dla OFE. ZUS, tak samo jak OFE, pełni rolę płatnika w zakresie podatku dochodowego. Czyli oblicza i pobiera zryczałtowany podatek dochodowy oraz informuje właściwy urząd skarbowy o potrąconym i przekazanym podatku. Z uwagi na to, że jest to podatek zryczałtowany, bez prawa do odliczenia kosztów, oraz nie jest łączony z dochodami opodatkowanymi na zasadach ogólnych, ZUS nie ma obowiązku przekazywania osobie, na rzecz której dokonał wpłaty, jakiejkolwiek informacji podatkowej. Pobrany podatek załatwia sprawę podatków. Spadkobierca, który otrzymał środki, nie dokonuje rozliczenia we własnym zakresie oraz nie wykazuje przychodu i podatku w żadnym zeznaniu podatkowym.

Przykłady

Anna, siostra zmarłego, otrzymała przelew z ZUS

Po śmierci brata, Anna – jako jego spadkobierczyni – została wskazana jako uprawniona do otrzymania części środków z OFE. Fundusz przekazał 51,5% zgromadzonych środków do ZUS. Po kilku tygodniach ZUS wypłacił jej należność przelewem bankowym, ale nie przesłał żadnej informacji o podatku. Anna była zaniepokojona, czy musi uwzględnić tę kwotę w rocznym PIT-37. Okazało się, że nie – ZUS jako płatnik sam potrącił 19% zryczałtowanego podatku i zgłosił to do urzędu skarbowego. Anna nie musiała podejmować żadnych dodatkowych działań podatkowych.

 

Tomasz, daleki kuzyn, dostał wypłatę z OFE i pytał o PIT

Tomasz odziedziczył po zmarłej ciotce środki z jej OFE. Fundusz emerytalny wypłacił mu część zgromadzonych środków i pomniejszył je o 19% zryczałtowanego podatku. Tomasz zastanawiał się, czy powinien wykazać tę wypłatę w rocznym zeznaniu podatkowym. Po rozmowie z doradcą podatkowym dowiedział się, że nie musi – OFE pełni rolę płatnika, pobiera podatek i nie jest wymagane ujawnienie tego w PIT-37.

 

Beata dostała przelew z ZUS, ale nie miała żadnego dokumentu podatkowego

Po śmierci byłego partnera Beata, jako wskazana beneficjentka, otrzymała przelew z ZUS. Mimo że środki pochodziły z OFE, całość została przelana z konta ZUS. Nie dostała jednak żadnego pisma o podatku. Zaniepokojona, że może to mieć wpływ na jej rozliczenie roczne, skonsultowała się z księgową. Dowiedziała się, że ZUS potrącił zryczałtowany podatek 19% i jako płatnik nie ma obowiązku przesyłania informacji podatkowej, a ona nie musi tego wykazywać w żadnym zeznaniu.

Podsumowanie

W przypadku wypłaty środków z OFE po śmierci członka funduszu, zarówno OFE, jak i ZUS pełnią rolę płatników podatku dochodowego, potrącając zryczałtowany podatek w wysokości 19% i przekazując go do urzędu skarbowego. Spadkobierca otrzymuje środki pomniejszone o należny podatek, a ponieważ jest to przychód z tzw. innych źródeł, nie musi go wykazywać w zeznaniu PIT-37 ani rozliczać samodzielnie. Brak informacji podatkowej od ZUS lub OFE nie oznacza więc błędu – obowiązki podatkowe zostały spełnione już na etapie wypłaty.

Oferta porad prawnych

Potrzebujesz pomocy w sprawie dziedziczenia środków z OFE lub rozliczeń podatkowych po śmierci bliskiej osoby? Skorzystaj z naszej porady prawnej online – szybko, dyskretnie i bez wychodzenia z domu. Doświadczeni prawnicy odpowiedzą na Twoje pytania, wyjaśnią obowiązki podatkowe i pomogą przejść przez cały proces krok po kroku.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Indywidualne Porady Prawne

Masz problem z podatkiem od spadków i darowizn?
Opisz swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem:

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

sluzebnosc.info

Szukamy prawnika »