Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Mam 44 lata, pracuję na umowę o pracę 16 lat. Przez większość tych lat mam najniższe wynagrodzenie, ale od 3 lat zarabiam ok. 4 tys. netto. Oprócz wynagrodzenia przelewem, regularnie wpłacam sobie gotówkę ok. 5 tys. miesięcznie. Za te pieniądze regularnie dokupuję sztabki złota. Gdybym teraz sprzedał złoto, od mennicy dostałbym za nie ponad 300 tys. zł (nie płacę podatku, gdyż minęło ponad pół roku od ostatniego zakupu złota), czy urząd skarbowy dostanie info od banku o przelewie? Czy zakwestionuje lub podważy moje oszczędności majątkowe? Albo zapyta, skąd te regularne wpłaty gotówki na własne konto? I jakie konsekwencje mogę ponieść? Dodam, że te wpłaty są z dodatkowych prac, które wykonywałem na czarno. Dodam, że do 33 roku życia mieszkałem z rodzicami, którzy mnie utrzymywali. Po tym okresie utrzymuję się sam .Chciałbym sprzedać złoto, ale obawiam się, że urząd skarbowy zażąda wyjaśnień. Co w tej sytuacji można zrobić?
Nie ma wątpliwości, że urząd skarbowy zainteresuje się wpłatą rzędu 300 tys. zł na Pana kont, skoro Pańskie zarobki to najniższa krajowa, potem zaś maks. 4 tysiące zł netto. Wówczas fiskus poprosi o wyjaśnienie tej transakcji. O ile transakcja wpływu 300 tys. zł ze sprzedaży złota będzie w porządku, bo jasno Pan wykaże, że sprzedał złoto i jest to kwota za tę sprzedaż, o tyle fiskus poprosi o wyjaśnienie źródła własnych wpłat rzędu 5 tys. zł miesięcznie, jakich Pan dokonywał.
Jeśli Pan przyzna, że owe wpływy pochodzą z zarobków nieopodatkowanych (tzw. na czarno), to sankcje są poważne. Zgodnie bowiem z art. 54 Kodeksu karnego skarbowego (K.k.s.):
„§ 1. Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.”
Zatajanie źródeł przychodu, a w konsekwencji ich nieopodatkowanie, jest karalne. Co więcej, jeśli fiskus uznałby, że owe usługi świadczone na czarno wypełniały znamiona działalności gospodarczej i wymagały założenia firmy, ma prawo żądać zapłaty wszystkich zaległych opłat z tytułu podatku dochodowego wraz z odsetkami za opóźnienie. Jeśli dodatkowo, zdaniem fiskusa, podatek VAT nie został zapłacony, a istniała taka konieczność, to będzie Pan zobowiązany do zapłaty zaległego podatku VAT i to wraz z odsetkami za opóźnienie.
Ponadto, oprócz wymienionych sankcji, zgodnie z Kodeksem wykroczeń – podmiot, który prowadzi działalność bez wpisu do CEIDG, działa niezgodnie z prawem i podlega karze ograniczenia wolności lub grzywnie, co wynika z art. 60 z indeksem 1 Kodeksu wykroczeń.
Za brak prowadzenia księgowości fiskus może nałożyć dodatkową grzywnę.
Jeśli o powyższym dowie się ZUS, to wezwie Pana do zapłaty wszystkich zaległych składek ZUS z odsetkami za ten okres pracy na czarno, która wypełniała znamiona działalności gospodarczej (a wszystko wskazuje na to, że wypełniała, skoro co miesiąc, systematycznie dostarczała kwoty rzędu 5 tysięcy).
Jak Pan widzi, sankcje są dość dotkliwe mówiąc delikatnie.
Oczywiście może Pan wskazywać, że wpłacane poza dochodem z pracy kwoty to np. darowizny od rodziców. Zgodnie bowiem z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn darowizny od rodziców korzystają ze zwolnienia z opodatkowania pod warunkiem jednak, że zostaną zgłoszone w ciągu 6 miesięcy od dnia ich otrzymania. Tu znów brak poinformowania powoduje, że podatek trzeba zapłacić jak dla I grupy podatkowej, a za brak zapłaty w terminie znów grozi kara jak z art. 54 K.k.s. (zwykle wymierza się grzywnę) i wezwanie do zapłaty zaległych podatków od darowizn z odsetkami. Sankcje są jednak mniejsze niż dochody z braku zgłoszenia dochodów z regularnych prac na czarno. Wcześniej darowizna do kwoty 9637 zł nie musiała być zgłaszana, obecnie jest to kwota do 10 434 zł, ale kolejna darowizna (w Pana przypadku, gdyby próbować iść w darowiznę) po drugiej darowiźnie już ta kwota została przekroczona, więc drugą i następne trzeba było zgłaszać na SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od każdej z nich, by podatku nie płacić. Co więcej, fiskus miałby prawo skontrolować, czy rodzice mieli takie fundusze, by darować Panu co miesiąc przez tak długi okres takie kwoty.
Odpowiadając zatem na Pana pytanie: fiskus ma prawo skontrolować, skąd miał Pan kwoty na zakup złota (nawet sam bank informuje fiskusa o jakiś podejrzeniach). Sankcje zaś wskazałam wyżej.
Przypadek pierwszy – Niezgłoszone dodatkowe dochody: Pan Adam pracuje na umowę o pracę i zarabia około 4 tys. zł netto. Jednak regularnie wpłaca na swoje konto dodatkowe 5 tys. zł w gotówce, które pochodzą z prac wykonywanych "na czarno". Za te pieniądze systematycznie kupuje sztabki złota. Gdyby teraz chciał sprzedać złoto za 300 tys. zł, urząd skarbowy mógłby poprosić o wyjaśnienie źródła tych regularnych wpłat. Niezgłoszone dochody z prac dorywczych mogłyby doprowadzić do konieczności zapłacenia zaległych podatków oraz sankcji finansowych.
Przypadek drugi – Darowizna od rodziców: Pani Monika regularnie otrzymywała pieniądze od rodziców, które wpłacała na swoje konto. Używała tych środków do inwestycji w złoto, jednak nie zgłosiła darowizn do urzędu skarbowego. Gdyby teraz chciała sprzedać swoje złoto, fiskus mógłby zapytać o źródło wpłat na konto. Niezgłoszenie darowizn w terminie wiązałoby się z obowiązkiem zapłacenia podatku wraz z odsetkami oraz karą grzywny.
Przypadek trzeci – Przychody nieopodatkowane jako działalność gospodarcza: Pan Tomasz, obok pracy na etacie, wykonywał regularne prace dorywcze, za które otrzymywał gotówkę. Miesięczne kwoty wpłacane na konto wynosiły około 5 tys. zł, które inwestował w złoto. Sprzedając swoje sztabki za 300 tys. zł, Pan Tomasz obawia się, że urząd skarbowy zakwestionuje te wpłaty. Jeżeli fiskus uzna, że działalność dorywcza spełniała znamiona działalności gospodarczej, Pan Tomasz mógłby być zobowiązany do zapłaty zaległych podatków oraz składek ZUS.
Nieujawnione dochody, niezależnie od ich źródła, mogą prowadzić do poważnych konsekwencji podatkowych. Fiskus ma prawo zweryfikować, skąd pochodzą regularne wpłaty gotówki i zakwestionować niewyjaśnione przychody. Aby uniknąć sankcji, ważne jest zgłaszanie wszystkich dochodów i darowizn oraz ich prawidłowe opodatkowanie.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz przygotowanie pism prawnych, które pomogą Ci w rozwiązywaniu problemów podatkowych i formalnych, zapewniając zgodność z obowiązującymi przepisami. Skontaktuj się z nami, aby otrzymać szybkie i rzetelne wsparcie prawne. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 20 maja 1971 r. Kodeks wykroczeń - Dz.U. 1971 nr 12 poz. 114
2. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy - Dz.U. 1999 nr 83 poz. 930
3. Ustawa z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn - Dz.U. 1983 nr 45 poz. 207
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika