Kto powinien płacić podatek od nieruchomości obciążonej służebnością gruntową?

Przedmiot opodatkowania podatkiem od nieruchomości, rolnym, leśnym

Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych – opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. W myśl zaś art. 1 ustawy o podatku rolnym – opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.

Pierwszym i podstawowym kryterium decydującym o zaliczeniu gruntu jako przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości, rolnym czy też leśnym jest jego klasyfikacja w ewidencji gruntów i budynków. Sklasyfikowanie gruntu ma podstawowe znaczenie w kontekście prawidłowego wymiaru podatku, co wynika również z art. 21 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne.

Ewidencja gruntów i budynków – podstawa wymiaru podatku

Zgodnie z tym przepisem podstawę wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. To na podstawie danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków organ podatkowy wymierza odpowiedni podatek i tymi danymi jest związany. Stanowią one podstawę wymiaru podatków (tak też WSA w Gorzowie Wlkp w wyroku z dnia 22.12.2021 r., I SA/Go 358/21).

Jeżeli zatem grunt klasyfikowany jest inaczej niż jako użytek rolny, to podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Podatnik podatku od nieruchomości – właściciel gruntu

Zgodnie z art. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych podatnikami podatku od nieruchomości są właściciele gruntu. Posiadacze zależni, tacy jak użytkownicy, nie są podatnikami podatku od nieruchomości.

Wyrok NSA z dnia 09.05.2017 r., II FSK 961/15:

„Nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości, o którym mowa w art. 3 ust. 1 u.p.o.l., uprawniony ze służebności gruntowej.”

W przypadku gdy grunt stanowi współwłasność, to każdy ze współwłaścicieli ponosi solidarną odpowiedzialność za zobowiązanie podatkowe (art. 3 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).

Uprawniony do służebności

Zasadniczo zatem podatek od nieruchomości obciąża właściciela, a nie użytkowników. Podatek od nieruchomości stanowi koszt podatkowy, ale jedynie w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Proszę o doprecyzowanie od jakiej wartości właściciel (od czego konkretnie) chciałby odliczać taki podatek przy nieodpłatnej służebności.

Podsumowując: podatnikiem podatku jest właściciel. Biorący w służebność może ponosić ekonomiczny ciężar tego podatku, ale nie odbywa się to na podstawie żadnej ustawy, lecz na mocy ewentualnej umowy cywilnej, dla której konieczna jest zgodna wolna obu stron. W rezultacie biorący w służebność może, ale wcale nie ma ustawowego obowiązku ponoszenia ciężaru tego podatku za właściciela. Może się zgodzić na zwrot kosztów, ale wcale nie musi.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych - Dz.U. 1991 nr 9 poz. 31
2. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne - Dz.U. 1989 nr 30 poz. 163
3. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 22 grudnia 2021 r., sygn. akt I SA/Go 358/21
4. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 09.05.2017 r., sygn. akt II FSK 961/15