Autor: Adam Nowak
Kilkanaście lat temu podpisywaliśmy umowę o nieodpłatnej służebności gruntowej, chodziło o drogę konieczną przez nasze grunty. Wtedy te grunty były rolne, więc nie było żadnego podatku. Energetyka, żeby doprowadzić prąd do tych działek, wymusiła na gminie zmianę kwalifikacji – grunty rolne zamieniono na DR. Zapewniano nas wtedy, że żadnych opłat nie będzie. Po kilku latach otrzymaliśmy nakaz płatniczy podatku za tę drogę. Czy podatek za ten kawałek ziemi służebnej można traktować jako koszt utrzymania drogi? Czy wszyscy użytkownicy – władnący powinni dorzucać się do tego podatku i jak go od nich wyegzekwować?
Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych – opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości nie podlegają użytki rolne lub lasy, z wyjątkiem zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej. W myśl zaś art. 1 ustawy o podatku rolnym – opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza.
Pierwszym i podstawowym kryterium decydującym o zaliczeniu gruntu jako przedmiotu opodatkowania podatkiem od nieruchomości, rolnym czy też leśnym jest jego klasyfikacja w ewidencji gruntów i budynków. Sklasyfikowanie gruntu ma podstawowe znaczenie w kontekście prawidłowego wymiaru podatku, co wynika również z art. 21 ust. 1 ustawy Prawo geodezyjne i kartograficzne.
Zgodnie z tym przepisem podstawę wymiaru podatków i świadczeń, oznaczania nieruchomości w księgach wieczystych, statystyki publicznej, gospodarki nieruchomościami oraz ewidencji gospodarstw rolnych stanowią dane zawarte w ewidencji gruntów i budynków. To na podstawie danych zawartych w ewidencji gruntów i budynków organ podatkowy wymierza odpowiedni podatek i tymi danymi jest związany. Stanowią one podstawę wymiaru podatków (tak też WSA w Gorzowie Wlkp w wyroku z dnia 22.12.2021 r., I SA/Go 358/21).
Jeżeli zatem grunt klasyfikowany jest inaczej niż jako użytek rolny, to podlega opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.
Zgodnie z art. 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych podatnikami podatku od nieruchomości są właściciele gruntu. Posiadacze zależni, tacy jak użytkownicy, nie są podatnikami podatku od nieruchomości.
Wyrok NSA z dnia 09.05.2017 r., II FSK 961/15:
„Nie jest podatnikiem podatku od nieruchomości, o którym mowa w art. 3 ust. 1 u.p.o.l., uprawniony ze służebności gruntowej.”
W przypadku gdy grunt stanowi współwłasność, to każdy ze współwłaścicieli ponosi solidarną odpowiedzialność za zobowiązanie podatkowe (art. 3 ust. 4 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych).
Zasadniczo zatem podatek od nieruchomości obciąża właściciela, a nie użytkowników. Podatek od nieruchomości stanowi koszt podatkowy, ale jedynie w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej. Proszę o doprecyzowanie od jakiej wartości właściciel (od czego konkretnie) chciałby odliczać taki podatek przy nieodpłatnej służebności.
Podsumowując: podatnikiem podatku jest właściciel. Biorący w służebność może ponosić ekonomiczny ciężar tego podatku, ale nie odbywa się to na podstawie żadnej ustawy, lecz na mocy ewentualnej umowy cywilnej, dla której konieczna jest zgodna wolna obu stron. W rezultacie biorący w służebność może, ale wcale nie ma ustawowego obowiązku ponoszenia ciężaru tego podatku za właściciela. Może się zgodzić na zwrot kosztów, ale wcale nie musi.
1. Ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych - Dz.U. 1991 nr 9 poz. 31
2. Ustawa z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne - Dz.U. 1989 nr 30 poz. 163
3. Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wlkp. z dnia 22 grudnia 2021 r., sygn. akt I SA/Go 358/21
4. Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 09.05.2017 r., sygn. akt II FSK 961/15
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika