Zakup drugiego mieszkania jako wydatek na własne cele mieszkaniowe

Wydatek na własne cele mieszkaniowe

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy PIT opodatkowaniu podlega odpłatne zbycie nieruchomości, jeżeli zostało dokonane w ciągu 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie. Nie zawsze jednak powstanie konieczność zapłaty podatku, bowiem podatnicy mają możliwość skorzystania ze zwolnienia od podatku o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 131 ustawy PIT. W myśl tego przepisu zwalnia się od podatku sprzedaż nieruchomości, jeżeli kwota przychodu uzyskana ze sprzedaży zostanie przeznaczona na własne cele mieszkaniowe. Przez własne cele mieszkaniowe rozumie się m.in. zakup innej nieruchomości czy też remont nieruchomości.

Niestety, ale ustawa nie wyjaśnia, co należy rozumieć poprzez własne cele mieszkaniowe i jak należy interpretować to pojęcie. Podano jedynie, że wydatki muszą odnosić się do nieruchomości, która stanowi własność lub współwłasność podatnika. Powstaje zatem pytanie, czy podatnik korzystający ze zwolnienia musi faktyczne i fizycznie mieszkać w nabytej nieruchomości. Niestety, ale brak jednolitego orzecznictwa co do sposobu rozumienia „własnego celu mieszkaniowego”.

Drugie mieszkanie jako własny cel mieszkaniowy?

Z jednej strony pojawiają się wyroki, które kategorycznie wskazują, że w zakupionym mieszkaniu należy faktycznie mieszkać, a w przeciwnym razie podatnik traci prawo do ulgi (np. WSA Łodzi w wyroku z dnia 2 czerwca 2014 r. sygn. akt I SA/Łd 229/14). Z drugiej strony są również wyroki korzystne dla podatników. Przykładowo w wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z 29 listopada 2016 r., sygn. akt II FSK 3126/14, czytamy:

„Zdaniem Naczelnego Sądu Administracyjnego czasowe, uzasadnione obiektywnymi okolicznościami wynajęcie zakupionych lokali mieszkalnych samo w sobie nie może przesądzać o tym, że podatnik nie będzie w nich realizował w tych mieszkaniach własnych celów mieszkaniowych. Ustawodawca nie zastrzegł w treści analizowanych przepisów, że własny cel mieszkaniowy w zakupionym lokalu ma być realizowany nieprzerwanie od daty jego nabycia. Zgodzić się jednak należy z Sądem I instancji, że dla uznania spełnienia warunków skorzystania z ulgi nie jest wystarczająca sama deklaracja podatnika, że poprzez wskazane zakupy realizuje swój cel mieszkaniowy. Ustawodawca nie odniósł bowiem skorzystania z prawa do zwolnienia z opodatkowania od werbalnej deklaracji takiego zamiaru w chwili nabycia, lecz wyraźnie wskazał, że nabycie musi być dokonane na własne cele mieszkaniowe. Zatem ocena musi dotyczyć tego, czy cel ten jest obiektywnie realizowany w stanie faktycznym sprawy. Dopiero pełne i wyczerpujące rozważenie przez organ interpretujący wszystkich elementów stanu faktycznego, z uwzględnieniem uwag Naczelnego Sądu Administracyjnego co do wykładni analizowanego przepisu pozwoli na prawidłową ocenę stanowiska wnioskodawczyni”.

Zamieszkiwanie w drugim zakupionym mieszkaniu

Zatem w świetle powyższego wyroku okoliczność, że w zakupionym mieszkaniu zamieszkuje ojciec, a nie Pani, nie stanowi problemu, o ile zamieszkiwanie tam ojca będzie miało charakter czasowy. W konsekwencji ostatecznie powinna Pani w zakupionym mieszkaniu zamieszkiwać i tam realizować własne cele mieszkaniowe.

Dodatkowo z opisu stanu faktycznego wynika, że posiada Pani również drugie mieszkanie w innej miejscowości. W tym miejscu chciałbym zauważyć, że część wyroków sądów uznaje, że podatnik może realizować własne cele mieszkaniowe w dwóch lokalach, o ile jest to uzasadnione względami obiektywnymi. Przykładowo z taką sytuacją możemy mieć miejsce, gdy podatnik pracuje w jednej miejscowości i tam mieszka na tygodniu, a w weekendy jeździ do rodziny w innej miejscowości. Trzeba jednak podkreślić, że ciężar dowodowy w każdym przypadku spoczywa na podatniku.

Podsumowując powyższe, sprawa niestety Pani nie jest jednoznaczna. Naturalnie najlepszą opcją byłoby, gdyby to Pani, a nie ojciec, mieszkała w zakupionym mieszkaniu. Wtedy przesłanka spełniania własnego celu mieszkaniowego byłaby nie do podważenia. Udowodnienie, że realizuje Pani własne cele mieszkaniowe w dwóch lokalach położonych w dwóch różnych miejscowościach może okazać się trudne.

Jeżeli organ podatkowy zakwestionuje spełnienie przesłanki ważnego celu mieszkaniowego, może odmówić prawa do skorzystania z ulgi, naliczyć podatek wraz z zaległymi odsetkami za zwłokę liczonymi od dnia terminu płatności podatku, tj. od dnia 30.04.2017 r.