Podatek przy sprzedaży samochodu z leasingu przeniesionego do firmy

Środki trwałe

W pierwszej kolejności należy wskazać, że potraktowanie danego składnika jako środka trwałego nie jest uzależnione od kwestii wprowadzenia go do ewidencji ŚT oraz kwestii amortyzacji podatkowej.

Po pierwsze zastanówmy się, kiedy mamy do czynienia ze środkiem trwałym. W tym celu należy sięgnąć do definicji zawartej w art. 22a ust. 1 ustawy PIT. Tam czytamy, że „środkiem trwałym są stanowiące własność lub współwłasność podatnika, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:

1) budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,

2) maszyny, urządzenia i środki transportu,

3) inne przedmioty

– o przewidywanym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu”.

Ewidencja środków trwałych

Proszę zwrócić uwagę na dwie bardzo ważne kwestie. Po pierwsze definicja ta w żaden sposób nie odnosi się do kwestii wpisania środka trwałego do ewidencji. Okoliczność, że dany składnik majątku spełnia kryterium środka trwałego, w żaden sposób nie jest uzależniona od względów formalnych typu wpisanie środka trwałego do ewidencji czy rejestru.

Po drugie środkiem trwałym jest ten składnik majątku, który jest „wykorzystywany przez podatnika na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą”. Składnik majątku wykorzystywany na potrzeby działalności gospodarczej nie traci statusu środka trwałego tylko w tej sytuacji, że podatnik wykreśli go z ewidencji ŚT.

Wpis do ewidencji warunkuje możliwość rozpoczęcia dokonywania odpisów amortyzacyjnych co wynika z art. 22h ust. 1 ustawy PIT. To, że podatnik nie wpisze składnika do ewidencji ŚT, czy też wykreśli składnik z tej ewidencji, wywołuje jedynie taki skutek, że nie jest możliwe prowadzenie amortyzacji. Nie powoduje to natomiast utraty statusu środka trwałego, w sytuacji gdy podatnik nadal w działalności składnik majątku wykorzystuje.

W kontekście sprzedaży trzeba również wskazać na treść art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy PIT gdzie czytamy, że „za przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej uważa się w szczególności przychody z odpłatnego zbycia składników majątku będących:

a) środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych,

b) składnikami majątku, o których mowa w art. 22d ust. 1, z wyłączeniem składników, których wartość początkowa ustalona zgodnie z art. 22g nie przekracza 1500 zł,

c) składnikami majątku, które ze względu na przewidywany okres używania równy lub krótszy niż rok nie zostały zaliczone do środków trwałych albo wartości niematerialnych i prawnych,

d) składnikami majątku stanowiącymi spółdzielcze prawo do lokalu użytkowego lub udział w takim prawie, które zgodnie z art. 22n ust. 3 nie podlegają ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych

– wykorzystywanych na potrzeby związane z działalnością gospodarczą lub przy prowadzeniu działów specjalnych produkcji rolnej, z zastrzeżeniem ust. 2c; przy określaniu wysokości przychodów przepisy ust. 1 i art. 19 stosuje się odpowiednio”.

Co ważne, w przypadku tych pierwszych zostało użyte sfomułowanie „podlegające ujęciu”, a nie „ujęte”.

Pismo z dnia 21.03.2016 r., wydane przez: Izba Skarbowa w Warszawie, IPPB4/4511-1521/15-4/JK3, Określenie skutków podatkowych sprzedaży nieruchomości, http://sip.mf.gov.pl:

„Zatem stwierdzić należy, że regulacją art. 14 ust. 2 pkt 1 lit. a ww. ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2015 r., objęty został przychód z odpłatnego zbycia tych składników majątku, które spełniają ustawową definicję środka trwałego, podlegającego ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, niezależnie od tego, czy podatnik wprowadził, czy też nie wprowadził te składniki do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, jak również od tego, czy zaliczał do kosztów uzyskania przychodów odpisy amortyzacyjne dokonywane od ich wartości początkowej”.

A. Bartosiewicz, R. Kubacki [w:] A. Bartosiewicz, R. Kubacki, PIT. Komentarz, wyd. V, Warszawa 2015, art. 14.

„W obecnym stanie prawnym przychód będzie powstawał m.in. w przypadku zbycia składników majątku będących środkami trwałymi albo wartościami niematerialnymi i prawnymi, podlegającymi ujęciu w ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych. Nie będzie więc już miało znaczenia kryterium formalne - to, czy składnik majątku został ujęty w ewidencji, lecz ważne będzie, czy obiektywnie rzecz biorąc, miał on cechy środka trwałego lub wartości niematerialnej lub prawnej. Należy przypomnieć dla porządku, że ujęcie w ewidencji nie jest warunkiem potraktowania danego składnika majątku jako środka trwałego (wartości niematerialnej lub prawnej). Ujęcie w ewidencji jest skutkiem, a nie przyczyną tego, że dany składnik majątku jest środkiem trwałym (wartością niematerialną lub prawną)”.

Powtórzmy zatem za prof. Bartosiewiczem jeszcze raz, że ujęcie czy też nieujęcie w ewidencji ŚT danego składnika majątku nie ma znaczenia dla potraktowania składnika jako środka trwałego.

Sprzedaż samochodu po leasingu

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że pojazd po wykupie z leasingu był wykorzystywany na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej (zakładam, że odliczano w ramach firmy takie wydatki jak paliwo, części zamienne, przeglądy, OC/AC itp). To oznacza, że pod względem prawa podatkowego samochód wykupiony z leasingu (nawet jeżeli niewprowadzony do ewidencji ŚT i nieamortyzowany) stanowi środek trwały, którego sprzedaż podlega opodatkowaniu w ramach pozarolniczej działalności gospodarczej (art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy PIT).

W przypadku, gdy dojdzie do wycofania pojazdu z firmy, zastosowanie będzie mieć art. 10 ust. 2 pkt 3 ustawy PIT, który podaje, że w przypadku wycofania z działalności składnika majątku, o którym mowa w art. 14 ust. 2 pkt 1 ustawy PIT i sprzedaży, to taka sprzedaż będzie podlegać opodatkowaniu – jako przychód z DG – w ciągu 6 lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po wycofaniu.

Darowizna samochodu

Ww. przepis nie dotyczy jednak przypadku dokonania darowizny na rzecz innej osoby (np. osoby z najbliższej rodziny).

Darowizna nie podlega opodatkowaniu podatkiem PIT (zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT). Po stronie obdarowanego darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn jednakże zgodnie z art. 4a ustawy SD jeżeli obdarowanym jest członek najbliższej rodziny to możliwe jest zastosowanie całkowitego zwolnienia (pod warunkiem złożenia zgłoszenia SD-Z2 w terminie 6 miesięcy).

Następnie osoba obdarowana może sprzedać pojazd otrzymany w darowiźnie bez podatku PIT od sprzedaży po upływie 6 miesięcy, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu otrzymania darowizny (art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d ustawy PIT).

Źródła:

1. Ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych - Dz.U. 1991 nr 80 poz. 350