Autor: Marcin Sądej
W tamtym roku zainstalowałem na dachu panele fotowoltaiczne, za które zapłaciłem 54 000 zł z własnych oszczędności bez żadnych dotacji. Zorientowałem się, że przysługuje mi prawo odliczenia od podatku maksymalnej sumy poniesionej na ten cel w wysokości 53 000 zł w okresie do 6 lat. Obecnie pracuję za granicą i nie rozliczam się w Polsce, natomiast moja żona jest na świadczeniach przedemerytalnych i uzyskuje w dochód w wysokości 1407 zł miesięcznie, czyli 16 884 zł za 2019 r. Jaką sumę rocznie żona będzie mogła odliczyć od podatku po uwzględnieniu kwoty wolnej od podatku? Proszę o konkretny przykład matematyczny. Jesienią 2021 roku przejdę na emeryturę zagraniczną, którą przeniosę do Polski (plus polska emerytura) i będę płacił podatki w Polsce. W 2022 roku będę się rozliczał z polskim urzędem podatkowym, ale chciałbym się rozliczać z żoną, żeby uniknąć drugiego progu podatkowego. Jeżeli moja żona odliczyłaby w roku 2020 (za rok 2019) koszty poniesione na zakup instalacji fotowoltaicznej, to czy jeżeli ja wejdę w system podatkowy ze swoimi dochodami w 2022 i będę chciał rozliczać się wspólnie z żoną (w celu uniknięcia drugiego progu podatkowego), suma odliczenia inwestycji wzrośnie i tym samym okres odliczenia się skróci (dzwoniłem na infolinię podatkową i otrzymałem wyjaśnienie, że odliczyć może ten, kto w danym momencie był inwestorem i podatnikiem w Polsce, ale nie wiem, czy dobrze zrozumiałem)? Czy w ogóle będzie możliwe wspólne rozliczenie się z żoną bez utraty odliczenia za inwestycję chociażby przez żonę? Na kogo powinien być wystawiony rachunek za inwestycję? Czy na żonę ,czy na nas obojga, żeby nie zaszkodziło to w żaden sposób odliczeniu, chociażby odliczenie miało być tylko na żonę? Rachunek wystawiony jest na żonę, ale istnieje możliwość korekty.
W pierwszej kolejności przyglądnijmy się przepisom regulującym ulgę termomodernizacyjną. Została ona opisana w art. 26h ust. 1–10 ustawy PIT. Poniżej najważniejsze przepisy wraz z wyjaśnieniami.
„Art. 26h ust. 1. Podatnik będący właścicielem lub współwłaścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego ma prawo odliczyć od podstawy obliczenia podatku, ustalonej zgodnie z art. 26 ust. 1 lub art. 30c ust. 2, wydatki poniesione w roku podatkowym na materiały budowlane, urządzenia i usługi, związane z realizacją przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w tym budynku, określone w przepisach wydanych na podstawie ust. 10, które zostanie zakończone w okresie 3 kolejnych lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek”.
Przepis ten wskazuje, że z ulgi może skorzystać wyłącznie właściciel lub współwłaściciel domu jednorodzinnego. Ważne, że w przypadku małżonków ulgę może odliczyć ten małżonek, który ponosił wydatki na termomodernizację (tzn. ten, który jest wymieniony na dokumentach potwierdzających wydatki). W konsekwencji nie ma możliwości, aby wydatki ponoszone przez męża odliczała żona. Jak bowiem czytamy w art. 6 ust. 2 ustawy PIT, „małżonkowie podlegający obowiązkowi podatkowemu, o którym mowa w art. 3 ust. 1, między którymi istnieje przez cały rok podatkowy wspólność majątkowa, pozostający w związku małżeńskim przez cały rok podatkowy, mogą być, z zastrzeżeniem ust. 8, na wspólny wniosek wyrażony w zeznaniu podatkowym, opodatkowani łącznie od sumy swoich dochodów określonych zgodnie z art. 9 ust. 1 i 1a, po uprzednim odliczeniu, odrębnie przez każdego z małżonków, kwot określonych w art. 26, art. 26e i art. 26h; w tym przypadku podatek określa się na imię obojga małżonków w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów małżonków”.
Zwróćmy uwagę, że ulga odliczana jest od podstawy opodatkowania. Podstawą opodatkowania jest dochód pomniejszony o składki na ubezpieczenie społeczne. W kwestii matematycznego wyliczenia kwota wolna nie ma znaczenia, ponieważ ulga nie jest odliczana od podatku. Przykładowo jeżeli podatnik uzyskał w roku dochód wynoszący 20 000 zł i jednocześnie poniósł wydatki na termomodernizację w kwocie 20 000 zł, to podstawa opodatkowania wynosi 0 zł. Nie ma tu od czego obliczać ani nie ma kwoty wolnej, ani też podatku, ponieważ podstawa opodatkowania została w całości skompensowana.
„Art. 26h ust. 2–3. Kwota odliczenia nie może przekroczyć 53 000 zł w odniesieniu do wszystkich realizowanych przedsięwzięć termomodernizacyjnych w poszczególnych budynkach, których podatnik jest właścicielem lub współwłaścicielem. Wysokość wydatków ustala się na podstawie faktur wystawionych przez podatnika podatku od towarów i usług niekorzystającego ze zwolnienia od tego podatku”.
Jak widać, ustawa wprowadza limit odliczenia w wysokości 53 000 zł. Jeżeli podatek poniesie większe wydatki, to i tak może odliczyć kwotę jedynie do limitu. Co jednak istotne, zgodnie z objaśnieniami Ministerstwa Finansów z dnia 16.09.2019 r. w sprawie stosowania ulgi termomodernizacyjnej limit przysługuje na każdego współwłaściciela. W objaśnieniach czytamy bowiem:
„Podatnicy pozostający w związku małżeńskim powinni wiedzieć, że limit ten dotyczy każdego z małżonków odrębnie, czyli każdemu z nich przysługuje odliczenie w maksymalnej wysokości 53 000 zł”.
Mierzenie wysokości limitu odbywa się na podstawie faktur wystawionych na danego małżonka. W konsekwencji jeżeli to Pan chce odliczać ulgę (jako współwłaściciel), to faktury powinny być wystawione na Pana. Co ciekawe, istotne jest wydatkowanie środków na cele termomodernizacyjne, a nie udział posiadany w nieruchomości wspólnej. Jak możemy przeczytać w objaśnieniach MF:
„Dwóch współwłaścicieli dokonuje przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w budynku mieszkalnym jednorodzinnym. Jeden poniósł wydatki udokumentowane fakturami na kwotę 30 000 zł, a drugi – na kwotę 40 000 zł. Udział każdego współwłaściciela we własności nieruchomości wynosi 50%. Każdy ze współwłaścicieli ma prawo odliczyć całość poniesionych przez siebie wydatków, o ile spełni pozostałe warunki. Współwłaściciele nie stosują proporcji odpowiadającej udziałowi we współwłasności budynku ”.
Ponadto dokumentowanie wydatków odbywa się na podstawie faktur (wystawionych przez podatnika czynnego). Nie mogą to być zatem ani paragony, ani rachunki, ani WZ-tki.
„Art. 26h ust. 6–9 odliczenia dokonuje się w zeznaniu za rok podatkowy, w którym poniesiono wydatki. Kwota odliczenia nieznajdująca pokrycia w rocznym dochodzie podatnika podlega odliczeniu w kolejnych latach, nie dłużej jednak niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek. Podatnik, który po roku, w którym dokonał odliczeń, otrzymał zwrot odliczonych wydatków na realizację przedsięwzięcia termomodernizacyjnego, jest obowiązany doliczyć odpowiednio kwoty poprzednio odliczone do dochodu za rok podatkowy, w którym otrzymał ten zwrot. W przypadku niezrealizowania przedsięwzięcia termomodernizacyjnego w terminie, o którym mowa w ust. 1, podatnik dolicza kwoty poprzednio odliczone do dochodu za rok podatkowy, w którym upłynął ten termin”.
W świetle powyższego odliczenia można dokonać w zeznaniu podatkowym za ten rok, w którym poniesiono wydatek. Jeżeli ulga nie zostanie w całości skompensowana w zeznaniu za pierwszy rok, to ma na to 6 kolejnych lat. Co istotne, okres kolejnych 6 lat liczy się od roku poniesienia pierwszego wydatku. Ulga nie ulega przedłużeniu. Nie ma tu zatem znaczenia, kiedy podatnik złoży pierwszą deklarację, w której zechce odliczyć ulgę. Czas na zastosowanie ulgi bezwzględnie jest liczony od roku, w którym poniesiono pierwszy wydatek.
Przechodząc zatem do odpowiedzi na zadane pytania. Zakładając, że faktury zostały wystawione na małżonkę, to od dochodu może odliczyć w 2019 r. pełną kwotę tzn. 16 884 zł. Zatem jej podstawa opodatkowania wynosi 0 zł, czyli de facto nie ma od czego obliczać podatku. Na kolejne lata pozostaje jej do skompensowania kwota 36 116 zł (53 000 - 16 884).
Suma do odliczenia po Pańskim przejściu na emeryturę nie wzrośnie, ponieważ ulgę może odliczać tylko małżonek ponoszący wydatki od swoich dochodów. Ulga nie podlega odliczeniu od sumy dochodów. Przykładowo jeżeli żona będzie ponosiła wydatki na termomodernizację i jej dochód wyniesienie 15 000 zł, zaś Pana dochód wyniesienie 80 000 zł, to odliczyć i tak można maksymalnie 15 000 zł.
Tak też wynika z cytowanych objaśnień podatkowych:
„Podatnik wraz ze współmałżonkiem jest właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego należącego do ich majątku wspólnego. Dodatkowo jest także właścicielem budynku mieszkalnego jednorodzinnego, który należy do jego majątku odrębnego. W obu budynkach zostały dokonane przedsięwzięcia termomodernizacyjne o wartości 40 000 zł każde. W budynku objętym wspólnością majątkową podatnik poniósł wydatki na kwotę 10 000 zł, a współmałżonek na kwotę 30 000 zł. Wydatki w budynku należącym do majątku odrębnego zostały poniesione w całości przez podatnika. Małżonkowie wybrali wspólne rozliczenie podatku, przy czym współmałżonek podatnika w roku podatkowym nie osiągnął żadnych dochodów. Podatnik może odliczyć kwotę 50 000 zł z tytułu przeprowadzenia obu przedsięwzięć, o ile spełni pozostałe warunki, a współmałżonek nie może odliczyć poniesionych wydatków w tym roku podatkowym, gdyż nie osiągnął dochodów. Wydatki te współmałżonek będzie mógł odliczyć w kolejnych latach, nie dłużej jednak niż przez 6 lat, licząc od końca roku podatkowego, w którym poniesiono pierwszy wydatek, o ile osiągnie dochód”.
Ponadto ustawa określa maksymalny okres kompensacji ulgi (6 lat). Nie ma jednak przeszkód. aby podatnik dokonał tego już w pierwszym roku. Może również dowolnie ustalać, jaką kwotę chce odliczać w danym roku (oczywiście do wysokości limitu).
Pyta Pan też, czy w ogóle będzie możliwe wspólne rozliczenie się z żoną bez utraty odliczenia za inwestycję chociażby przez żonę. Otóż tak, małżonkowie mają prawo do wspólnego odliczenia. Kluczowe jest jedynie to, że w ramach tego wspólnego rozliczenia każdy z małżonków może jedynie w zakresie własnych dochodów odliczyć wydatki na termomodernizację. które poniósł. Nie ma możliwości aby np. mąż od swoich dochodów odliczał wydatki żony. Tak jak wskazałem, nie jest także możliwe, aby ulgę odliczać od sumy dochodów. Najpierw każdy małżonek w ramach swoich dochodów odlicza kwotę ulgi, a dopiero potem (jeżeli jakiś dochód po odliczeniu jednak pozostał) następuje sumowanie dochodów małżonków i obliczanie podatku.
Biorąc pod uwagę objaśnienia podatkowe oraz wynikający z nich fakt, iż każdy z małżonków ma prawo do limitu 53 000 zł, to dokumenty (faktury!) powinny być wystawione na konkretnego małżonka. Choć nie wynika to wprost z przepisów, to należy przyjąć, że w przypadku, gdyby faktura była wystawiona na oboje małżonków, to wydatek udokumentowany fakturą należy podzielić przez pół.
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika