Autor: Adam Dąbrowski
Udzieliłem synowi darowizny w wysokości 300 000 zł. Syn nie zgłosił tego w urzędzie skarbowym. Minęły dwa lata. Czy czynny żal i zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego załatwią sprawę? Gdyby syn zgłosił darowiznę, nie zapłaciłby żadnego podatku.
Ujawnienie przychodów opodatkowanych podatkiem od darowizn oraz zapłacenie ewentualnych podatków przy składaniu w urzędzie skarbowym zeznania podatkowego stanowi obowiązek podatnika. Niezgłoszenie lub spóźnienia mogą narazić na negatywne konsekwencje ze strony organów podatkowych. W zależności od wielkości przewinienia karą może być grzywna, mandat skarbowy czy też wyrok sądowy i pozbawienie wolności.
Tym, co może uratować przed odpowiedzialnością karnoskarbową, jest czynny żal – instytucja wynikająca z art. 16 Kodeksu karnego skarbowego:
„§ 1. Nie podlega karze za przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe sprawca, który po popełnieniu czynu zabronionego zawiadomił o tym organ powołany do ścigania, ujawniając istotne okoliczności tego czynu, w szczególności osoby współdziałające w jego popełnieniu.
§ 4. Zawiadomienie wnosi się na piśmie albo ustnie do protokołu.
§ 5. Zawiadomienie jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone:
1) w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego;
2) po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.
§ 6. Przepisu § 1 nie stosuje się wobec sprawcy, który:
1) kierował wykonaniem ujawnionego czynu zabronionego;
2) wykorzystując uzależnienie innej osoby od siebie, polecił jej wykonanie ujawnionego czynu zabronionego;
3) zorganizował grupę albo związek mający na celu popełnienie przestępstwa skarbowego albo taką grupą lub związkiem kierował, chyba że zawiadomienia, o którym mowa w § 1, dokonał ze wszystkimi członkami grupy lub związku;
4) nakłaniał inną osobę do popełnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego w celu skierowania przeciwko niej postępowania o ten czyn zabroniony”.
Jak stanowi art. 54 Kodeksu karnego skarbowego:
„§ 1. Podatnik, który uchylając się od opodatkowania, nie ujawnia właściwemu organowi przedmiotu lub podstawy opodatkowania lub nie składa deklaracji, przez co naraża podatek na uszczuplenie, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych albo karze pozbawienia wolności, albo obu tym karom łącznie.
§ 2. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie jest małej wartości, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych.
§ 3. Jeżeli kwota podatku narażonego na uszczuplenie nie przekracza ustawowego progu, sprawca czynu zabronionego określonego w § 1 podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe”.
Czynny żal nie chroni przed zapłaceniem podatku – tylko przed karami za niezgłoszenie darowizny w terminie.
Fiskus nic jeszcze nie wie. Nie zachodzi sytuacja, w której organ przed złożeniem „czynnego żalu” ma już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Nie zajdzie więc sytuacja, że „czynny żal” złożony będzie po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego. Przy czynnym żalu fiskus ustali podatek oraz zażąda jego zapłaty wraz z odsetkami.
Syn miał 6 miesięcy na zgłoszenie darowizny do fiskusa. Gdyby to zrobił, cała darowizna byłaby zwolniona z podatku od darowizn. Brak zgłoszenia w terminie skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku i jest to niezależne od odpowiedzialności karnoskarbowej. W praktyce jest możliwość złożenia wniosku o przywrócenie terminu do złożenia zeznania. Jednocześnie należałoby złożyć zeznanie SD-Z2.
Gdyby fiskus się na to zgodził, doszłoby do uznania, że zeznanie było złożone w terminie. Taki wniosek musi wskazywać przyczyny opóźnienia w złożeniu zeznania. W razie odmowy fiskus zażąda złożenia druku SD-Z3. I na podstawie danych w nim zawartych ustali podatek.
Darowizna od rodziców na zakup mieszkania
Anna otrzymała darowiznę od swoich rodziców w wysokości 200 000 zł na zakup mieszkania. Rodzice Anny byli przekonani, że ze względu na zwolnienie z podatku dla najbliższej rodziny, nie ma potrzeby zgłaszania tej darowizny do urzędu skarbowego. Minęły dwa lata i Anna dowiedziała się od znajomego, że mimo zwolnienia z podatku, miała obowiązek zgłoszenia darowizny w ciągu 6 miesięcy od jej otrzymania. Anna postanowiła złożyć czynny żal i zgłosić darowiznę, aby uniknąć kar finansowych i karnoskarbowych. Dzięki temu uniknęła grzywny, ale musiała zapłacić zaległy podatek z odsetkami.
Darowizna w formie pieniędzy na rozwój biznesu
Marek otrzymał od swojego ojca darowiznę w wysokości 150 000 zł na rozwój swojego nowego biznesu. Marek uznał, że skoro pieniądze przeznacza na inwestycje, nie ma potrzeby zgłaszania ich w urzędzie skarbowym. Po roku podczas rutynowej kontroli urzędnicy skarbowi zwrócili uwagę na przelew na koncie firmowym Marka. Marek, zorientowawszy się w sytuacji, niezwłocznie zgłosił darowiznę, składając czynny żal. W ten sposób uniknął odpowiedzialności karnoskarbowej, ale musiał uregulować zaległy podatek oraz odsetki.
Darowizna na remont domu od teściów
Jacek otrzymał darowiznę w wysokości 100 000 zł od swoich teściów na remont domu. Jego teściowie byli nieświadomi obowiązku zgłoszenia darowizny, a Jacek nie śpieszył się z wypełnieniem formalności. Po dwóch latach Jacek otrzymał wezwanie do urzędu skarbowego w związku z niezgłoszoną darowizną. Jacek złożył czynny żal, licząc na złagodzenie konsekwencji. Choć nie uniknął zapłaty zaległego podatku i odsetek, to uniknął grzywny i dodatkowych kar za nieterminowe zgłoszenie.
Niepoinformowanie urzędu skarbowego o otrzymaniu darowizny może prowadzić do poważnych konsekwencji finansowych i karnoskarbowych, nawet jeśli darowizna podlega zwolnieniu z podatku. Złożenie czynnego żalu może pomóc uniknąć kar, ale nie zwalnia z obowiązku zapłaty zaległego podatku i odsetek. Dlatego warto pamiętać o terminowym zgłoszeniu każdej darowizny, aby uniknąć nieprzyjemnych konsekwencji prawnych i finansowych.
Oferujemy profesjonalne porady prawne online oraz pomoc w przygotowaniu niezbędnych pism, aby uniknąć konsekwencji związanych z niezgłoszeniem darowizny do urzędu skarbowego. Skontaktuj się z nami, aby zabezpieczyć swoje interesy prawne i finansowe. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.
1. Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa - Dz.U. 1997 nr 137 poz. 926
Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.
Zapytaj prawnika - porady prawne online
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika
