Działka zakupiona na firmę a budowa prywatnego domu

Konsekwencje w podatku VAT z powodu wycofania z działalności gospodarczej nieruchomości

Nie można zawrzeć umowy z samym sobą, nie ma zatem możliwości, by samemu sobie sprzedać nieruchomość.

O ile dobrze rozumiem, skoro sprzedaż samemu sobie nie jest możliwa, interesują Pana konsekwencje w podatku VAT z powodu wycofania z działalności gospodarczej nieruchomości.

Przez dostawę towarów podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT rozumie się co do zasady przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT „dostawą towarów jest również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1) przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,

2) wszelkie inne darowizny

– jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów”.

Zobacz też: Budowa domu na firmę czy prywatnie

Przekazanie firmowego gruntu na cele osobiste

Zatem, w myśl ustawy o VAT, przekazanie działki na Pana cele osobiste, gdy przysługiwało Panu prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego, stanowi dostawę towarów. Identycznie będzie, gdy będzie to już budynek.

W przypadku dostawy towarów, o której mowa powyżej, podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest cena nabycia towarów (bez podatku), a gdy nie ma ceny nabycia, koszt wytworzenia, określone w momencie dostawy tych towarów (czyli należy tak naprawdę określić wartość rynkową w momencie przekazania).

Czy przekazać grunt, czy rozpoczętą budowę?

Przekazanie gruntu na własne cele, jako dostawa, w opisanej sytuacji będzie opodatkowane stawką podstawową, natomiast przekazanie gruntu wraz z budynkiem korzystać może, o ile spełnione są warunki, ze stawki obniżonej. Ma Pan rację, iż organy podatkowe akceptują niekiedy sytuację, gdy dostawę nieukończonego budynku mieszkalnego wraz z gruntem opodatkowuje się stawką obniżoną (kiedyś 7%, obecnie 8%). Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 9 lipca 2010 r. (sygnatura: ITPP2/443-366/10/AD) przeczytać można:

„W przepisach dotyczących podatku od towarów i usług nie została zawarta definicja legalna budynku i budowli – ustawodawca definiuje pojęcie obiektu budownictwa mieszkaniowego odwołując się w art. 2 pkt 12 ustawy do odpowiedniego grupowania PKOB. Należy w tym miejscu wskazać, iż zgodnie z pismem Głównego Urzędu Statystycznego z dnia 19 kwietnia 1999 r. (pismo wydane zostało w okresie funkcjonowania obowiązującej do dnia 31 grudnia 1999 r. Klasyfikacji Obiektów Budowlanych, jednak wyrażone w nim stanowisko, w zakresie istotnym dla rozstrzygnięcia analizowanego zagadnienia, należy uznać za wciąż aktualne), obiekt budowlany rozpoczęty, który po zmianie właściciela nadal będzie kontynuowany może być klasyfikowany według Klasyfikacji Obiektów Budowlanych. W chwili sprzedaży obiekt budowlany wznoszony na podstawie wydanej decyzji administracyjnej zezwalającej na budowę określonego budynku będzie tym budynkiem w określonym stopniu zaawansowania robót budowlanych.

Z przedstawionego zdarzenia przyszłego wynika, że Spółka zamierza dokonać dostawy działek, na których posadowione będą fundamenty budynków mieszkalnych. Przedmiot sprzedaży w momencie jej dokonywania sklasyfikowany będzie według PKOB 111.

Mając na uwadze przedstawione zdarzenie przyszłe, powołane regulacje z zakresu podatku od towarów i usług uznać należy, że o ile fundamenty budynków mieszkalnych, wznoszonych na podstawie decyzji administracyjnej zezwalającej na ich budowę, w chwili sprzedaży sklasyfikowane będą według PKOB 111, ich sprzedaż podlegać będzie opodatkowaniu 7% stawką podatku. Wobec powyższego – przy uwzględnieniu treści art. 29 ust. 5 ustawy – opodatkowaniu analogiczną stawką podatku podlegać będzie również dostawa gruntu, na którym będą one posadowione”.

Przeczytaj też: Budowa domu na sprzedaż w ramach działalności gospodarczej

Sprzedaż gruntu z rozpoczętą budową a stawka VAT

Nie jest to jednak stanowisko powszechnie obowiązujące, wiele organów podatkowych nie uznaje np. fundamentów za budynek. Przykładowo w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 28 października 2009 r. (IBPP1/443-807/09/ES) czytamy:

„Dostawa przedmiotowej działki przeznaczonej pod budowę, na której zlokalizowana jest rozpoczęta budowa (fundamenty) budynku mieszkalnego jednorodzinnego jednomieszkaniowego zakwalifikowanego do grupy PKOB 11 (lecz niebędącego jeszcze budynkiem w rozumieniu PKOB oraz Prawa budowlanego), zgodnie z art. 41 ust.1 ustawy o podatku od towarów i usług będzie opodatkowana stawką podatku VAT w wysokości 22%.

Natomiast nakłady wchodzące w skład rozpoczętej na działce inwestycji, będą podlegać odrębnemu opodatkowaniu, bowiem sprzedaż niezakończonej inwestycji przez którą należy rozumieć odsprzedaż całości usług budowlanych (robót budowlanych) związanych z budową fundamentów budynku mieszkalnego jednorodzinnego jednomieszkaniowego, zakwalifikowanego do grupy PKOB 11, podlegać będzie opodatkowaniu stawką VAT 7%”.

Zastosowanie obniżonej stawki VAT przy sprzedaży nieruchomości

Proszę zauważyć, że polskie prawo budowlane (a dokładniej ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane) stanowi, iż ilekroć mowa jest o budynku, należy przez to rozumieć taki obiekt budowlany, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Fundamenty dachu nie posiadają, więc budynkiem w myśl powyższego nie są. Moim zdaniem bezpiecznie stawkę obniżoną do całości dostawy zastosować można dopiero, gdy bezsprzecznie można uznać „obiekt” za budynek.

Przypomnę, że zgodnie z ustawą o VAT 8% stawkę podatku stosuje się do dostawy, budowy, remontu, modernizacji, termomodernizacji lub przebudowy obiektów budowlanych lub ich części zaliczonych do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym, a przez budownictwo objęte społecznym programem mieszkaniowym rozumie się obiekty budownictwa mieszkaniowego lub ich części, z wyłączeniem lokali użytkowych, oraz lokale mieszkalne w budynkach niemieszkalnych sklasyfikowanych w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w dziale 12, a także obiekty sklasyfikowane w Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych w klasie ex 1264 – wyłącznie budynki instytucji ochrony zdrowia świadczących usługi zakwaterowania z opieką lekarską i pielęgniarską, zwłaszcza dla ludzi starszych i niepełnosprawnych, z zastrzeżeniem ust. 12b.

Do budownictwa objętego społecznym programem mieszkaniowym nie zalicza się na gruncie VAT:

1) budynków mieszkalnych jednorodzinnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 300 m²;

2) lokali mieszkalnych, których powierzchnia użytkowa przekracza 150 m².