Indywidualne porady prawne
Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska
Trzy lata temu rodzice wystąpili do sądu o zasiedzenie nieruchomości – działka o pow. 0,15 ha. Rodzice mieszkają w innej miejscowości oddalonej o 200 km, więc skontaktowali się z sądem telefonicznie na początku lutego 2021 r. Jak się okazało, po kilku rozprawach sąd wydał postanowienie 14.01.2021 r. (prawomocne od 22.01.2021 r.) o zasiedzeniu działki od roku 2012 r. Na wniosek i po wniesieniu opłaty rodzice otrzymali odpis postanowienia 16 lutego 2021 r. Do kiedy rodzice muszą złożyć do urzędu skarbowego formularz SD-3? Działka nie ma założonej księgi wieczystej. Jak należy ustalić wartość działki, aby obliczyć podatek od zasiedzenia? Czy SD-3 należy złożyć do Urzędu Skarbowego właściwego dla położenia nieruchomości czy dla miejsca zamieszkania rodziców? Czy można od należnego podatku odliczyć koszty sądowe albo uiszczany przez lata podatek od nieruchomość? Jakie dokumenty należy dołączyć do formularza SD-3, kopię postanowienia, kopie rachunków?
Formularz SD-3 należy złożyć w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, czyli od dnia uprawomocnienia się wyroku stwierdzającego zasiedzenie. Co do zasady, skoro rodzice dowiedzieli się telefonicznie o wyroku na ich korzyść, powinni złożyć deklarację jak najszybciej, w następnym tygodniu. Doszło już bowiem do opóźnienia (termin minął 22 lutego 2021 r.). Nie mniej jednak mogą powoływać się na to, że nie byli obecni na ogłoszeniu wyroku i dowiedzieli się o nim np. 7 lutego i wówczas termin do 7 marca powinien zostać uznany za zachowany bez żadnych sankcji.
Po uprawomocnieniu się postanowienia o zasiedzeniu rodzice – oprócz wpisu w księdze wieczystej – muszą oczywiście uiścić podatek od zasiedzenia nieruchomości, ponieważ nabycie nieruchomości przez zasiedzenie jest opodatkowane podatkiem od spadków i darowizn. W urzędzie skarbowym należy złożyć na formularzu zeznanie podatkowe, w którym opisuje się nabytą nieruchomość, a także określa się jej wartość.
Podatek od zasiedzenia wynosi 7% wartości nieruchomości, jednak wyłącza się z podstawy opodatkowania wartość nakładów dokonanych przez nabywcę podczas biegu zasiedzenia, a jeżeli na nieruchomości znajduje się budynek wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie, budynek ten nie będzie przedmiotem opodatkowania. Podatek obliczany jest od „wartości rynkowej”, która to w ustawie o podatku od spadków i darowizn jest zdefiniowana następująco: „Wartość rynkową rzeczy i praw majątkowych określa się na podstawie przeciętnych cen stosowanych w danej miejscowości w obrocie rzeczami tego samego rodzaju i gatunku z uwzględnieniem ich stanu i stopnia zużycia oraz w obrocie prawami majątkowymi tego samego rodzaju z dnia powstania obowiązku podatkowego”.
W momencie złożenia w US deklaracji dla podatku podana przez podatnika wartość zostanie poddana ocenie i skonfrontowana z wykazem cen nieruchomości w danej miejscowości, prowadzonym przez urząd skarbowy. Jeśli będzie ona odbiegać od przeciętnych cen rodzice zostaną wezwani przez US do jej podwyższenia lub obniżenia – US poda im propozycję wartości. Jeśli rodzice się z nią nie zgodzą, to mają prawo przedłożyć wycenę nieruchomości sporządzoną przez rzeczoznawcę. Proszę też pamiętać, że dla wysokości podatku wskazuje się wartość nieruchomości według jej stanu w momencie dokonania czynności, tj. z dnia uprawomocnienia się postanowienia sądu o stwierdzeniu zasiedzenia. Od razu uprzedzam, że przed złożeniem SD-3 urząd skarbowy nie udzieli informacji, jaką wartość wpisać.
Formularz SD-3 rodzice musza złożyć w US odpowiednim dla miejsca położenia nieruchomości, bowiem przedmiotem zasiedzenia jest nieruchomość.
Jak wskazałam wyżej, podatek w przypadku zasiedzenia to 7% od wartości nieruchomości, przy czym wyłącza się z podstawy opodatkowania wartość nakładów dokonanych przez rodziców podczas biegu zasiedzenia, a jeżeli na nieruchomości znajduje się budynek wzniesiony przez osobę nabywającą nieruchomość przez zasiedzenie, budynek ten również nie będzie przedmiotem opodatkowania. Do formularza dołączyć należy dokumenty, które potwierdzą:
Podsumowując: Rodzice mogą odliczyć nakłady na nieruchomość ponoszone w czasie biegu okresu zasiedzenia (tj. zgodnie z wyrokiem sądu bieg ten wynosił 20 lub 30 lat wstecz od dnia stwierdzenia zasiedzenia przez sąd). Nakłady na nieruchomość mogą mieć następującą postać:
Do tych nakładów można zatem zaliczyć podatki na nieruchomość bezpośrednio opłacane przez rodziców. Nie można zaś zaliczyć kosztów sądowych związanych ze sprawą, bo to nie są nakłady na nieruchomość.
Jeśli masz podobny problem prawny, zadaj pytanie naszemu prawnikowi (przygotowujemy też pisma) w formularzu poniżej ▼▼▼
Indywidualne porady prawne
Indywidualne Porady Prawne
Zapytaj prawnika