Darowizna samochodu wykupionego z leasingu

Podleganie pod podatek VAT

W zakresie podatku VAT należy wskazać, że oprócz czynności odpłatnych w pewnych warunkach opodatkowaniu podlegają również zdarzenia nieodpłatne. W tym zakresie należy wskazać, że zgodnie z art. 7 ust. 2 ustawy VAT opodatkowaniu podlega również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny
   – jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów lub ich części składowych”.

Jak wynika z powyższych uregulowań, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlega każde nieodpłatne przekazanie towaru należącego do przedsiębiorstwa, a także wszelkie inne darowizny, z którym wiąże się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel, o ile podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu, imporcie lub wytworzeniu tych towarów lub ich części składowych.

Kluczowym elementem jest tutaj istnienie prawa do odliczenia podatku naliczonego przy nabyciu. Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy VAT prawo do odliczenia powstaje wyłącznie w sytuacji w której nabyty składnik jest wykorzystywany do czynności opodatkowanych, czyli do działalności gospodarczej.

Wykup samochodu do majątku prywatnego

Jeżeli natomiast wykup nastąpił do majątku prywatnego, to nie występuje związek wydatku z działalnością gospodarczą, zatem nie występuje kategoria podatku naliczonego do odliczenia.

Jeżeli podatnik nie miał prawa do odliczenia podatku naliczonego, to nieodpłatne przekazanie (w tym także darowizna) tych towarów pozostaje poza zakresem opodatkowania (podatnik nie musi dokonać ich opodatkowania), bez względu na cel, na który zostały one przekazane (darowane).

Dostawa towarów podlegać będzie opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wyłącznie wówczas, gdy dokonywana będzie przez podmiot mający status podatnika, a dodatkowo działającego w takim charakterze w odniesieniu do danej transakcji. Istotne do określenia, czy w odniesieniu do konkretnej dostawy mamy do czynienia z podatnikiem podatku VAT jest stwierdzenie, że prowadzi on działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy.

Zasadne zatem jest wyłączenie osób fizycznych z grona podatników w przypadku, gdy dokonują sprzedaży, przekazania, bądź darowizny towarów stanowiących część majątku osobistego, tj. majątku, który nie został nabyty w celu jego odsprzedaży, bądź wykonywania innych czynności w ramach działalności gospodarczej.

W kontekście powyższych ustaleń należy stwierdzić, że nie jest podatnikiem podatku od towarów i usług ten, kto jako osoba fizyczna dokonuje jednorazowych lub okazjonalnych transakcji, za które nie jest przewidziana ściśle regularna zapłata oraz nie prowadzi zorganizowanej czy zarejestrowanej działalności gospodarczej. Dokonywanie określonych czynności poza sferą prowadzonej działalności gospodarczej również nie pozwala na uznanie danego podmiotu za podatnika w zakresie tych czynności.

W opisanym przez Pana stanie faktycznym nie wystąpi obowiązek podatkowy w podatku VAT z tytułu darowizny pojazdu na rzecz matki uprzednio wykupionego do majątku prywatnego. Darowizna samochodu wykorzystywanego wyłącznie do celów osobistych będzie realizowana jako darowizna własności prywatnej i korzystania z przysługującego prawa do rozporządzania własnym majątkiem co nie jest formą działalności gospodarczej i nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

Identycznie też Pismo z dnia 9.03.2022 r., wydane przez: Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, 0114-KDIP4-2.4012.29.2022.1.MC, Darowizna samochodu osobowego po zakończeniu umowy leasingu jako nieobjęta VAT-em:

„Mając na uwadze przedstawione we wniosku okoliczności sprawy oraz obowiązujące przepisy prawa podatkowego stwierdzić należy, że w rozpatrywanym przypadku dokonując darowizny pojazdu (samochodu osobowego wykupionego uprzednio od leasingodawcy) na rzecz Ojca nie będzie działał Pan w charakterze podatnika podatku od towarów i usług, a czynność ta nie będzie nosiła znamion działalności gospodarczej w rozumieniu ustawy.

Z okoliczności sprawy wynika, że w grudniu 2021 r. umowa leasingowa została zakończona i wykupił Pan przedmiot leasingu, który nie będzie dalej wykorzystywany w prowadzonej działalności gospodarczej. Zostanie on przeznaczony wyłącznie do celów osobistych (prywatnych). Samochód nie zostanie wprowadzony do ewidencji środków trwałych, jego nabycie nie będzie stanowiło kosztów uzyskania przychodów. Wykup samochodu związany był z przekazaniem go na cele prywatne. Zatem stwierdzić należy, że dokonanie przez Pana darowizny samochodu osobowego na rzecz Ojca stanowić będzie zwykłe wykonywanie prawa własności. Tym samym, przekaże Pan samochód osobowy, stanowiący Pana majątek prywatny, korzystając z przysługującego Panu prawa do rozporządzania własnym majątkiem. Skutkiem tego, zamierzona czynność nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Zatem stwierdzić należy, że planowane przez Pana dokonanie na rzecz Ojca darowizny samochodu osobowego, który to pojazd od momentu wykupu nie będzie wykorzystywany do celów prowadzonej działalności gospodarczej, nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. W związku z darowizną tego samochodu nie będzie działał Pan w charakterze podatnika, w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, lecz dokona Pan zarządu majątkiem osobistym”.

Podatek od darowizny

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy PIT przepisy ustawy o podatku dochodowym nie mają zastosowania do czynności objętych podatkiem od spadków i darowizn. W konsekwencji darowizna nie generuje żadnego przychodu w rozumieniu ustawy PIT.

Darowizna jest umową podlegającą opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, gdzie obowiązek spoczywa na osobie obdarowanej (art. 5 ustawy SD).

W przypadku najbliższej rodziny można skorzystać z całkowitego zwolnienia od podatku na mocy art. 4a ustawy SD. Przepis ten wskazuje, że w całości zwalnia się od podatku darowiznę jeżeli osoba obdarowana zgłosi fakt otrzymania darowizny w ciągu 6 miesięcy licząc od dnia otrzymania darowizny do US na formularzu SD-Z2.

Jeżeli ten termin zostanie dochowany do niezależnie od wartości przedmiotu darowizny, całość korzysta ze zwolnienia. Nie ma tu żadnych limitów. Ważne, aby tego terminu nie przekroczyć, ponieważ ma on charakter terminu prawa materialnego, zatem nie może zostać przywrócony, a jego przekroczenie powoduje utratę prawa do całkowitego zwolnienia.

Do zgłoszenia SD-Z2 obdarowany dołącza umowę darowizny (zwykła forma pisemna). Darczyńca nie ma w tym zakresie żadnych obowiązków informacyjnych względem US.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. 2004 nr 54 poz. 535