Przekazanie części mieszkania tacie: darowizna, sprzedaż czy pożyczka?

Podatek po nieskorzystaniu z ulgi

Z opisu sytuacji wynika, że tata przekazał Pani gotówkę na mieszkanie, opisując przelew jako darowiznę, ale Pani nie zgłosiła jej w terminie 6 miesięcy do US, by skorzystać z zwolnienia z zapłaty podatku od darowizny. Zwolnienie przysługiwałoby i tak tylko pod warunkiem, że darowizna była tylko dla Pani (nie dla Pani męża), czyli przelew na Pani konto osobiste lub w tle była umowa, gdzie wskazano, że darowizna jest tylko dla Pani, by nie było ku temu wątpliwości, bo jeśli nie, a wpadła na konto wspólne, to od połowy Pani mogła skorzystać z zwolnienia, a gdy nie uczyniła tego, trzeba zapłacić podatek jak dla I grupy podatkowej, a od drugiej połowy zięć jak dla I grupy podatkowej. Przekroczenie terminu powoduje, że trzeba jak najszybciej złożyć tzw. czynny żal i zapłacić należny podatek jak dla I grupy podatkowej i odsetki za opóźnienie. Inaczej fiskus uzna to za oszustwo i nałoży stawkę karną nawet 20%, a może wszcząć postępowanie z art. 54 Kodeksu karnego skarbowego.

Podatek PCC od pożyczki

Nie inaczej sprawa wygląda z podatkiem PCC. Zakładając, że była to pożyczka, w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania trzeba było zapłacić PCC (czyni to pożyczkobiorca). Od 1 stycznia 2023 roku za spóźnienie w złożeniu deklaracji PCC-3 trzeba się liczyć z stawką karną i grzywną za wykroczenie skarbowe, nawet 70 000 zł. Tu znów pozostaje czynny żal, zanim fiskus się zorientuje, i uregulowanie podatku z odsetkami za opóźnienie wnosząc o nie wszczynanie postępowania skarbowego.

Gdy fiskus pierwszy dostrzeżenie nieopodatkowany przelew, nie będzie można już powołać się na czynny żal i skorzystać z próby odstąpienia od wymierzenia grzywny.

Część mieszkania dla taty a podatki

Ja uważam, że jest to nadal darowizna. Wszak nie ma obowiązku zwrotu gotówki tacie, a jedynie dokonanie na niego przeniesienia własności. Czyli Państwo otrzymali darowiznę gotówki zgodnie z przelewem (lub tylko Pani od ojca), a ojciec otrzyma następnie darowiznę od Państwa (wówczas od Pani może skorzystać z zwolnienia podatkowego, a od części od zięcia zapłaci podatek od darowizny jak dla I grupy podatkowej), ale ta darowizna wymagać będzie formy aktu notarialnego, więc podatek pobierze i przekaże US notariusz, tak samo dokona zgłoszenia celem zwolnienia z części darowizny od Pani jako córki. Względnie pozostaje sprzedać tacie mieszkanie (jego część), ale po upływie 5 lat, by nie płacić podatku dochodowego (ale trzeba zapłacić PCC: czyni to kupujący i ma na to 14 dni, ale to znów winien ów podatek pobrać i odprowadzić notariusz).

Nie widzę podstaw do uznania opisanej transakcji za pożyczkę, bowiem zgodnie z art. 720 Kodeksu cywilnego „przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”. Skoro pożyczono pieniądze, to zwraca się pieniądze. Gdyby pożyczono np. zboże, to zwraca się zboże.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy - Dz.U. 1999 nr 83 poz. 930