Przekazanie części mieszkania tacie: darowizna, sprzedaż czy pożyczka?

Autor: Paulina Olejniczak-Suchodolska

Rok temu postanowiliśmy wraz z mężem i tatą wspólnie kupić mieszkanie, jednak ponieważ tata przebywa za granicą, przelał mi środki na „jego” część mieszkania, a mieszkanie kupiliśmy z mężem po 1/2. Planujemy przekazać tacie 1/3 mieszkania w przyszłości, gdy będzie w Polsce. Niestety nie zgłosiłam pożyczki ani darowizny w terminie do US. Czy w tej sytuacji powinnam teraz to zgłosić jako pożyczkę i zapłacę wtedy 0,5% od kwoty przelanej na moje konto (przelew miał w tytule „darowizna”, bo początkowo chcieliśmy zaklasyfikować to jako darowiznę, a następnie darować tacie mieszkanie)? Jak najlepiej przekazać tacie jego część mieszkania? Czy może to być potraktowane jako spłata pożyczki, skoro nie będzie to zwrot gotówki? Czy powinnam tacie to mieszkanie sprzedać po upływie 5 lat księgowych i wtedy tata będzie musiał zapłacić jeszcze 2% PCC?

Masz podobny problem? Kliknij tutaj i zadaj pytanie.

Przekazanie części mieszkania tacie: darowizna, sprzedaż czy pożyczka?

Podatek po nieskorzystaniu z ulgi

Z opisu sytuacji wynika, że tata przekazał Pani gotówkę na mieszkanie, opisując przelew jako darowiznę, ale Pani nie zgłosiła jej w terminie 6 miesięcy do US, by skorzystać z zwolnienia z zapłaty podatku od darowizny. Zwolnienie przysługiwałoby i tak tylko pod warunkiem, że darowizna była tylko dla Pani (nie dla Pani męża), czyli przelew na Pani konto osobiste lub w tle była umowa, gdzie wskazano, że darowizna jest tylko dla Pani, by nie było ku temu wątpliwości, bo jeśli nie, a wpadła na konto wspólne, to od połowy Pani mogła skorzystać z zwolnienia, a gdy nie uczyniła tego, trzeba zapłacić podatek jak dla I grupy podatkowej, a od drugiej połowy zięć jak dla I grupy podatkowej. Przekroczenie terminu powoduje, że trzeba jak najszybciej złożyć tzw. czynny żal i zapłacić należny podatek jak dla I grupy podatkowej i odsetki za opóźnienie. Inaczej fiskus uzna to za oszustwo i nałoży stawkę karną nawet 20%, a może wszcząć postępowanie z art. 54 Kodeksu karnego skarbowego.

Masz problem prawny? Kliknij tutaj i zapytaj prawnika ›

Podatek PCC od pożyczki

Nie inaczej sprawa wygląda z podatkiem PCC. Zakładając, że była to pożyczka, w terminie 14 dni od dnia jej otrzymania trzeba było zapłacić PCC (czyni to pożyczkobiorca). Od 1 stycznia 2023 roku za spóźnienie w złożeniu deklaracji PCC-3 trzeba się liczyć z stawką karną i grzywną za wykroczenie skarbowe, nawet 70 000 zł. Tu znów pozostaje czynny żal, zanim fiskus się zorientuje, i uregulowanie podatku z odsetkami za opóźnienie wnosząc o nie wszczynanie postępowania skarbowego.

Gdy fiskus pierwszy dostrzeżenie nieopodatkowany przelew, nie będzie można już powołać się na czynny żal i skorzystać z próby odstąpienia od wymierzenia grzywny.

Potrzebujesz pomocy prawnika? Kliknij tutaj i opisz swój problem ›

Część mieszkania dla taty a podatki

Ja uważam, że jest to nadal darowizna. Wszak nie ma obowiązku zwrotu gotówki tacie, a jedynie dokonanie na niego przeniesienia własności. Czyli Państwo otrzymali darowiznę gotówki zgodnie z przelewem (lub tylko Pani od ojca), a ojciec otrzyma następnie darowiznę od Państwa (wówczas od Pani może skorzystać z zwolnienia podatkowego, a od części od zięcia zapłaci podatek od darowizny jak dla I grupy podatkowej), ale ta darowizna wymagać będzie formy aktu notarialnego, więc podatek pobierze i przekaże US notariusz, tak samo dokona zgłoszenia celem zwolnienia z części darowizny od Pani jako córki. Względnie pozostaje sprzedać tacie mieszkanie (jego część), ale po upływie 5 lat, by nie płacić podatku dochodowego (ale trzeba zapłacić PCC: czyni to kupujący i ma na to 14 dni, ale to znów winien ów podatek pobrać i odprowadzić notariusz).

Nie widzę podstaw do uznania opisanej transakcji za pożyczkę, bowiem zgodnie z art. 720 Kodeksu cywilnego „przez umowę pożyczki dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych tylko co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości”. Skoro pożyczono pieniądze, to zwraca się pieniądze. Gdyby pożyczono np. zboże, to zwraca się zboże.

Kliknij tutaj i zapytaj prawnika online ›

Przykłady

Nieświadome przekroczenie terminu zgłoszenia darowizny

Pani Anna i jej mąż postanowili wspólnie kupić mieszkanie, a środki na ten cel przekazał im ojciec pani Anny, który mieszka za granicą. Przelew z zagranicy został opisany jako "darowizna", jednak w wyniku nieporozumienia, pani Anna nie zgłosiła tej darowizny do urzędu skarbowego w ciągu wymaganych 6 miesięcy. W efekcie nie skorzystała z ulgi podatkowej dla darowizn w ramach najbliższej rodziny. Teraz, aby uniknąć dodatkowych kar i odsetek, pani Anna musi jak najszybciej złożyć czynny żal i uiścić zaległy podatek, obliczony według stawki dla I grupy podatkowej, wraz z odsetkami za opóźnienie.

 

Niezgłoszona pożyczka i ryzyko kary

Pan Jan, chcąc pomóc córce i jej mężowi w zakupie mieszkania, przelał im znaczną sumę pieniędzy, którą oni zaklasyfikowali jako pożyczkę. Niestety, nie zdali sobie sprawy, że powinni zgłosić ten fakt do urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od otrzymania środków i zapłacić podatek PCC. Po kilku miesiącach, kiedy pan Jan dowiedział się o konieczności zgłoszenia, sytuacja stała się skomplikowana. Aby uniknąć wysokich kar finansowych i możliwych grzywien za wykroczenie skarbowe, postanowił złożyć czynny żal i uregulować zaległy podatek wraz z odsetkami. W przeciwnym razie, gdyby urząd skarbowy pierwszy dostrzegł ten nieopodatkowany przelew, mogłoby to skutkować karą do 70 000 zł.

 

Przekazanie części mieszkania jako darowizny

Państwo Kowalscy postanowili przekazać ojcu pani Kowalskiej część mieszkania, którą wspólnie zakupili. Chociaż początkowo rozważali uznanie tej transakcji za spłatę pożyczki, prawnicy doradzili im traktowanie jej jako darowizny. Aby zgodnie z przepisami przekazać ojcu jego część mieszkania, konieczne było sporządzenie aktu notarialnego. Zgodnie z obowiązującym prawem, ojciec pani Kowalskiej będzie mógł skorzystać z ulgi podatkowej od darowizny córki, ale już od części darowanej przez zięcia będzie musiał zapłacić podatek jak dla I grupy podatkowej. Dodatkowo, notariusz będzie odpowiedzialny za zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego i odprowadzenie stosownego podatku.

Podsumowanie

Wspólny zakup mieszkania z pomocą finansową od rodziny może wiązać się z różnymi komplikacjami podatkowymi, jeśli nie zgłosimy darowizny lub pożyczki w terminie do urzędu skarbowego. Aby uniknąć kar i dodatkowych kosztów, ważne jest przestrzeganie przepisów i terminowe dopełnienie formalności. Warto również skonsultować się z prawnikiem lub doradcą podatkowym, aby właściwie zrealizować wszelkie transakcje i uniknąć nieprzewidzianych konsekwencji.

Oferta porad prawnych

Skorzystaj z naszych usług prawnych online, aby uzyskać profesjonalne porady i wsparcie w przygotowaniu pism dotyczących spraw podatkowych związanych ze wspólnym zakupem mieszkania. Nasi eksperci pomogą Ci uniknąć błędów i zapewnią zgodność z obowiązującymi przepisami. Aby skorzystać z naszych usług, opisz swój problem w formularzu pod artykułem.

Źródła:

1. Ustawa z dnia 10 września 1999 r. Kodeks karny skarbowy - Dz.U. 1999 nr 83 poz. 930

Nie znalazłeś odpowiedzi na swoje pytania? Opisz nam swoją spawę wypełniając formularz poniżej  ▼▼▼ Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje.

Zapytaj prawnika - porady prawne online

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny

Indywidualne Porady Prawne

Masz problem z podatkiem od spadków i darowizn?
Opisz swój problem i zadaj pytania.

(zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje)
Porad przez Internet udzielają
prawnicy z dużym doświadczeniem:

Zapytaj prawnika

Zadanie pytania do niczego nie zobowiązuje!
Wycenę wyślemy do 1 godziny
Zadaj pytanie »

eporady24.pl

spadek.info

prawo-budowlane.info

odpowiedziprawne.pl

spolkowy.pl

prawo-cywilne.info

sluzebnosc.info

Szukamy prawnika »