Uporczywe niepłacenie podatku w terminie - konsekwencje

Wykroczenie skarbowe polegające na niewpłacaniu podatku w terminie

Z przesłanego dokumentu wynika, że otrzymała Pani wezwanie z uwagi na wykroczenie skarbowe określone w art. 57 § 1 Kodeksu karnego skarbowego (K.k.s.). Przepis ten stanowi, że podatnik, który uporczywie nie wpłaca w terminie podatku, podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Podkreślenia wymaga, że zasadniczo wykroczenia skarbowe stanowią czyn zabroniony, gdzie kara grzywny orzekana jest w postępowaniu sądowym przez sąd karny. W przypadku jednak drobnych wykroczeń możliwe jest realizowanie wskazanego trybu mandatowego. Plusem trybu mandatowego jest to, że sprawa jest załatwiana na etapie urzędowym i nie jest kierowana do sądu. Sprawca wykroczenia nie jest zatem narażony na wyrok sądowy.

Postępowanie mandatowe wobec sprawcy wykroczenia skarbowe

W przypadku postępowania mandatowego wobec sprawcy wykroczenia skarbowe można nałożyć tylko i wyłącznie karę grzywny określoną kwotowo w wysokości od jednej dziesiątej minimalnego wynagrodzenia do jego dwudziestokrotności z chwili popełnienia wykroczenia skarbowego.

Mandat karny wymierzany jest w granicach przewidzianych przez kodeks, bacząc, aby dolegliwość nie przekraczała stopnia winy, uwzględniając stopień społecznej szkodliwości czynu oraz biorąc pod uwagę cele zapobiegawcze i wychowawcze, które mają one osiągnąć w stosunku do sprawcy, a także potrzeby w zakresie kształtowania świadomości prawnej społeczeństwa (art. 12 K.k.s.).

W konsekwencji, w toku ustalania wysokość mandatu karnego sprawca może wnioskować o wymierzenie jak najniższej kary (1/10 minimalnego wynagrodzenia), opierając się na treści ar. 12 K.k.s.

Wymierzając mandat, organ uwzględnia w szczególności rodzaj i rozmiar ujemnych następstw czynu zabronionego, rodzaj i stopień naruszenia ciążącego na sprawcy obowiązku finansowego, jego motywację i sposób zachowania się, właściwości i warunki osobiste, sposób życia przed popełnieniem czynu zabronionego i zachowanie się po jego popełnieniu, a zwłaszcza gdy czynił starania o zapobieżenie uszczupleniu należności publicznoprawnej lub o jej późniejsze wyrównanie (art. 13 K.k.s.).

Pozytywne przesłanki postępowania mandatowego

Kodeks karny skarbowy przewiduje następujące przesłanki pozytywne postępowania mandatowego:

1. osoba sprawcy i okoliczności popełnienia wykroczenia skarbowego nie budzą wątpliwości,
2. nie zachodzi potrzeba wymierzenia kary surowszej,
3. sprawca wyraził zgodę na przyjęcie mandatu karnego.

Prawomocność mandatu karnego zwykłego i kredytowanego powoduje skutek w postaci wygaśnięcia prawa oskarżyciela do wniesienia do sądu aktu oskarżenia. W przypadku braku zgody na otrzymanie mandatu karnego sprawa o wykroczenie jest rozpatrywana na zasadach ogólnych czyli jest przygotowywany akt oskarżenia i sprawa kierowana jest do sądu.

Bezskuteczność czynnego żalu

Dodajmy też, że nie jest na tym etapie możliwe skorzystanie z instytucji czynnego żalu. Jak bowiem stanowi art. 16 § 5 K.k.s. zawiadomienie w postaci czynnego żalu jest bezskuteczne, jeżeli zostało złożone:

1. w czasie, kiedy organ ścigania miał już wyraźnie udokumentowaną wiadomość o popełnieniu przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego;
2. po rozpoczęciu przez organ ścigania czynności służbowej, w szczególności przeszukania, czynności sprawdzającej lub kontroli zmierzającej do ujawnienia przestępstwa skarbowego lub wykroczenia skarbowego, chyba że czynność ta nie dostarczyła podstaw do wszczęcia postępowania o ten czyn zabroniony.

Podsumowując:

• Niewątpliwym plusem postępowania mandatowego jest zatem to, że sprawa nie jest kierowana do sądu. Sprawca nie jest zatem narażony na wyrok sądowy.
• W toku postępowania mandatowego sprawca może również wskazać na okoliczności, które mogą spowodować wymierzenie niższego mandatu (ww. art. 12 i 13 K.k.s.).
• Na etapie otrzymania wezwania ze strony US nie jest możliwe złożenie czynnego żalu.